Aktualności

"WRB Summer", Toruń, 30 czerwca - 5 lipca 2019 r

Rozwiązywanie globalnych problemów środowiskowych, a także unifikacja badań i dydaktyki na poziomie światowym wymagają harmonizacji języków technicznych, do których należy terminologia i klasyfikacje gleb. World Reference Base for Soil Resources (WRB) jest prawdopodobnie najbardziej powszechnym i najczęściej stosowanym systemem klasyfikacyjnym, którego umiejętne stosowanie ułatwia międzynarodową wymianę informacji w gleboznawstwie.

Letnie warsztaty "WRB Summer" organizowane są pod auspicjami IUSS Working Group WRB przez ekspertów organizujących szkolenia w zakresie klasyfikacji gleb od prawie 10 lat (https://sites.google.com/site/linguafrancaforeuropeansoils/,

https://sites.google.com/site/centraleuropesoils/). Celem wydarzenia jest nauka korzystania z WRB lub rozwinięcie umiejętności w zakresie klasyfikacji gleby podczas kursu, na który składają się jednodniowe zajęcia studyjne i 3-dniowe intensywne zajęcia terenowe. Zapraszamy do udziału zarówno studentów, doktorantów jak i pracowników nauki chcących podnieść swoje kwalifikacje dotyczące stosowania World Reference for Soil Resources. Witryna zawierająca więcej informacji dostępna jest pod adresem: https://sites.google.com/site/summerwrb/home

W 44. edycji Olimpiady Geograficznej po raz pierwszy w historii pojawił się w 1. etapie zawodów (praca pisemna) temat stricte gleboznawczy. Brzmi on następująco:

Temat B: Znaczenie gleb dla rozwoju wybranej gminy

Został on zaproponowany przez zespół w składzie dr Marcin Świtoniak, dr hab. Piotr Hulisz i dr hab. Przemysław Charzyński z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i przyjęty przez Komisję Zadań Olimpiady Geograficznej. Wytyczne do opracowania przedstawiają się następująco:

1. Wybierz gminę wiejską lub obszar wiejski w gminie miejsko-wiejskiej. Najlepiej, gdyby gmina ta miała charakter słabo zurbanizowany, z udziałem rolnictwa (hodowli, uprawy, ogrodnictwa, warzywnictwa itp.).

2. Scharakteryzuj wybraną gminę pod względem przyrodniczym (klimat, powierzchniowe utwory geologiczne, rzeźba terenu, wody, roślinność) oraz stopnia przekształcenia terenu przez człowieka (osadnictwo, sieć transportowa, użytkowanie terenu, funkcje gospodarcze, tj. rolnictwo, leśnictwo, przemysł – jeśli występuje, itd.).

3. Opisz kilka (3-5) genetycznych typów gleb występujących na obszarze gminy na podstawie własnych obserwacji, odsłonięć naturalnych lub wykopów, jak też innych dostępnych materiałów (literatura gleboznawcza dotycząca typów gleb i procesów glebowych). Opisz zróżnicowanie występujących na obszarze gminy gleb pod wzgl

ędem wartości użytkowej dla rolnictwa i ich rozprzestrzenienie. Wykorzystaj dostępne w urzędzie gminy materiały dotyczące klas bonitacyjnych gleb. Przedstaw zróżnicowanie gleb na mapie lub mapach.

4. Oceń, czy na analizowanym przez Ciebie obszarze gminy występujązagrożenia dla gleb, takie jak erozja, osuwiska, obniżenie zawartości materii organicznej, zanieczyszczenia substancjami niebezpiecznymi, a ponadto zasklepienie, zagęszczenie, zasolenie i in.

5. Opisz strukturę użytkowania terenu w gminie na podstawie różnych źródeł (zestawień i materiałów kartograficznych dostępnych w urzędach gmin, map cyfrowych i zdjęć satelitarnych dostępnych w internecie, np. geoportal.gov.pl, GoogleEarth, Corine Land Cover). Wykorzystaj, jeśli istnieje, szczegółową literatur

ęgleboznawczą na temat wybranej gminy w dostępnych repozytoriach naukowych (PAN, uczelniach wyższych, Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach i in.).

6. Zapoznaj się z głównymi dokumentami gminy dotyczącymi jej rozwoju przestrzennego, takimi jak strategia rozwoju gminy, studium uwarunkowań I kierunków zagospodarowania przestrzennego. Opisz te elementy rozwoju społeczno-gospodarczego, które mają związek z rodzajami i jakością gleb oraz wpływają na gleby.

7. Na podstawie przeprowadzonych analiz oceń racjonalność obecnej struktury użytkowania gleb w gminie i zaproponuj jej zmiany pod kątem optymalnego wykorzystania typów gleb dla różnych działalności (np. rolnictwo, zalesienia, zabudowa, turystyka i rekreacja).

8. Wykonaj odpowiednią dokumentację graficzną (mapy, tabele, fotografie itp.).

9. Nadaj swojej pracy odpowiedni tytuł, wynikający ze specyfiki wybranego obszaru i podjętej problematyki.

Do Komitetów Okręgowych przesłano 213 prac z tematu B, co stanowi 21% wszystkich. Największy procent rozprawy gleboznawcze stanowiły w okręgach Kieleckim (39%), Lubelskim (31%) i Białostockim (30%), a najmniejszy w Sosnowieckim (6%) i olsztyńskim (9%).

Aby docenić pracę uczniów, którzy wybrali ten trudny temat Polskie Towarzystwo Gleboznawcze w porozumieniu z Komitetem Głównym Olimpiady Geograficznej postanowiło ogłosić konkurs na najlepszą pracę z ww. tematu. Nagrody dla najlepszych uczestników ufundowało Polskie Towarzystwo Gleboznawcze i Katedra Gleboznawstwa i Kształtowania Krajobrazu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Oceny prac dokonała Komisja Edukacji Gleboznawczej Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego w składzie: dr hab. Przemysław Charzyński, dr hab. Piotr Hulisz, dr Marcin Świtoniak i dr Maciej Markiewicz z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, dr inż. Piotr Pacanowski z Centrum Edukacji Gleboznawczej - Muzeum Gleb z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, dr hab. Zbigniew Podgórski, prof. UKW z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz dr inż. Agata Bartkowiak i dr inż. Joanna Lemanowicz z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy.

Najlepsza okazała się rozprawa Jakuba Soji z Okręgu Wrocławskiego pt. Gmina Dobroszyce – urodzajny raj czy jałowy nieużytek?. Drugie miejsce przyznano Dawidowi Ptachowi z Okręgu Gdyńskiego za pracę Genetyczne typy gleb na terenie gminy Łęczyce oraz ich znaczenie w lokalnym rozwoju gospodarczym, a trzecie miejsce przypadło ex aequo Dominice Zdunek z Okręgu Lubelskiego (Rola gleb w rozwoju gminy Milejów) i Mateuszowi Maćkowskiemu z Okręgu Łódzkiego („Wiejska - niewiejska gmina Zduńska Wola” - rozwój gminy a gleby).

W dniach 3-4 marca 2019 r. w Hotelu ,,Przystanek Toruń" odbyła się konferencja naukowa pt. ,,Współczesne kierunki badań w zakresie geografii gleb, paleopedologii i materii organicznej w środowisku" zorganizowana przez Katedrę Gleboznawstwa i Kształtowania Krajobrazu Wydziału Nauk o Ziemi UMK oraz Polskie Towarzystwo Gleboznawcze.

Najważniejszym punktem pierwszego dnia konferencji była sesja jubileuszowa poświęcona 55-leciu gleboznawstwa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, a także wieloleciu pracy naukowej profesor dr hab. Renaty Bednarek oraz profesora dr hab. Sławomira S. Goneta. Następnego dnia miały miejsce tematyczne sesje referatowe. W spotkaniu wzięło udział blisko 80 naukowców reprezentujących większość ośrodków badań gleb w Polsce (SGGW, PW i IGiZP PAN w Warszawie, UJ i AR w Krakowie, UMCS, UP i Instytutu Agrofizyki PAN w Lublinie, UP w Poznaniu, ZUT w Szczecinie, UWM w Olsztynie, UW i UR Wrocławiu, UTP w Bydgoszczy, UŁ w Łodzi, UŚ w Katowicach oraz IUNG -PIB w Puławach).

Z okazji tego bardzo ważnego dla społeczności gleboznawczej wydarzenia została przygotowana specjalna publikacja pt. "55-letnia historia gleboznawstwa w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu", której autorem jest Pani Prof. dr hab. Renata Bednarek.

GALERIA zdjęć z imprezy znajduje się tu:

https://www.geo.umk.pl/wiadomosci/?id=3357

W dniu 18 stycznia 2019 w Toruniu odbyło się międzynarodowe seminarium dydaktyczno-naukowe SUITMA, zorganizowane przez dr hab. Przemysława Charzyńskiego, dr hab. Piotra Hulisza, prof. UMK oraz mgr Sylwię Pindral (Katedra Gleboznawstwa i Kształtowania Krajobrazu, WNoZi UMK).

Jego głównym celem była prezentacja najnowszych trendów związanych z badaniem gleb terenów miejskich, przemysłowych, komunikacyjnych, górniczych oraz wojskowych (SUITMA). Podczas spotkania swoje referaty wygłosili: prof. John Kye Hoon Kim (Uniwersytet w Seulu, przewodniczący grupy roboczej SUITMA w ramach Międzynarodowej Unii Towarzystw Gleboznawczych), prof. Andrzej Greinert (Uniwersytet Zielonogórski), Tatiana V. Prokofieva (Uniwersytet Łomonosowa w Moskwie), dr inż. Szymon Różański (UTP Bydgoszcz), dr Lukasz Uzarowicz (SGGW w Warszawie) oraz mgr Sylwia Pindral (UMK w Toruniu). Pobyt dwojga gości zagranicznych - prof. J. Kima oraz prof. T. Prokofievej - był sfinansowany ze środków programu Erasmus+. Oprócz udziału w seminarium wygłosili oni także wykłady dla studentów kierunków geografia, gospodarka przestrzenna, biologia (we współpracy z dr hab. Maciejem Walczakiem) oraz turystyka i rekreacja.

Wręczenie nagrody D. Zdunek w czasie zawodów 2. etapu w Okręgu Lubelskim.

Ponadto przyznano 3 wyróżnienia, dla Piotra Czarnawskiego z Okręgu Rzeszowskiego za pracę Wpływ zróżnicowania typów genetycznych i bonitacyjnych gleb na kierunek rozwoju gospodarczego gminy Jodłowa; Martyny Piaseckiej z Okręgu Warszawskiego za rozprawę Znaczenie gleb dla rozwoju gminy Warka i Dominika Wiśniewskiego z Okręgu Toruńskiego za pracę Znaczenie gleb dla rozwoju gminy Łabiszyn.

fot. B. Pawłowski

• Informujemy, że nasz Oddział objał patronatem ogólnopolską konferencję naukową pt. "VII Kopernikańskie Sympozjum Studentów Nauk Przyrodniczych, III Toruńskie Sympozjum Doktorantów Nauk Przyrodniczych", która odbędzie się na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska oraz na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w dniach 1-2.04.2017. Konferencja ta co roku gromadzi kilkuset studentów i doktorantów z całej Polski. W tym roku swoje referaty i postery przedstawi około 150 młodych naukowców z różnych ośrodków akademickich. -

• W dniu 15 kwietnia po internetowym głosowaniu członków (głosowały 23 osoby, 22 były 'za', jedna wstrzymała się od głosu) zarząd Oddziału podjął decyzję o zmianie nazwy oddziału na : Oddział Bydgosko-Toruński.

• Z przyjemnością informujemy, że aż trzech członków naszego Oddziału zostało powołanych na Przewodniczących Komisji PTG w kadencji 2015-2018, tj.: dr hab. Michał Jankowski (Komisja Geografii Gleb i Paleopedologii), prof. dr hab. Jacek Długosz (Komisja Mineralogii i Mikromorfologii Gleb) oraz dr Przemysław Charzyński (Komisja ds. Edukacji Gleboznawstwa). Uroczyste wręczenie nominacji odbędzie się w czasie kolejnego spotkania Zarządu PTG, 23-24.06.2016 roku w Ślesinie. Serdecznie gratulujemy !!!

Zdjęcia pochodzą z Atlasów Sekwencji Glebowych (tomy 1-4: http://soils.umk.pl/) i są autorstwa: Marcin Świtoniak Novák Tibor JózsefVit Penizek Martin Saksa Rastislav Skalsky Blazena Repca Łukasz Mendyk Przemyslaw Charzynski Piotr Hulisz Viktar Tsyrybka

W dniach 18-20 maja 2018 roku odbyła się w Toruniu międzynarodowa konferencja 'Soil Classification and Education.

• Zapraszamy do udziału w Konferencji Terenowej

-------------------------------------------------------------------------------------------------

W roku 2017 obchodzony jest w całym kraju rok Wisły, który uchwalony został przez Sejm Rzeczypospolitej. W związku z tym również tematem przewodnim tegorocznej, siedemnastej już edycji Festiwalu Nauki i Sztuki odbywającego się na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu była rzeka Wisła. Wśród wielu festiwalowych imprez nie zabrakło też zajęć dotyczących gleby. W końcu powstanie pierwszych wielkich cywilizacji na świecie związane było z żyznymi glebami występującymi w dolinach rzek. Wystarczy wspomnieć o Asyrii i Babilonii, krainach Mezopotamii usytuowanych w dolinach Eufratu i Tygrysu czy Egipcie, rozwijającym się w dolinie Nilu. Czy i tak było w przypadku Wisły? Uczestnicy zajęć dowiedzieli się, jak powstawały gleby w dolinie Wisły, jakie były ich właściwości i czy przypominały te pochodzące z dolin słynnych rzek. Dzieciom ze szkół podstawowych zaproponowano warsztaty i wykład pt. "Gdzie rzeka z glebą za pan brat, tam człowiek tworzy świat", które zorganizowali i przeprowadzili pracownicy Katedry Gleboznawstwa i Kształtowania Krajobrazu - dr Maciej Markiewicz i dr Marcin Świtoniak wraz ze studentami SKNG UMK - Pauliną Matecką i Przemysławem Kujawą. Oprócz wielu cennych informacji każdy z uczestników ,,wyniósł" z zajęć także własnoręcznie wykonany profil glebowy.

• "Problemy systematyki gleb przekształconych przez człowieka: deluwialnych, zasolonych

• i technogenicznych", która odbędzie

• się w dniach 5-8.10.2016 w Toruniu.

• Szczegóły dotyczące Konferencji znajdują się na stronie:

https://sites.google.com/site/psgppc/

• Uprzejmie informujemy, że sesja terenowa "Przekształcenia warunków hydrologicznych i gleb w strefie oddziaływania PGE KWB Bełchatów", planowana na maj 2016, odbędzie się w innym terminie (już w nowym roku akademickim). Szczegółowe informacje zostaną podane w najbliższym czasie.

--------------------------------------------------------------------------------------

W środę, 20 kwietnia b.r. odbyły się warsztaty zorganizowane przez Miejski Ośrodek Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy pt. "Świat pod naszymi stopami - geografia gleb". Warsztaty składały się z części wykładowej i terenowej przygotowanej i poprowadzonej przez pracowników Katedry Gleboznawstwa i Kształtowania Krajobrazu Wydziału Nauk o Ziemi UMK - dra Przemysława Charzyńskiego i dra Marcina Świtoniaka. W zajęciach uczestniczyła grupa nauczycieli i studentów (przyszłych nauczycieli geografii) z województwa kujawsko-pomorskiego.

Fot. P. Kujawa

OBCHODY MIĘDZYNARODOWEGO ROKU GLEB 2015

• dr Marcin Świtoniak na zebraniu Polskiego Towarzystwa Geograficznego w dniu 16 grudnia wygłosił referat związany z obchodami Międzynarodowego Roku Gleb pt. ,,Erozja cywilizacji. Wpływ degradacji gleb na wielkie migracje";

  • Przygotowanie i dystrybucja w Polsce i za granicą, za pomocą internetu kalendarza ściennego w formacie plakatu, prezentującego fotografie głównych gleb Polski (Michał Jankowski, Marcin Świtoniak, Przemysław Charzyński);

Szanowni Państwo,

Uprzejmie informuję, że do nabycia jest książka: *WRB - Światowa Baza Referencyjna Zasobów Glebowych 2014, Międzynarodowy system klasyfikacji gleb, aktualizacja 2015*. Jest to polskie tłumaczenie klasyfikacji glebowej WRB 2014 (w wersji po aktualizacji z 2015 roku). Szczegóły znajdą Państwo na stronie http://ptg.sggw.pl/wrb/ .

Zamówienia na książkę należy kierować pod adresem ptgleboznawcze@gmail.com

*Koszt jednego egzemplarza wynosi 45 zł brutto + koszty wysyłki.*

Składając zamówienie prosimy o podanie danych do faktury oraz adresu, na który należy przesłać książkę.

Uprzejmie proszę o rozpropagowanie informacji wśród innych zainteresowanych osób i instytucji (np. bibliotek uczelnianych).

Pozdrawiam,

Łukasz Uzarowicz

-----------------------------------------------------------------------------------

4 czerwca 2016 r. pracownicy Katedry Gleboznawstwa i Kształtowania Krajobrazu (Agnieszka Łyszkiewicz i Marcin Świtoniak) uczestniczyli w cyklicznym spotkaniu winiarzy Doliny Dolnej Wisły w Kozielcu, w trakcie którego popularyzowali wiedzę gleboznawczą poprzez zaprezentowanie wyników badań gleb winnic zboczy Doliny Fordońskiej.

• • Przygotowanie aplikacji multimedialnej dotyczącej gleb Polski do sali edukacyjnej Nadleśnictwa Cierpiszewo (Piotr Sewerniak);

-------------------------------------------------------------------------------

• • Artykuł popularno-naukowy pt. "Gleba - fundament lasu i gospodarki leśnej" do Lasu Polskiego (Piotr Sewerniak) - w druku /Gleba_a_fundament_lasu_i_gospodarki_lencnej,artykul-11223.html;

• Festiwal Nauki- 20-23. 05. 2015- warsztaty gleboznawcze pod hasłem: „Gleba - złożony, ożywiony i dynamiczny składnik ekosystemu” przygotowane przez pracowników Katedry Gleboznawstwa i Ochrony Gleb UTP Warsztaty odbyły się w starym wyrobisku iłów plioceńskich w dzielnicy Fordon. Wyrobisko eksploatowane było przez fordońską cegielnię do lat 90-tych ubiegłego wieku, a aktualnie jest to teren poprzemysłowy. Ze względu na występujące na tym obszarze odsłonięcia, doskonale widoczna jest budowa geologiczna oraz glebowa;

• • Wystawa w Muzeum Przyrodniczym UMK pt. „ZAKRYTE OBLICZE ZIEMI” (Michał Jankowski, Maciej Markiewicz, Marcin Sykuła, Łukasz Mendyk), prezentująca budowę gleb (części mineralne i organiczne, konkrecje, barwy, struktury) oraz fotogramy i mikromonolity gleb Polski i Świata – otwarcie 08.06.2015 r. http://kamikadze.tvk.torun.pl/movie/show?id=7249;

Fot. Szymon Różański & Hanna Zubrycka.

• • Impreza w ramach 15 Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki 17-21 kwietnia 2015 pt. „Świat według dżdżownicy, czyli tajemnice gleby” (Maciej Markiewicz, Marcin Świtoniak) – 18.04.2015 r. https://www.festiwal.torun.pl/2015/program/wyszukiwarka/?id=92;

  • Przygotowanie cyklu zajęć z gleboznawstwa dla młodzieży szkolnej (Maciej Markiewicz, Piotr Hulisz, Piotr Sewerniak, Łukasz Mendyk) – realizowane kilkakrotnie w ciągu roku dla szkół z Torunia i regionu kujawsko-pomorskiego:

  • Artykuł popularno-naukowy pt. „Rok 2015 Międzynarodowym Rokiem Gleb!” do kujawsko-pomorskiego czasopisma przyrodniczo-ekologicznego Eko Przyjaciel (Piotr Sewerniak, Michał Jankowski);

• „Majówka z historią”- 18.05 2015- Leśny Park Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku k/ Bydgoszczy, pracownicy Katedry Gleboznawstwa i Ochrony Gleb UTP przygotowali eksponaty i poprowadzili warsztaty, na których było można dotknąć i "pobawić się" glebą pod bacznym okiem specjalistów, a jednocześnie odkryć, jakim jest ona bogactwem natury. Hasło warsztatów: "Gleba - jej historia i teraźniejszość";

Fot. Szymon Różański & Hanna Zubrycka.

• Cykliczne wykłady i zajęcia laboratoryjne oraz warsztaty terenowe dla uczniów liceów ogólnokształcących, techników ochrony środowiska, techników rolniczych prowadzone przez pracowników Katedry Gleboznawstwa i Ochrony Gleb UTP w roku 2015:

- „ Fordon bliżej nas- fordońska odkrywka glebowa”- maj

- „ Minerały skałotwórcze i skały glebotwórcze”- listopad

- „ Gleba i jej rola w ekosystemie”- październik

- „ Degradacja gleb”- listopad