Mr. Jodocus Heinsius (syndicus)

Jodocus (Justus, Judokus, Indocus) (Heynsius, Hensius) Heinsius (Lippe, 1599 – Groningen, na 1654), syndicus, had een dochter Decia Heinsius.

Geboren in Lippe in de Heinsius-familie uit Westfalen. Studeerde aan de Universiteit van Groningen filosofie 1616 en rechten 1617, afkomstig van Lippe (Westfalen). Is bij zijn ondertrouw in Groningen in 1625, net als zijn bruid, de 'zorgsame' Alleijne (Eline) Ewkema (Jewkema, Euwkema), de dochter van de 'eerbare' Balser (Balthasar) Jewkema, absent wegens consent, maar wordt daarin "Den welgeboren Judokus Hynsius" genoemd. De voornaam van de schoonvader levert een theoretische zoon op genaamd Balthasar Heinsius, een bekende predikant. Een ontdekte dopeling Margrieta is in 1642 ‘bij de Poelepoort naast de syndicus' geboren, waar hij derhalve klaarblijkelijk woonde. Dochter Decia Heinsius huwde in Groningen in 1649 met Bernardus Julsinga, ontvanger der belastingen. In de huwelijksakte is Decia een dochter van de syndicus J. Heinsius. Had sinds 1641 een loodzwaar juridisch beroep, waarover een drukwerk is verschenen (1710). Het syndicaat uit het woord synthese vormt een samenwerking om de concurrentie in te perken. De Hanzeatische steden voerden het mystieke ambt van syndicus om hun stadsbelangen te behartigen, zo ook Groningen. Heinsius regelde mogelijk de defensieuitgaven om kooplieden en hun handelscontacten te beschermen. Hij verkocht tal van percelen in de Ommelanden, onder meer voor de stadhouder en de hoofdmannen, en verbleef veelal in andere Hanzesteden als Emden en Hamburg, met 'belangrijke' vrouwen. Collecteerde in 1644 een grote som geld in Friesland vanwege de Watersnoodramp in Groningen, als gevolg van de doorgebroken zeedijk, ronselend met de gedeputeerde Hayo Manninga. Ontving in 1652 een uiterst smadelijk drukwerk en kreeg in 1653 zijn ontslag. Is op 9 juni 1654 nog in leven. De doop van Joost (doopnaam naar Jodocus) bij Julsinga in 1660 zou impliceren dat Jodocus dan zeker overleden is. Groningen en Leeuwarden werkten op defensieterrein van oudsher samen. Hij zou grote sommen geld achterover drukken, mogelijk het van de Friezen ingezamelde geld voor de watersnood, en de provincie Groningen in grote onrust brengen, en in opspraak. De twisten met de burgemeester en de vroedschap liepen regelmatig uit de hand 'tot messen trekken an toe'. Dat escaleerde dermate dat Heinsius geruime tijd in gevangenschap leefde. Zijn familiewapen is bewezen en heeft 3 haken (hoeken) geplaatst 2-1. Hij wordt genoemd bij de streekgeschiedenis in de dorpsverhalen over Garmerwolde. De 'grootste' dorpskerk van de wereld is er te vinden en Heinsius zou daar op een (verdwenen) buitenplaats verblijven op Gelmersmaborg. Er werden behoudens dochter Decia geen nakomelingen teruggevonden. De kerkbank in Garmerwolde zou hun familiewapens bevatten. Niet alleen in (West-)Friesland, maar ook in Groningen worstelt men nog altijd met het vraagstuk landeigendom. De Groninger Encyclopedie heeft een samenvattend artikeltje over zijn wel een wee.

Label: Syndicus: Duitse Biografie: Ranglijst Groningen

© 2022 F.N. Heinsius