PARENTEEL IDZERDA II.a Bartelt Idzerda

Biografische aantekeningen

Barteld Idzerda is schoolonderwijzer en dorpsrechter in Nieuwland. Bij het planten van de vrijheidsboom op 26-3-1795 hield hij een gloedvolle toespraak over Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap, over het feit dat de ketens der slavernij zijn losgerukt en iedereen zich net zo vrij mag voelen als elk van ons geboren is: een recht der natuur.

Na de toespraak danste men de 'earmagnole' om de boom.

In nov. 1797 kreeg hij 10 zilveren dukatons premie voor het redden van een drenkeling. In 1804 bedroeg zijn inkomen als schoolmeester fl 156; in 1810 was dat fl 184. In 1817 kwam er een nieuw schoolgebouw. Hij bleef onderwijzer tot zijn dood, toen de school vacant werd.

Bronnen

* 1785, 25-6: Leeuwarder Courant: "Een knegt, die het verven en glasemaken geheel of ten deele verstaande, geneegen zynde te werken bij B. Idzerda, Schoolmeester en dorprechter te Nieuwland, word verzogt zig ten spoedigsten ten zijnen Huise te adresseren en kan aanstonds Werk bekomen.

* 1795, 8-4: Leeuwarder Courant: AANSPRAAK, gedaan door den burger B. Idzerda ter gelegenheid van 't planten der vrijheidsboom te Nieuwland, den 26 maart 1795: WAARDE BURGERS EN BURGERESSEN! Het was een oud gebruik bij plegtige gebeurtenissen gedenktekens op te rigten en vreugdefeesten te vieren, thans word het zelfde gebruik by ons bevestigd. / Laat dit opgerigt Teeken ons een gedenkstuk zyn, een gedenkstuk zeg ik waar by wy ons erinneren een gebeurtenis, daarvan onze Jaarboeken aan onze Nakomelingen een verwondering van omwentelingen zal opleveren. / Een gebeurrenis die ons door onze Broederen de dappere Fransen, als een middel, door de hand van den God van Neerland ons is ten deel gevallen, daar wy de keetens van Slaverny van onze halsen hebben afgerukt, vry zyn wy, gy alle zyt vry, een regt der natuur, dat den Rigter van Heemel en Aarde ons alle by onzer geboorte schonk. / Welaan dan! Laat dit groot voorregt door ons verkreegen, ook met ter daad door ons worden beantwoord, laat Vryheid, Gelykheit en Broederschap de grondslag van ons doen zyn, laat ons by dit opgerigt Teeken geduurig te binnen brengen, ons doen als vrye Burgers, laat de zuiverste liefde en eensgezindheid door ons worden uitgeoefend, laat ons alle partyschappen afleggen en de volmaakste Broederschap by ons plaats grypen, laat Deugd, Godvrucht en Vree ons heil zyn, laat ons juigen dat Burger wetten den grooten paal en perk stellen, laat ons de geheiligde rechten van den Mensch eerbiedigen, maar laat ons ook nimmer van onze Vryheid worden beroofd , laat ons door het blinkend Zwaard haare voorregten handhavenen , laat op onze krygsbanieren pronken Dood of Vry. / Dan ja dan zal dien groten God van Neerland, in wiens hand den Adem is van al wat Leeft, ons ons onderneemingen met de keure zyner Zegeningen bekronen, en het zal ons, en onze Nakomelingen welgaan in den Lande der Levendigen. / Vinden wy ons by deeze plegtige geleegenheid vereerd, met Mannen Leeden der Municipaliteit van Wymbritzeradeel , den Last, toevertrouwd worde manmoedig door u volbragt, leen nimmer het Oor aan dien, die door lingse streeken en onderschyn van Vryheid deszelfs bodem zoeken in te slaan; toond met ter daad dat gy Mannen zyt, die u leven en al wat dierbaar is veil steld ter handhaving van die vryheeden en voorregten die ons van den God van Neerland zyn geschonken, zyt voorstanders en aanmoedigers van den Wapenhandel, zonder welkers ondersteuning in tyd van gevaar uwe raaddagen ydel zyn, laat Deugd, Godvrucht en Vree uwe voedter haaren zyn in uwe Raadzalen, Vryheid , Gelykheid en Broederschap uwe geleisters weezen, de krygsbanieren door ons aangegreepen, zullen u en uwe raadslagen ondersteunen, daar wy ons leeven met al wat ons lief en dierbaar is veil stellen, ter handhaving van het dierbaarst pand der Vryheid; zoo werkende kunnen er geene inbreuken op onze vryheeden en voorregten worden gemaakt, maar zullen met de zeegeningen van den God van Neerland worde gezeegend, daar wy en onze Nakomelirgen tot eene volmaakteren Vryheid worden opgeleid.

*

kind 7 Hendrikus Idzerda

* 1844, 86-: Overl. Advertentie: Zij ondertekent met H.A. Steiginga, schrijft slechts 3,5 jaar getrouwd te zijn geweest en noemt Hendrik Idzerda ‘Logementhouder alhier’.

kind 10: Sjoerd Idzerda

* 1819: familysearch, Stamboek militairen: signalement: hij heeft blauwe ogen en blonde haren. Is 4 voet, 11 duim lang. Tot de Landmilitie geroepen als fuselier 3 maart 1814. Op 11 mei 1819 met paspoort afgezwaaid.

* 1831, 22-2: tresoar: NA Sneek nots. J.J. Wiersma [120035/120055, akte 4]: Sjoerd Bartholds Idserda en Ytje Gerardus Althuisius kopen huis en erf te Abbega van Harmen Hilles Stornebrink en Riemke Jans van der Meulen.

* 1832, 4-4: tresoar, NA Sneek nots G.S. Zijlstra[-18 en -19]: akte 19: Sjoerd Bartelds Idzerda, timmerman te Abbega, verkoopt enige onroerende goederen aan Theodorus Ykema, assessor van de grietenij, en Fokeltje Bartelds Idzerda, echtelieden te Westhem: o.a. een eiken kabinet, en staartstuk-klok, twee bedden, zes tafels, enige schilderijen, een gouden oorijzer (fl 150,-), zilveren zakhorloge, een beste tafel, veel timmergereedschap, alles te samen voor fl 692,-. Al deze spullen heeft het echtpaar bvervolgens aan Sjoerd Idzerda in bruikleen gegeven. In akte 18 heeft Sjoerd Idzerda fl 700,- geleend van Theodorus Ykema en Fokeltje Idzerda, tegen 5% rente.

* 1846, 17-3: tresoar, DTB geboorte Wymbritseradeel [akte 64]: verschenen voor meester Sjuck van Welderen, baron Rengers, ambtenaar van de burgerlijke stand van Wymbritseradeel verscheen Sjoerd Idzerda, timmerman, wonende te Abbega, die verklaart dat in de nacht van 5 op 6 maart tussen 11 en 12 uur op zijn venster werd geklopt. Toen hij na aarzelen opendeed, waarna een hem geheel onbekende hem een brief gaf met als opschrift 'Deeze brief aan S. Idzerda, kastelein op het tweede ketting onder Abbega nabij Bolsward'. Na enige ogenblikken kwam de onbekende terug met een eveneens onbekende vrouw die hem een pak overhandigde, waarin gewikkeld was een kind van het vrouwelijk geslacht. In de brief stond meer over de bestemming van het kind en het verzoek om haar Trijntje te noemen. Het kind lag in een wollen dekentje en had enkele kleren; vermoedelijk vijf dagen oud. Idzerda wil voldoen aan het verzoek in de brief en zich met het kind belasten; de ambtenaar heeft het ingeschreven en haar Trijntje Ketting genoemd.

* 1851, 16-1: tresoar: BS overlijden Wybritseradeel [nr 8]: een schipper en een boer uit Abbega verklaren dat Trijntje Ketting, ruim 4 jaar oud, waarvan de geboorteplaats en ouders niet bekend geworden ziojn, omdat ze te vondeling is gelegd, is op 16-1-1851 te Abbega overleden.

* 1852, 25-11: tresoar: rolboek arr. reachtbank [arch 18-03, invnr 39 akte 1522]: beschuldiging: op 13-10-1852 om half 4 heeft hij illegaal zonder vergunning gevist. Vonnis 2 december.

* 1866, 3-7: tresoar: BS overlijden Wymbritseradeel: Sjoerd Idzerda, 70 jaar en 8 maanden , geboren te Nijland, van beroep timmerman, wonend te Wolsum, echtgenoot van IJtje Althuisius, zonder beroep te Wolsum, zoon van Barthold Idzerda en Jitske Annes, beide overleden.

* 1872, 5-10: tresoar: BS overlijden Bolsward: Sjoerd Idzerda, 37 jaar, slager te Bolsward, neef en een klerk doen aangifte van het overlijden van IJtje Althuizen, 74 jaar, geboren en wonende te Bolsward (huis nr. 272), zonder beroep, weduwe van Sjoerd Idzerda, dochter van Gerardus Althuizen en Hotske Aukes, beide overleden.

Openstaande vragen / discussie