Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie
Publikacja rok 2010
Chmielnicka-Plaskota, A. (red.) Aktywność twórcza w edukacji i arteterapii Warszawa. Wydawnictwo APS
Joanna Wajdenfeld,
Joanna Smolińska,
Alicja Lizurej
Aneta Bartnicka-Michalska
Arteterapia, jako forma leczenia i wspierania rozwoju. Wybrane aspekty plastykoterapii i choreoterapii.
Terminem arteterapia w jego szerokim znaczeniu obejmuje się wszystkie działania terapeutyczne, które wykorzystują, jako narzędzie sztukę i całą kulturę. Narzędziami takiej terapii może być wszystko, co służy rozbudzaniu „kręgu nadziei”, a więc wzmacnianie poczucia podmiotowości, skuteczności i podniesieniu własnej samooceny. Prezentujemy charakterystyki plastykoterapii oraz choreoterapii, jako tych technik terapeutycznych, które wykorzystują „plastykę” umysłu i ciała w celach terapeutycznych, choć każda w inny sposób.
Plastykoterapia kładzie nacisk na możliwości swobodnego wyrażania siebie w akcie twórczym -plastycznym, choreoterapia kładzie nacisk na swobodny przepływ uczuć - w postaci aktu twórczego- w ciele. Wytwory terapeutyczne obu tych technik oddziałują tak samo skutecznie na funkcjonowanie: emocjonalne, poznawcze, fizjologiczne i estetyczne jednostki.
Przeprowadzono pilotażowe badania na Oddziale Dziennym Rehabilitacji Psychiatrycznej w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Badania dotyczyły efektów stosowania technik choreoterapeutycznych w rehabilitacji pacjentów chorujących na schizofrenię, oraz różnic w zakresie stosowania strategii samokontroli emocjonalnej u osób uczestniczących w terapii tańcem i w grupie kontrolnej. Wyniki badań zostaną omówione pod kątem zasadności zastosowania technik należących do nurtu arteterapii w pracy z pacjentami głęboko zaburzonymi. Jednak wszystkie kierunki pracy pedagogicznej, jak również psychologicznej mogą korzystać z metod arteterapeutycznych, w pracy z różnymi podopiecznymi, a kształcenie wszystkich przyszłych pedagogów, psychologów i terapeutów w kierunku wiedzy i umiejętności posługiwania się narzędziami i metodami pracy arteterapeutycznej wydaje się wręcz niezbędne.
Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie
Publikacja rok 2010
Florczykiewicz, J., Wałaszewski, Z., (red.) Odpowiedzialność w edukacji Warszawa. Wydawnictwo APS
Joanna Wajdenfeld
Aneta Bartnicka-Michalska
Joanna Smolińska
Wpływ oddziaływań poznawczych na twórczość dzieci w wieku szkolnym
Streszczenie
Ludzie otrzymuje ze świata informacje w różnorodnej formie i są przez te informacje stymulowani do rozwoju w indywidualny sposób. Odbiór nowych, nieznanych form powinien mieć zasadniczy wpływ na myślenie twórcze dziecka. W tej pracy starano się rozpatrzyć problem wpływu różnorodnych informacji poznawczych na twórczość u dzieci w zależności od preferowanego stylu poznawczego.
Uzyskany materiał badawczy pozwala na potwierdzenie postawionych hipotez badawczych. Pozwala to na sformułowanie wniosku, iż na twórczość dziecka, badaną testem twórczości TCT-DP, mają wpływ informacje pochodzące z oddziaływań poznawczych, niezależnie od reprezentowanego przez nie stylu poznawczego.
Różnorodność oddziaływań poznawczych pozwala na zniwelowanie różnic w funkcjonowaniu poznawczym, jakie wynikają z preferowanego stylu poznawczego i pozwalają na lepsze wykorzystanie posiadanego potencjału.
Joanna Wajdenfeld,
Warszawa 2010
Sztuka jako adaptacyjna wielomodalna stymulacja poznawcza w twórczości
Abstrakt
Zdolność do tworzenia nowych idei i koncepcji oraz nowych skojarzeń między już istniejącymi ideami jest przejawem twórczości czy też inaczej kreatywności, mogło mieć to decydujący wpływ na rozwój człowieka, ponieważ kreatywność może być pierwotna w stosunku zarówno do tworzenia sztuki, jak i narzędzi.
Porównanie poziomu twórczego myślenia dzieci, z jakością i ilością tego, co są w stanie dostrzec i co są w stanie zrozumieć z reprezentacji, np. na obrazie, może mieć duże znaczenie z punktu widzenia całości funkcjonowania poznawczego dziecka i dalszych perspektyw jego rozwoju, oraz ogromne znaczenie adaptacyjne.
W związku z tym spróbowano zbadać czy, że jest możliwe wystąpienie pozytywnej korelacji pomiędzy twórczością, a własnymi działaniami poznawczymi dzieci, oraz czy jakość poziomu odbioru dzieł artystycznych i możliwości twórcze u dzieci, mogą ze sobą pozytywnie korelować, jak również korelować pozytywnie z możliwością poznawczego przetwarzania informacji, lub poznawczego przetwarzania własnego działania.
Przeprowadzone tutaj badanie, potwierdziło stymulujący wpływ podawania materiału w różnych kodach, a dodatkowo sprawdzono iż wpływ zajęć plastykoterapeutycznych, jako wielostronnej stymulacji poznawczej może również mieć zasadnicze znaczenie, na poziom twórczości u dzieci.
Podobnie jak w każdym myśleniu twórczym tak i sztuce umysł używa trzech różnych form i narzędzi do pozyskiwania, przechowywania i przekazywania wiedzy, wymaga łączenia zarówno wiedzy wyuczonej schematycznej, deklaratywnej jak i proceduralnej. Rozwój twórczy, sztuka, taniec, film i muzyka są idealne jako metoda stymulacji poznawczej wpływająca na aktywację różnych obszarów mózgu.
Joanna Wajdenfeld,
Aneta Bartnicka –Michalska,
Ewa Domaradzka,
Aleksandra Niemyjska
Rok 2010
PORÓWNANIE W BADANIACH NEUROOBRAZOWANIA PRACY MÓZGU PO ODDZIAŁYWANIU PLASTYKOTERAPII
Abstrakt
Mózg nigdy nie znajduje się w stanie spoczynku, tam powstaje świadomość, inteligencja, pamięć, emocje czy uzdolnienia twórcze. Bardzo istotna jest tutaj informacja percepcyjna (przede wszystkim wizualna, ale również i cała dochodząca informacja wielo sensoryczna), W związku z tym te cechy stymulacji należałoby zbadać.
Postawiono hipotezę mówiącą, że osoby aktywne plastycznie przed badaniem (plastykoterapia) i nieaktywne różnią się na poziomie odbioru pokazywanego im obrazu w porównaniu do stanu spoczynku i do osób bez treningu.. Jedne osoby były poddawane treningowi plstykoterapeutycznemu przez tydzień przed badaniem fMRI, pozostałe pozostawały bez oddziaływania. Każda osoba badana przechodziła ten sam schemat badania fMRI: osoba ogląda slajdy po 8s z punktami fiksacji pomiędzy nimi na 8s.
Wyniki badania potwierdzają postawioną hipotezą pokazując widocznie zwiększoną aktywność obszarów wzrokowych, jak również zwiększoną aktywność obszarów ruchowych odpowiadających za ruch ręki prawej u osób po treningu plastykoterapeutycznym.
Wyniki te potwierdzają, że rozwój twórczy, jako metoda stymulacji poznawczej może wpływać na aktywację różnych obszarów mózgu, zarówno tych odwzorowujących wiedzę proceduralną nie tylko deklaratywną. Taką wielostronną stymulacją poznawczą są wszelkie działania związane z zajęciami plastykoterapeutycznymi.