ประวัติและความเป็นมา

แรกเริ่มเดิมที มีการจัดการเรียนการสอนทางบรรณารักษศาสตร์มาตั้งแต่มหาวิทยาลัยศรีครินทรวิโรฒมีฐานะเป็นโรงเรียนฝึกหัดครูชั้นสูง ต่อมา ใน ปี พ.ศ. 2497 ได้รับการยกฐานะเป็นวิทยาลัยวิชาการศึกษา มีจุดมุ่งหมายเพื่อการผลิตครู โดยมีคณะศึกษาศาสตร์เป็นคณะหลัก ในปี พ.ศ. 2501 ยังไม่มีภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ แต่เริ่มมีการบังคับเรียนวิชา Know Your Library ต่อมามีผู้เชี่ยวชาญของยูเนสโก ชื่อ เกลแฟนด์ มาสำรวจสภาพการสอนวิชาบรรณารักษศาสตร์ในประเทศไทย ได้เสนอแนะว่า ที่ มศว ประสานมิตรมีความเหมาะสมที่จะเปิดสอนทางด้านบรรณารักษศาสตร์ เพราะมีความพร้อมทุกด้าน ถือได้ว่าเป็นที่ 1 ของเอเซียในสมัยนั้น มีหนังสือมากมาย น่าจะเป็นที่ที่เหมาะสมที่จะเปิดสอนสาขานี้ ทางมหาวิทยาลัยเห็นชอบด้วย จึงมีการร่างหลักสูตรบรรณารักษศาสตร์ขึ้น หลักสูตรแรก คือ หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาเฉพาะบรรณารักษศาสตร์ เป็นหลักสูตรที่ศึกษาต่อจากปริญญาตรีอีก 1 ปี โดยเปิดสอนประมาณปี 2508-2509 มี ผศ. ดร. มาเรีย เหล่าสุนทร และ ผศ. วิชญ์ ทับเที่ยง ซึ่งบุกเบิกงานห้องสมุด มศว ในขณะนั้น เป็นผู้สอน รุ่นแรกมีคนเรียน 3 คน เมื่อเปิดสอนได้ประมาณ 3 รุ่น มีปัญหายุ่งยากในการตีราคาของ ก.พ. จึงได้ยุบหลักสูตรนี้ แล้วเปิดเป็นปริญญาโทสาขาบรรณารักษศาสตร์แทน ทั้งนี้เนื่องจากผู้เชี่ยวชาญของยูเนสโก มร. เกลแฟนด์ เสนอให้เปิดสอนในระดับที่สูงกว่าระดับปริญญาตรี เพราะเป็นสถาบันที่เหมาะสมที่จะผลิตบัณฑิตเพื่อไปช่วยสอนระดับปริญญาตรีในสถาบันอื่นโดยเฉพาะวิทยาลัยครู ภายหลังจึงเปิดสอนในระดับปริญญาตรี ต่อมาได้เพิ่มหลักสูตรระดับปริญญาตรีขึ้นอีก 1 หลักสูตร คือ สาขาวิชาวรรณกรรมสำหรับเด็ก รวมเป็น 3 หลักสูตร

ส่วนภาควิชาบรรณารักษศาสตร์เกิดขึ้นหลังจากเปิดสอนระดับปริญญาโทไปแล้วหลายปี โดยจัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2517
ตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัย โดยวิทยาลัยวิชาการศึกษาได้รับการยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัย จึงได้จัดตั้งภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ สังกัดคณะมนุษยศาสตร์ ทั้งนี้ภาควิชาและห้องสมุดมีความร่วมมือกัน ทำงานโดยพึ่งพาอาศัยกันและกันตลอดมา ทำให้นิสิตได้รับประสบการณ์อย่างเต็มที่ ต่อมาในปี พ.ศ. 2543 ได้ดำเนินการขอเปลี่ยนชื่อภาควิชาบรรณารักษศาสตร์เป็น ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ (ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศทั่วไป เล่ม 120 ตอนพิเศษ 24 ง ในวันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2546)

ทั้งนี้สามารถสรุปพัฒนาการของหลักสูตรของภาควิชาบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ ได้ดังต่อไปนี้

• พ.ศ. 2508-2515 เปิดสอนหลักสูตรประกาศนียบัตรชั้นสูงวิชาเฉพาะ บรรณารักษศาสตร์

• พ.ศ. 2510 เปิดสอนหลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิต (กศ.ม.) (บรรณารักษศาสตร์)

• พ.ศ. 2517 เปิดสอนวิชาโทบรรณารักษศาสตร์ หลักสูตรการศึกษาบัณฑิต (กศ.บ.)

• พ.ศ. 2526 เปิดสอนวิชาเอกบรรณารักษศาสตร์ หลักสูตรการศึกษาบัณฑิต (กศ.บ.)

• พ.ศ. 2529 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.) (บรรณารักษศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์)

• พ.ศ. 2537 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) (วรรณกรรมสำหรับเด็ก)

• พ.ศ. 2543 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) (บรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์)

• พ.ศ. 2547 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.) (บรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์) หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2546

• พ.ศ. 2548 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) (บรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์) หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2548 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) (วรรณกรรมสำหรับเด็ก) หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2548

• พ.ศ. 2553 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) (สารสนเทศศึกษา) หลักสูตรใหม่ พ.ศ. 2552 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.) (สารสนเทศศึกษา) หลักสูตรใหม่ พ.ศ. 2552 และเปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) (วรรณกรรมสำหรับเด็ก) หลักสูตรใหม่ พ.ศ. 2552

• พ.ศ. 2555 เปิดสอน จำนวน 3 หลักสูตร ดังนี้คือ

1) หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) (สารสนเทศศึกษา) หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2555

2) หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) (วรรณกรรมสำหรับเด็ก) หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2555

3) หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.) (สารสนเทศศึกษา) หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2555

ปี 2559 มหาวิทยาลัยศรีครินทรวิโรฒออกนอกระบบ ทำให้มีการปรับโครงสร้างองค์กรใหม่ โดยคณะมนุษยศาสตร์ยุบเลิก
ภาควิชาต่าง ๆ จัดตั้งเป็นศูนย์การศึกษาระดับปริญญาตรี และศูนย์การศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา ดังนั้น สาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ จึงแยกเป็น 2 หลักสูตร คือ หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) (สารสนเทศศึกษา)
และ หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.) (สารสนเทศศึกษา)

• พ.ศ. 2560 เปิดสอนจำนวน 2 หลักสูตร ดังนี้

1) หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) (สารสนเทศศึกษา) หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2560

2) หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.) (สารสนเทศศึกษา) หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2560

สำนักงานและห้องพักอาจารย์ของภาควิชาบรรณารักษศาสตร์

เมื่อเริ่มก่อตั้งภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ ดำเนินการสอนโดยอาจารย์และบรรณารักษ์ของห้องสมุด รวมทั้งใช้สถานที่เดียวกันกับห้องสมุด ต่อมาย้ายมาใช้อาคาร 2 คณะมนุษยศาสตร์ หลังจากนั้น ภาควิชาฯ ได้ย้ายไปที่อาคาร 3 ชั้น 1 และ 2 เนื่องจากเนื้อที่คับแคบไม่เพียงพอ

อาคาร 3

จนกระทั่ง ปี 2545 ทางมหาวิทยาลัยต้องการปรับปรุงอาคาร 3 เพื่อเป็นอาคารอนุรักษ์ ที่ตั้งของหอจดหมายเหตุมหาวิทยาลัย และสำนักงานอธิการบดี ภาควิชาจึงย้ายไปที่ อาคาร 6 ชั้น 3 ซึ่งเดิมเป็นที่ตั้งของคณะวิทยาศาสตร์และสหเวชศาสตร์ เมื่อวันที่ 9-10 มีนาคม พ.ศ. 2545 (เอกสารการย้ายไปอาคาร 6)

ต่อมา อาคาร 6 ชำรุดทรุดโทรมมาก ต้องซ่อมแซมโครงสร้างทั้งหมด ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์จึงย้ายไปอยู่ที่ อาคาร 2 ชั้น 3
คณะมนุษยศาสตร์ (เอกสารการย้ายไปอาคาร 2) โดยแยกตามหลักสูตร ดังนี้

• หลักสูตร ศศ.บ. สาขาวิชาสารสนเทศศึกษา อยู่ที่ห้อง 236 และมีห้องฝึกปฏิบัติการสารสนเทศ อยู่ที่ห้อง 261

• หลักสูตร ศศ.ม. สาขาวิชาสารสนเทศศึกษา อยู่ที่ห้อง 234

• หลักสูตร ศศ.บ. สาขาวิชาวรรณกรรมสำหรับเด็ก อยู่ที่ห้อง 233 และมีห้องฝึกปฏิบัติการสารสนเทศ อยู่ที่ห้อง 232