XIII-2485 Swartwout, Harmen

biografische aantekeningen

Herman en zijn broers Wijbrand en Thomas Swartwoud zijn als tabakshandelaren actief in Amsterdam. Herman woont op het Wagenplein bij de Haarlemmerpoort, naast zijn broer Wijbrand.

bronnen

* 1629, 28-3: allegroningers.nl: DTB ondertrouw Groningen: de eerbare Harmen Swartwolt en de deugdsame Geertrwtijn Schutte, van Lochem, beide te Amsterdam en niet present, daer sijn vader voor presenteerde, met sijn bruydegommes eygen hantworten

* 1629, 21-4: Stadsarchief Amsterdam, DTB ondertrouw [434-127]: Harman Swartwolts, van Groningen, out 27 jaren, vertoont acte van de intekenninge tot Groningen ont de hant van Roeloff IJsbrantsz commissaris, woont op de Keijsergracht, en Geertruijd Schutte, van Lochem, out omt 20 Jaren, woon als voren, overleggende acte van haer ouders consent. (i.m. het wettel. Bescheijt is goet inne gebracht en is geteeckt Roeloff IJsbrants commissaris) (w.g. Harmen Suartwout; Gertie Schute)

* 1630, 12-5: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [41-80: New Kerk]: Femmetje, ouders: Herman Swartwout, Geertruijt Swartwout, get Gerbrichje Swartwout

* 1631, 7-12: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [41-167 Nwe Kerk]: Geertje, ouders Herman Swartwout en Geertruijt Schut; get: Henrickje Barents

* 1633, 14-8: Stadsarchief Amsterdam DTB dopen [41-265 New Kerk]: Jannetje, o: Herman Swartwout, Geertruijt Swartwout, g: Otto Schutte

* 1637, 17-2: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [42-8 Nwe Kerk] Trijntje, dr.v. Herman Swartwout en Geertruijt Henrix, get: Rijkje Swartwout

* 1638, 2-11: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [42-110 Nwe Kerk] Hendrick, zn.v. Herman Swartwout en Geertruijt Schuts, get: Joost Schuts

* 1639, 30-6: Stadsarchief Amsterdam, NA nots. H. Schaeff [1280_A30768 p 82]: Compareerde Jan Cornelisz, sluiswachter aan de nieuwe Haarlemmersluis, 70 jaar oud, Pieter Cornelisz, schoenmaker op de hoek van de Haarlemmerstraat, daar bij in de buurt, 31 jaar, en Harmen Swartwout, tabakkoper, dicht daarbij, oud ca 30 jaar. Zij getuigen op verzoek van Hillegont Jansdr., de huisvrouw van Jan Jansz hoedemaker. Jan Cornelisz Sluiswachter verklaart dat afgelopen zaterdag, na noens om ongeveer 4 uur, de brug opgehaald hebbende omdat er een schip onder was, een zeker manspersoon (hem onbekend, maar later hoorde hij zeggen dat het de zoon is van De Werelt Op Stelten op de Nieuwendijk) daarover tegen hem knorde en morde – die hij ‘goede woorden’ gaf. Deze man, zo haast de brug neergelaten was, trok zijn rapier of geweer en heeft daarmee een andere man, die ook over de brug ging, tot tweemaal toe over het hoofd gehouwen of geslagen. De getuige Pieter Cornelisz zegt dat hij toen op straat buiten zijn stoep stond en zag dat een man (waarvan hij meteen hoorde dat het de zoon van De Werelt Op Stelten was) een andere man (hij begrijpt dat het de echtgenoot van Hillegont Jansdr is geweest) eerst met een vuist op zijn hoofd sloeg en daarna zijn rapier pakte en over zijn hoofd heeft gehouwen en zeer vehement op ’t lijf gedrongen zodat de belaagde, al wijkende, zich aan de visbanken begaf en een stuk van een spar in de hand kreeg, waarmee hij zich probeerde te verweren, maar de aanvaller liep er met het blote geweer in de hand gewoon onderdoor. Harmen Swartwout, die op het achtereinde van de sluis wandelde, heeft gezien dat de ene man de ander met ontbloot rapier over het hoofd houwde, en hij zag dat de geslagen persoon zeer bebloed was en dat ze beiden pal op elkaar stonden. Pieter en Harmen hebben gezien dat de geslagen man een pakje onder zijn arm had, dat volgens Pieter even later op de visbank lag. (w.g.: Jan Cornelisz Sluijswachters merk; Pieter Cornelissen, Harmen Swartwout; get + nots) (In de volgende akte staan nog smakelijker details) 

* 1640, 31-1: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [42-178 Nwe Kerk] Jan, zn.v. Herman Swartwout en Geertruijt Swartwout, get: Joost Schuts

* 1641, 22-1: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [42-241 Nwe Kerk]: Femmetje, dr.v. Herman Swartwout en Geertruijt Schuts, get: Lutgertje Swartwout

* 1641, 20-12: Stadsarchief Amsterdam, Weeskamer Inbrengregisters op film: Film 4999: "Den 20 decembris 1641 heeft Barent Heyndricx Velthuys, cleermaker, bewesen sijn twee kinderen als Pieter out 5 jaren ende Heyndrick out 3 jaren daer moeder af was Jannetje Pieters voor haer moeders erf tezaamen de somme van achthonderd ende vijf gl. veertien stuyvers eens." Borgen zijn Pieter Lamberts, apothecar, en Cornelis Wouters. Voogden, door de moeder aangesteld: Joost Hermans, Jan Bertelmeens. Op 7-7-1656 hebben Dirk Grijp, Herman Swartwout, Hendrik Sluyter, voogden en executeurs van vaders erfenis, deze f 805,- opgebracht, en nog eens f 800, voor vaders erf in de lade gestort.

* 1642, 19-1: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [42-291 Nwe Kerk]: Asweertje, dr.v. Herman Swartwout en Geertruijt Henrix, get: Truijtjen Dircx

* 1643, 22-1: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [7-352 Oude Kerk]: Johannes, ouders: Harman Swartwouts, Geertje Schuts, get: Aechte de Koote en Rijkje Swartwout

* 1643, 22-12: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [42-390 Nwe Kerk]: Annetje, dr.v. Herman Swartwout en Geertruijtje Henrix, get Trijntje Rasfelts

* 1644, 14-8: Stadsarchief Amsterdam DTB dopen [75-112] Doop: Stoffel, zoon van Barent Hendricksz. [Velthuijs] en Aegien [ten Cate]. Get.: Geertruyt Schuttens [de vrouw van Herman Swartwout]

* 1645, 23-2: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [42-447 Nwe Kerk]: Egbert, zn.v. Herman Swartwout en Geertruijt Schuts, get: Claes Ooms

* 1646, 22-5: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [8-91 Oude Kerk]: Marija, dr.v. Harman Swartwout en Geertruijt Schut, get: Lijsbet Schut

* 1646, 1-11: Stadsarchief Amsterdam, NA nots. H. Schaeff [1340_KLAD02222 p 96v]: Sr. Harmen Swartwout, tabacqkoper alhier, heeft verkocht aan Andries Egbertsz Paep, voerman wonende aan de Diemerbrugh, een huis, erve met een stalling erachter, gelegen aan het Wagenplein aan de Zuidwestzijde bij de Haarlemmerpoort, belend aan de noordzijde de verkopers broeder Wijbrand Swartwout, van voren, de verkoper zelf in het midden, (etc.), voor fl 6.400,- . De kioper stelt als onderpand zijn huis en erve staande aan de Diemerbrugh mits dat niet zwaarder is belast dan met fl 1500,- t.b.v. Cornelis Martensz Pronck. De verkoper, die nu in dit huis woont, mag er alles naar believen uit slopen. (w.g. Harmen Swartwout, het merk van Andries Egbertsz Pape, getuigen)

* 1647, 16-4: Stadsarchief Amsterdam, NA nots H. Schaeff [1341_A33641, fol 23v]: Compareerde Engeltje Lubberts, huisvrouw en gemachtigde van Jacob Oort, piqueur, wonende bij de Haarlemmerpoort aan ’t plein, transporteert fl 88:15:- aan Harmen Swartwout, tabakkoper, die zij nog per reste competeert over de penningen geprocedeert over de verkochte penningen van wijlen haar zoon Lubbert Servaent <?>, voor assistent uitgevaren geweest met het schip Haarlem en in Gunea overleden, en dat in mindering van verwoonde huishuur die zij comparante aan Harmen Swartwout schuldig was tot mei aanstaande. (w.g. Engeltgen Lubberts; Hermen Swartwout) 

* 1647, 15-12: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [8-147 Oude Kerk]: Abraham en Isaac, kinderen van Herman Swartwout en Geertruij Schuts, get: Joris Adelaer en Andries Mensing

* 1648, 4-3: Stadsarchief Amsterdam, notarieel archief Nots Hendrik Schaef (invnr 1295, fol 31): Herman Swartwout, koopman van tabak en Jan Jansz van Lansmer, Schots koopman, machtigen Cornelis Gerritsz Priem om namens hen geld te incasseren van Thijmon Pieters uit Landsmeer, maar momenteel als koopman te Kopenhagen. Pieters is Swartwout fl 319:8:- schuldig voor geleverde tabak, en hij is Jan Jansz fl 400,- schuldig.

* 1649, 29-3: Stadsarchief Amsterdam, NA nots J. van de Ven [1088-320]: testament van Herman Swartwout en Geertruijtie Schut. Ze laten hun erfenis na aan hun kinderen in hun legitieme portie; de langstlevende zal het vruchtgebruik houden en daarvan de kinderen opvoeden en alimenteren.

* 1649, 19-5: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [43-111 Nwe Kerk]: Sara, dr.v. Herman Swartwout en Geertruijt Schuette, get: Katrijn Buijs

* 1650, 8-7: Stadsarchief Amsterdam, NA nots. H. Schaeff [1345_KLAD01958 p 58v]: Maritge Jaspers, huisvrouw van Andries Egbertsz Paep, voerman maar nu op reis naar Oostindië, geassisteerd door Christiaan Jansz, hoefsmid op het plein aan de Haarlemmerpoort, verkocht aan Dirck Harmensz Olijslager aan de Overtoom, een huis en erve met een stalling erachter, staande en gelegen op het Wagenplein aan de Zuidwestzijde bij de Haarlemmerpoort, belend aan de Noordzijde Wijbrant Swartwout van vooren, Harmen Swartwoudt in ’t midden met een crimp van acht voet ende vier quarterduims langh ende twaalf voeten acht duim breed (…) en Pieter Thomasz en Simon Japen van achteren, alle aan de Noordzijde, en Pieter Henricxs Hagedoorn aan de Zuidzijde (…) belast met fl 5000,- capitaal aen de voorsz Harmen Swartwoudt, te weten fl 2000,- over resterende Custingh en drieduijsent glds bij rentebrieff beide met interest, welke belasting de koper overneemt vanaf mei jongstleden en daar bovenop nog fl 2000,- betaalt per 1 mei aanstaande 1651. De verkoopster heeft huis en stalling gekocht van Harmen Swartwoudt op 27-4-1647. 

* 1650, 16-10: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [8-291 Oude Kerk]: Abraham, zn.v. Harmen Swartwout en Geertruijt Schut, get: Joris Adelaer

* 1651, 11-5: Stadsarchief Amsterdam, NA nots G. Borsselaer [1484_KLAC03975 fol. 326]: Doctor Jasper Franrich machtigt schipper Cornelis Willemse, die tegenwoordig in Middelburg woont, om uit zijn naam Meijndert van Beun (te Stavanger in Noorwegen) te constringeren om fl 300,- met rente te betalen aan Davit van Heijst, koopman in Amsterdam, wegens de koopmanschappen die Van Beun op 22-7-1649 van Van Heijst heeft gekocht op een betalingstermijn van negen maanden, waarvoor Jasper Franrich zich borg heeft gesteld. Ook moet hij Van Beun constringeren om fl 263:5:- plus rente te betalen aan de tabakverkoper Harman Swartwout, voor de tabak die Van Beun op 3-8-1749 van Swartwout heeft gekocht onder dezelfde condities en borgtocht. 

* 1654, 12-2: Stadsarchief Amsterdam, Weeskamer Inbrengregisters Invnr 147: "Lade 468. Den 12 februari 1654 heeft Barent Velthuysen cousesooper, beweesen sijnen soon Christoffel, out 10 jaer, daer moeder af was Agata Tencate voor moeders erff de somme van vijftienhonderd guld: Ende sal sijnen soon houden etc. onder verband etc. dies sal sij etc. ende het behaechde Margriet Tencate de moeye sonder inventaris te begeren". Op 7-7-1656 hebben Grijp, Herman Swartwout en Sluyter deze f 1500, plus f 400,- voor vaders erff voldaan. "Den 11 maert 1660 heeft Dirck Grijp ten behoeve van voorn. kind opgebracht een somma van eenhonderd dertien gld ses st. twaelf pen. voor soo veel hetselve kint per reste van scheydinge met Clara Hoochvorst is competerende (...) geleyt inde Lade." Moses Hooghvorst wordt ook nog even genoemd, en de laatste aantekening (vanwege volwassenheid?) is van 26 10 1666."

* 1654, 1-4: Stadsarchief Amsterdam, NA nots. H. Schaeff [1352_A20014 p 40v]: hieruit blijkt dat Hendrikje Barendsz Smient de huisvrouw en gemachtigde is van Thomas Swartwout (vertrokken naar Nieuw Nederland; zie machtiging nots J. de Winter dd 15-5-1652), en zij vertrekt nu ook naar Nieuw Nederland. Wijbrand en Harmen Swartwout zijn Hendrikjes zwagers. 

* 1654, 19-6: Stadsarchief Amsterdam, DTB ondertrouw [DTB 473, p.267]: " Comp. als vooren Moses Hooghvorst van Soest int Stift van Utrecht, stadsbode, out 30 jaer, geasst. met sijn swager Barent Velthuysen, woonde bij de Regelierspoort, Ende Grietje ten Kate, van Vreede, out 25 jaer ouders doot, woonde bij't oude manhuys, geassist met Geertruyt Swartwout haer nichte. (w.g. Moses Hoochvorst, Margrieta ten Kate)"

* 1659, 25-6: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen: doop: Maria Hoochvorst  Zuiderkerk (Hervormd) vader: Moses Hoochvorst, moeder: Margrietien ten Cate, Get. Geertruyt Swartwout, Elias de Radt

* 1671, 27-2: Stadsarchief Amsterdam, DTB begraven [Noorderkerk 1074-34]: Harmen Swartwout op de Brouwersgraft, Oostervak no. 10

* 1678, 13-8: Stadsarchief Amsterdam, DTB begraven [Noorderkerk 1074-50v]: Geertruij Schut op de Brouwersgraft, in de Swarte Os, in’t Oostervak no 10

* Stadsarchief Amsterdam, Archief van de Noorderkerk [archief 378, invnr 26: register van eigendom van graven]: staat dat graf Oostervak nr 10 eigedom is van Harmen Swartwout. Op 7-2-1695 is het volgens akte Livinus Meijer dato 31-1 door zijn erfgenamen getransporteerd aan de weduwe van Albert Bevegaerdt, doodgraver van de Noorderkerk.

* 1695, 31-1: Stadsarchief Amsterdam, Notarieel, Nots Livinius Meijer, invnr 5381, akte 386: Transport van Geertruijd Blankerts, Asuera Swartwout en consorten ten behoeve van Aaltje Kuijs. “Compareerden: Geertruijd Blankert, meerderjarige dochter, Pieter Blankert en Johannes Blankerts, zoo voor henzelven als instaande voor Hermannus en Rudolphus Blankert, beide in OostIndien, samen kinderen van wijlen Johanna Swartwout, verwerkt bij do Henricus Blankert; Sr. Egbertus Schutte als voogd van ’t enige nagelaten kint van zalv. Rudolphus Swartwout, Asuera Swartwout, weduwe David van den Boom, voor haar zelven en instaande voor de kinderen van wijlen Catarina Swartwout, zijnde in Oostindien, en voor de drie nagelaten kinderen van wijlen Abraham Swartwout; Sr Jan Stadlander X Geertruijd Swartwout, Sr Isaac Wiel X Appolonia Swartwout, voor henzelven en instaande voor ’t nagelaten kind van hun broer Harmanus Swartwout: de drie kinderen van wijlen Henrik Swartwout; zijnde de voornoemde Johanna, Rudolphus, Asuera, Catarina, Abraham en Hendrik Swartwout de nagelaten kk en erfgenamen van wijlen Harmen Swartwout. Zij verkopen aan Aaltje Kuis, weduwe van Albert Bevergaert, een grafstede in de Noorderkerk in ’t Oostervak getekend nr 10. NB: er is, vreemd genoeg, een collaterale successie aangifte van Harmen Swartwout in Leiden 1669, waarbij hij eigenaar was van ½ huis op de Brouwersgracht, dito twee andere Amsterdamse huizen etc. Wie was dat??

kind 3: Johanna Swartwout

* 1661, 8-7: Stadsarchief Amsterdam, DTB ondertrouw [482-163]: Hendricus Blanckart, van Heusden, predicant tot Schijndel, out 30 jaer, geast met Hendric Jansz Mechius <?> en Johanna Swartwout van A., 26 J., geassist met haer vader Harman Swartwout op de Brouwersgracht (i.m.: sijn ouders consent is goet ingebragt) (w.g. Henricus Blanckart en Iohanna Swartwout)

kind 4: Rudolphus Swartwout

* 1635, 11-2: Stadsarchief Amsterdam, DTB dopen [41-362 New K]: Roeloff, o: Herman Swartwout, Geertruijt Henrix, get Trijntje Dircx

* 1669, 22-2: Stadsarchief Amsterdam, DTB ondertrouw [493-148]: Rudolphus Swartwout van A, der medecijnen doctor, out 34 jaren, geasst met sijn vader Herman Swartwout, woont op de Brouwersgraft, en Margreta Cloecq van Leijden, weduwe van Ludovicus Gocklinus, woont tot Leijden (w.g.: Rudolphius Swartwout; Margrita Clouck)

* 1671, 25-5: Stadsarchief Amsterdam, DTB begraven [1074-34v] Noorderkerk, begraven 't kint van Dr. Rudolphus Swartwout op de Zeedijck, Oostervak No 10.

* na 1680: BHIC: Een akte voor de Schepenen van Schijndel bij BHIC zegt dat hij, Rudolf Swartwout docter in de Medicine, op 10-2-1680 bij nots Arnold Voskuijl in Asd een testament heeft gemaakt, en daarvoor met zijn overleden huisvrouw op 5-2-1670 voor nots Jan Volquert Olij in Amsterdam, hij legateert aan zijn zuster Johanna Swartwout, tegenwoordig huisvr van Henr. Blanquert, predikant alhier

kind 5: Catharina Swartwout

* 1663, 20-4: Stadsarchief Amsterdam, DTB ondertrouw [484-155]: Arnouwt Slosser, van Essen, wijnkooper, out 26 Jaer, vertoont acte van ouders consent, woont op de Princegragt, & Catrina Swartwouwt van A, out 26 Jaer, geassisteert met Harmen Swartwouwt haer vader, woon op de Brouwersgracht. (w.g. Arnoldt Sclosser; Cathareina Swartwouts)

kind 9: Asuera Swartwout

* 1673, 30-3: Stadsarchief Amsterdam, DTB ondertrouw [499-19]: David van den Boom, van A., Bandeliermaker, wedr. van Catrina Amerongen, woon in de Warmoestraet, en Assuera Swartwout, van A, out 25 Jaer, geassist met Do Henricus Blancart en Johanna Swartwout, haer suster en swager, op de Brouwersgragt (i.m.: Hij heeft den 7 April 1673 de weescaamer voldaen; Sij moeders consent door booner goet ingebragt) (w.g. David van den Boom; Aswera Swart Wouts)

kind 17: Abraham Swartwout

* 1671, 17-11: Stadsarchief Amsterdam, DTB ondertrouw: [497-207]: Abram Swartwout, van A., 21 Jaren, Coopman, geat: met Geertruij Schut, sijn moeder, woont op de Brouwersgraft, en Barbara Outhuijs, van A., out 20 Jaren op de Nieuwe Sijts Achterburghwal, gea:t met haer moeder Barbara Otho

openstaande vragen / discussie

Herman Swartwout is de voogd over de kinderen van Aagje ten Kate en Barend Velthuysen, Hermans dochter Geertruid is de nicht van Aagjes zuster Margaretha ten Kate. Er moet dus een familieconnectie bestaan tussen deze twee ten Kates, dochters van Christoffel ten Kate uit Neede en Elzeken van Bronkhorst. Als Geertruid echt een nicht is, en niet een aangetrouwde, dan delen Geertruid Swartwout en Margaretha ten Kate dus dezelfde grootouders: dat zouden dan de ouders van Geertruid Schutte uit Lochem moeten zijn.

De twee jongste kinderen van Johanna Swartwout en Hendrik Blankert zijn in 1695 in Oost-Indië. Er komt in deze kwartierstaat een Elisabeth Blankert voor, die ruim een generatie later (ca 1728) in Oost-Indië trouwt met Josua van Arrewijne (X-285) uit Amsterdam. Zou zij een kleindochter zijn van Hendrik Blankert en Johanna Swartwout?

Heel bijzonder is de volgende ondertrouwinschrijving: ondetr. Amsterdam 21-3-1637 [446-99]: Heijndrick Sculte van Groningen, weduwnaar van Trijn Swartwouts, boer, wonende tot Groningen, & Grietie Everts van Groningen, weduwe van Willem Sweersen, woonde om de hoeck van de Blauwburghwal. (i.m.: de geboden sijn zonder verhinderinge tot Groningen gegaen) (w.g. Hindrick Schutte en Gsen Efers). Dit houdt verband met:
* 1622, 12-1: allegroningers.nl: DTB Groningen 159, ondertrouwboek blad 116a: Hindrick Schutte, snider, zal: Michiel Schutte soene, wonende in Grote Broer Strate, present met sijn olde mester Berent Jans, ende Trijntien Swartwolts Roeloff Swartwolt in Lamhuingen <?> Strate dochter, de vader present.
* 1637, 10-4: allegroningers.nl: DTB Groningen 161, ondertrouwboek blad 1v: Hindrick Schutte, present, en Grietie Evers, weduwe van Willem Sweers met attestatie van de HH Commissarissen van Amsterdam in dato den 21en Martij 1637. Tot Amsterdam copuliert.

Broer van Harmen is Wijbrand: 

* 1622, 9-4: allegroningers.nl DTB ondertrouw Groningen 159 [blad 128a]: 9 Aprilis 1622 is voor ons gecompareert Sr. Roleff Swartwolt, caverende de rato voor Trijntijen, sijn huijsffrouw, becande ende verclaerde vredelick twe… <…> quiesceren in soedane trauwe ende Houwelicke beloffte als sijn soene Wijbrant Swartwolt met seker persoene Garbrachtijen Harmens binnen Amsterdam gemaeckt en Ingegaen. Versoeckende dat het nue …verordeninghe mag ge-effectueerd worden, heb derhalve ten versoecke van dien ende ter saecke dite van Attestatie gepasseert vres persoene ’t meugen strecken nae behoeren.