Adriaan Heinsius (opperchirurgijn)

Adriaan (Adrianus, Adriaen) (Heijnsius) Heinsius (Rotterdam, 11 mei 1693 – Batavia, 7 jan. 1734), derde chirurgijn (1722) en opperchirurgijn (1727) der Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) in Nederlands-Indië. Hij is mogelijk een zoon van een onbekende Adriaen Heijnsius uit Rotterdam, en een neef van Daniël Heinsius welke huwde met Susanna de Moucheron.

Groeide op in Rotterdam of 's-Gravenhage, waar hij heelkunde studeerde en reeds in 1722 werkte als derde chirurgijn bij de VOC. Bij zijn huwelijk is hij opgeklommen tot oppermeester ter VOC en woonde in de Goudseweg. Hij zet daarbij zelf zijn handtekening in het betalingsboek: Adriaan Heijnsius. Huwde in 1727 met Elisabeth Baack, (Baak, Baacks, Backs) afkomstig van het Westfaalse Wesel, mogelijk gedoopt in Delft in 1693 als de dochter van Melchior Baeck en Barbara Verweij. Zij heeft een zuster Maria Baak, eveneens afkomstig van Wesel. Vlaamse hugenoten via Duitsland vluchtten ook wel langs Wesel. Voor het huwelijk verschijnen Adriaen en Elisabeth reeds samen als doopgetuige bij zijn zuster Anthonetta Heinsius (~1700-1779) gehuwd rond 1725 met Jan Gorde(n), met de kinderen: Johannes (1726), Johanna Maria (1728), en Jan (1730), met twee getuigen Trijntje Vreeland en Ariaantje Vrisko?, en een zuster Johanna Maria Heinsius (~1700-1745), welke geboren is in 's-Gravenhage en woonde op de plaats Vissersdijk, wien huwde met Bernardus Lengkeek (Leingkeek) in 1730. Bernardus is geboren in Hellevoetsluijs en woont in Zuijdland. Bernardus Lengkeek was een meester-chirurgijn en liet zijn zoon begraven door Jan Wouters van Gogh. Hun kinderen zijn: Maria (1731-1741), Georgius (1733) en Bernardus (1736). Bernardus als weduwnaar huwde in 1745 opnieuw met Ingetje van Boles. Leingkeek en Gordon zijn beiden in de VOC-akte met het testament van Adriaan Heinsius. Eerste erfgenaam welke naar voren komt in zijn VOC-akte is Cornelia Heinsius, onwaarschijnlijk dat zij de vrouw van Wemmarus Temminck is, want dan is dit raadselachtige geslacht ontrafeld. Een zekere Geleijn Looij (Loij; gehuwd met Diliana Steenwege), een lakenkoper op de Noordblaak in Rotterdam, tekende mee voor ontvangst. Adriaan werd helaas niet oud, het leven bij de VOC was vol gevaren. Zijn familie komt de hele overlijdensrekening ondertekenen, elk in het eigen handschrift. Zijn weduwe Elisabeth Baak hertrouwde in 1735 met Gerrard Thier, van Den Haag, terwijl Elizabeth Baecks een weduwe uit Delft is. Voorlopige conclusie: 3 zusters zijn erfgenaam van de opperchirurgijn; Cornelia, Johanna Maria en Anthonetta. Helaas geen nageslacht uit dit korte huwelijk.

Bronnen, noten en/of referenties

·         VOC-grootboek 1722-1724

·         VOC-grootboek 1727-1736

Label: Nederlands Indië: Hollandse Biografie

© 2020 F.N. Heinsius