Ή ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΡΙΖΟΥΝΤΑΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

Η Ριζούντα (Ριζαίον) είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας Ριζούντας, στην βορειοανατολική Τουρκία, στις ακτές του Εύξεινου Πόντου. Από αυτήν την πόλη κατάγονται και δύο Τούρκοι πολιτικοί, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πρώην Πρωθυπουργός και νυν Πρόεδρος της χώρας, και ο Μεσούτ Γιλμάζ, ο οποίος διετέλεσε Πρωθυπουργός της Τουρκίας, τη δεκαετία του 1990. Πόλη - λιμάνι (60 χλμ. ανατολικά της Τραπεζούντας). Στην εποχή του Ιουστινιανού ήταν πολυάνθρωπη και αποτελούσε ένα από τα κυριότερα φρούρια των ανατολικών πλευρών της Βυζαντνής αυτοκρατορίας. Από το 1878, όταν το Βατούμ καταλήφθηκε από τους Ρώσους, η Ριζούντα έγινε πρωτεύουσα της περιφέρειας του Λαζιστάν, η οποία υπαγόταν στον νομό της Τραπεζούντας. Πριν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ο πληθυσμός της έφτανε τις 5.000, περίπου, κατοίκους, από τους οποίους 1.500 ήταν Έλληνες, από τα Σούρμενα. Ήταν το κέντρο μιας αγροτικής κατά κύριο λόγο περιοχής, αλλά οι κάτοικοι είχαν και τη ναυτιλία ανάμεσα στις κυριες απασχολήσεις τους. Εκκλησιαστικά υπαγόταν στη Μητρόπολη της Τραπεζούντας. Υπήρχαν πέντε εκκλησίες, τρία δημοτικά σχολεία, ημιγυμνάσιο και σχολαρχείο. Στην πόλη δρούσαν φιλόπτωχος αδελφότητα και ο μουσικοχορευτικός σύλλογος «Χρύσανθος» (1917). Στη διάρκεια του πολέμου το Ρίζαιον καταλήφθηκε προσωρινά από τα ρωσικά στρατεύματα. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, όσοι κάτοικοι της πόλης επέζησαν των διώξεων κατευθύνθηκαν προς τον Καύκασο ή την Ελλάδα. Το κλίμα της Ριζούντας είναι εύκρατο, ωκεάνιο και αρκετά δροσερό. Η μέση ετήσια θερμοκρασία φθάνει τους 14 °C. Ο ψυχρότερος που είναι ο Ιανουάριος μήνας έχει μέση θερμοκρασία 6,5 °C, ενώ ο Ιούλιος, ο θερμότερος έχει 22 °C. Θερμοκρασίες που σπάνια πέφτουν κάτω από –5 °C ή ξεπερνούν τους 30 °C. Το ετήσιο ύψος βροχής φθάνει τα 2250 mm. Πρόκειται για κάποια από τις υγρότερες περιοχές στο βόρειο ημισφαίριο. Οι βροχοπτώσεις είναι κοινές όλο το χρόνο και είναι βαρύ από τον Δεκέμβριο ως και τον Μάρτιο (χειμώνας), καταγράφεται επίσης περιστασιακή ελαφρά χιονόπτωση, αλλά γενικά η κάλυψη χιονιού είναι πρόσκαιρη. Λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, οι μετεωρολόγοι προβλέπουν ότι πολλές καταιγίδες θα προκαλέσουν ισχυρότερες κατολισθήσεις και πλημμύρες στα επόμενα χρόνια. Επίσης, η δύση του ηλίου δεν ξεπερνά το καλοκαίρι τις 8 μ.μ.

Ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε τηλεοπτική συνέντευξη στο κανάλι NTV, στις 10 Ιουνίου 2011, σε σχετική ερώτηση που αφορά τη καταγωγή του, μίλησε με τον ποιο προσβλητικό και απαξιωτικό τρόπο για τους Έλληνες, λέγοντας τη φράση που συνηθίζεται να λέγεται όταν αναφέρεται η λέξη διάβολος, δηλαδή «ο έξω από εδώ», όταν είπε τη λέξη Rum (Έλληνας). Τούρκοι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο Ερντογάν έχει καταγωγή από το χωριό Ποταμιά της Ριζούντας του Πόντου. Ο ερευνητής Cezmi Yurtsever αναφέρει ότι με τον εξισλαμισμό τoυ πληθυσμού έγινε ταυτόχρονα αλλαγή του δημογραφικού χαρακτήρα του Πόντου, αλλάζοντας τις ελληνικές ονομασίες χωριών και πόλεων με τουρκικές. Όπως αναφέρει, παρόλο ότι έχουν περάσει τόσα χρόνια που ο Fatih Sultan Mehmet που κυρίευσε τον Πόντο, εξισλαμίζοντας τους κατοίκους και με φιρμάνι (διάταγμα) άλλαξε τις ονομασίες, μέχρι σήμερα οι κάτοικοι του Πόντου χρησιμοποιούν την ελληνική ονομασία των χωριών τους. Ο Ερντογάν, σε πρόσφατη περιοδεία στην περιοχή της Ριζούντας (σήμερα RIZE), επισκέφθηκε και το χωριό καταγωγής των γονιών του, την Ποταμιά.Στη πλατεία του χωριού ένα μεγάλο πανό έγραφε ‘Potamya Hos Geldiginiz’ , δηλαδή η Ποταμιά σας καλωσορίζει. Κατέβηκε από το λεωφορείο, χόρεψε με τους ομοχώριούς του που ήταν ντυμένοι με ποντιακές παραδοσιακές στολές και στην ομιλία του είπε ότι ένας απόδημος από την Ποταμιά, όταν επισκέπτεται το χωριό του, το αποκαλεί με την παραδοσιακή ονομασία Ποταμιά και όχι με την τουρκική ονομασία που είναι ‘Guneysu’ (νερό του νότου). Τις εικόνες με την υποδοχή το Ερντογάν στη Ποταμιά, χρησιμοποίησε ο ηγέτης του Εθνικιστικού Κόμματος Devlet Bahceli στη προεκλογική εκστρατεία, για να πλήξει τον Eρντογάν ότι είναι ελληνικής καταγωγής. Ο Τούρκος ερευνητής για να στηρίξει τα συμπεράσματά του, παραθέτει στοιχεία από το φορολογικό αρχείο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για τους κατοίκους του χωρίου Ποταμιά και βρήκε τα στοιχεία του προπάππου το Erdogan, ότι ήταν επικεφαλής αντάρτικης ομάδας εναντίον των Τούρκων κατακτητών. Το επίθετο του προπάππου του Ερντογάν ήταν το εξισλαμισμένο Bakatoglu Memis (Μιμης Μπακατογλου). Το φορολογικό βιβλίο στη στήλη εθνική καταγωγή έγραφε τη λέξη ‘εξισλαμισθείς’ και στη στήλη ονοματεπώνυμο το νέο ισλαμικό όνομα. Το αρχείο είναι του 1850 και φαίνεται ότι ο προπάππος του Ερντογάν ήταν ο πιο πλούσιος, διότι όλοι οι χωριανοί πλήρωναν φόρους 20-30 γρόσια ο καθένας και ο προπάππος του Ερντογάν πλήρωσε 38 γρόσια. Η οικογένεια άλλαξε επίθετο το 1934, διότι η λέξη ‘ Bakat ’, που ήταν το επίθετο της οικογένειας, εθεωρείτο βρισιά, διότι όλοι οι Έλληνες αντάρτες αποκαλούνταν ‘Bakat’. Στον Πόντο, συνεπώς, η λέξη αυτή είχε τη σημασία Έλληνα αποστάτη, στασιαστή εναντίον των Τούρκων. Οι γονείς του Ερντογάν -σύμφωνα με τον ερευνητή- εγκατέλειψαν το χωριό τους την Ποταμιά και εγκαταστάθηκαν σε φτωχή συνοικία της Κωνσταντινούπολης στο ‘Kasim Pasa’, που σήμερα είναι κακόφημη. Ο Ερντογάν γεννήθηκε στο Kasim στις 29 Φεβρουαρίου 1954. Στη συνέντευξή του στο NTV, ο Τούρκος Πρωθυπουργός ανέφερε ότι είναι και αισθάνεται Τούρκος, και θα κινηθεί δικαστικά σε συγγραφείς που τον αναφέρουν ως Έλληνα. «Όταν σε ρωτούν ποια είναι η εθνική σου καταγωγή, να λες ότι είσαι μουσουλμάνος και να τραβάς το δρόμο σου». Ο Ρετζέπ Ταγίπ θέλοντας να δείξει ότι η εθνική καταγωγή λίγο μετράει στη χώρα του και ότι αξία έχει η μουσουλμανική πίστη, αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια ομιλίας του στην Κωνσταντινούπολη σε έναν διάλογο που είχε με τον πατέρα του πριν από χρόνια. «Είχα ρωτήσει το συγχωρεμένο τον πατέρα μου αν είμαστε Λαζοί ή Τούρκοι. Μου είχε απαντήσει ότι κι αυτός, πιο παλιά, είχε κάνει την ίδια ερώτηση στον δικό του πατέρα. Κι εκείνος του είπε: Κοίτα, ο δικός μου παππούς μού είπε ότι όταν πεθάνουμε και πάμε στον άλλο κόσμο, θα μας ρωτήσουν σε ποιον θεό πιστεύεις, ποιος είναι ο προφήτης σου και ποια είναι η θρησκεία σου. Δεν θα μας ρωτήσουν για την εθνική μας καταγωγή.

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΣ : ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΣΚΛΗΡΟΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ Email: greek.history.and.prehistory99@gmail.com