VIII-37 Uilkens, Christoffer

Biografische aantekeningen

De weduwe verhuist in 1780 met haar twee kinderen naar Groningen. De zoons worden, na de dood van Wildina Stenhuis, door twee ongehuwde tantes opgevoed, namelijk Anna Elsebee Uilkens en Lummina Uilkens. (De tweeling Anna Elsebe Uilkens en Lummina Uilkens zijn in 1753 geboren als dochters van Hermannus Uilkens en Johanna Vliedorp) Na hun verhuizing zijn Wildina Stenhuis en haar kinderen nog steeds eigenaar van stukken grond in Wierum, die ze verpachten aan J. Kruisinga.

kind 2: Jacobus Albertus Uilkens

Jacobus Albertus Uilkens was van boerenafkomst. Hij was op 1 mei 1772 geboren in Wierum, een klein dorp aan het Reitdiep, niet ver van de stad Groningen als tweede kind van Christoffer Uilkens en Wildina Stenhuis. Zijn vader was geen grote boer (nt 213). Hij bezat een bedrijf met een beklemming van 34 grazen. Toen de veestapel van Christoffer rond 1775 door de veepest werd getroffen, zocht hij contact met Geert Reinders en liet hij zijn koeien inenten. Tijdens zijn bezoeken aan de boerderij van Uilkens ontmoette Reinders ook de kleine Jacobus Albertus. De enter kreeg al gauw aardigheid aan het opmerkzame jongetje en nam het zelfs mee op zijn tochten langs de boerderijen. Het zou het begin blijken van een levenslange vriendschap.

In 1777 stierf Christoffer Uilkens en drie jaar later verliet zijn weduwe de boerderij. Ze verhuisde met haar beide zoons naar de stad Groningen, waar haar familie woonde. Toen zij in 1782 overleed (nt. 214), werden Jacobus Albertus en zijn broer in huis opgenomen door twee ongehuwde tantes (nt 215). Begin 1789, hij was toen nog geen 17 jaar oud, liet Uilkens zich inschrijven als student aan de Groninger Academie. Het was de bedoeling dat hij predikant zou worden, net als zijn oudere broer. Etc: de biografie gaat vele pagina’s door.

Bron: Boer en Heer: “de groninger boer” 1760-1960.

Bronnen

* 1768, Lidmatenregister van Wierum: Wildina Stenhuis, huisvrouw van Chrijstoffer Uilkens, Met attestatie van Groningen. Met attestatie gegaan na Groningen. (NB: in 1765 is in hetzelfde register als lidmaat opgenomen Hermanna Koning, de tante van hun latere schoondochter)

* 1768: allegroningers: er is een huwelijkscontract van Christoffel Uilkens en Wildina Stenhuis dd 28-1-1768 uit Groningen; aan de zijde van de bruidegom bijgestaan door Elsabeen Cramers, wed. F. Uilkens, zijn moeder, Frederik Uilkens, zijn broer, Herm. Uilkens, broer, man van Johanna Fliedorp, en Anna Elsab. Stangenberg, zusters dochter; aan de zijde van de vrouw: H. Stenhuis, vader, Derk Arents Crans, zwager, Maria Hindrika Stenhuis, zuster, A. van Groenenberg, voormond van haar zuster en broers, Wilte Willems, idem dito

* 1768, 31-1: DTB Wierum huwelijk: Den 31 januarij en volgende Rustdagen is gekondigd het huwelijk van Christoffer Uilkens en Wildina Stenhuis beide van Groningen en met attestatie gegaan nae Groningen

* 1768, 30-1: Ondertrouwacte Groningen, sabbati 30 Januari 1768: Christopher Uilkens PS en Wildina Stenhuis beide van Groningen pro qua de hopman Henricus Stenhuis als vader. Cop. Den 14 februarii 1768 door ds. De Blau. (i.m.: met belastinge te Wierum)

* 1769, 2-4: DTB Wierum dopen: Den 2 april 1769 tot Wierum gedoopt Theodorus Frederik een soontje van Christoffer Uilkens en Wildina Stenhuis

* 1771, 2-10: allegroningers.nl: Huwelijkscontract tussen Anna Elsabeet Stangenberg en Jan Hoving. Aan de zijde van de bruid treden op: Teile Uilkens weduwe, grootmoeder, H. Uilkens, oom, Janna Fliedorp, aangetrouwde moeij, C. Uilkens, oom, Wildina Stenhuis, getrouwd met oom, Gerardus Uilkens, oom, Christoffer uilkens, oom, aan de zijde van de bruidegom: Gerardus Hoving, vader, en Jacob Hoving, broer.

* 1772, 3-5: DTB Wierum dopen: Den 3 may 1772 tot Wierum gedoopt Jacobus Albartus een soontje van Chrij… (pagina stuk) Uilkes en Wildina Stenhuis

* 1772, 27-11: allegroningers.nl: Huwelijkscontract tussen Marija Alagonda Stenhuis en de stadsmuzikant Ernst August Rost. Aan de bruidszijde treden op: Albertus Stenhuis, haar broer, Willemina Stenhuis, haar zuster, C. Uilkens, haar zwager, H. van Groenenbergh, H. Hillebrants en E. Wiltens, de laatste drie voorstanders van de bruid. Aan de zijde van de bruidegom treden op: J.P. Rijdel en F. Uilkens die geen familie zijn, maar hiertoe spaciaal zijn verzocht.

* 1783, 8-9: Groninger Archieven, Weeskamer Groningen [1462_135_062.jpg]: Exhibitum ter Weescamer in Groningen den8 september 1783: Staat en inventaris van alle zodanige goederen als de juffrouw Wildina Stenhuis met wijlen haar eheman monsr. Christopher Uilkens ingevolge huwelijkscontract in dato den 28 Januari 1768in ongemeenschap heeft beseeten. / profitelijke staat / De eigendom van 34 grasen land door Wijrum geleegen wordende door Kruisinga onder beklemminge gebruikt aangekogt voor f 4500 / 17 grasen beklemt land te Wetzinge, aangekogt voor f 876,- / 1/4 voor 28 grasen land tot Wijzum en Sauwert geleegen zoo bij Weddeman Stheeman ter lijftugt word beseeten, aangekogt voor f 1400,- / Een huis in de Folteringestraat ten westen zoo door de inventarisante zelfs wordt bewoond getaxeert op f 2248,- / 1e Latus f 9024,- / een gereserveert eigendomsregt over het huis van de musicant Rost in de Kijk in het Jathstraat groot f 1000,- / een obligatie ten laste van de coopman Hovingh en vrouw groot f 550,- / de mobilia getaxeert volgens notitie sub b op f 310:7:- / aan contanten f 184:6:4 / 2e Latus f 2044:13:4 (plus 1e latus f 9024:-:-) / geheel prof. staat f 11068:13:4 / Schadelijke staat / volgens obligatie aan de Stadsmusicant Rost in qualité f 675:-:- / De Renten van 20 jaaren van het Land te Wetzinge en Wijrum geleegen, zoo door de Weddeman Stheman ter lijftugt word beseeten sjaars a dertien gulden bedraagt f 260:-:- / schadelijke staat f 935:-:-. / Staat en inventaris van alle zodanige goederen als de juffrouw Wildina Stenhuis ten huwelijk heeft aangebragt en staande huwelijk aangeerft / profijtelijke staat / in contanten ten huwelijk aangebragt f 660,- / Dezelfde staande huwelijk uit de erfenisse van wijlen de Juffrouw Wiltes aangeerft f 3775:-:- (totaal:) f 4435:-:-. / Staat en inventaris van alle zodanige goederen als monsr Christopher Uilkens ten huwelijk heeft aangebragt / profitelijke staat / De ten huwelijk aangebragte bedraagen in genere in gevolge notitie sub A fl 1219:13:-. / lijfstoebehooren gedeeltelijk teegens de doodskosten gecompenseert en de nog weinig exterende door de Moeder overgenoomen voor fl 40:16:6 / Balance / [etcetera - winst staande huwelijk voorgevallen bedraagt fl 4479:-:4 / is de helvte voor de pupillen fl 2239:10:2] [er volgt ook nog een staat en inventaris van wat Christoffer Uilkens heeft ingebracht, zoals 2 oude paarden twv 85,-, 4 jonge paarden f 170,-, 20 jonge schapen, 1 koe]

* 1783, 5-10: DTB ondertrouw Groningen: Wildina Stenhuis, weduwe van Christopher Uilkens, trouwt met Jacob Hoving, uit Appingedam. p.q. de sluismeester Derk Arents Crans als swager. (Crans X 14-7-1765 Maria Henrica Stenhuis)

* 1784, 29-1: DTB Groningen, register verhuur lijklakens Martinikerk: Wildina Stenhuis, vrouw van Jacob Hoving buiten Heerpoort.

* 1784, 19-4: Groninger Archieven, Weeskamer Groningen [1462_135_350.jpg]: Exhibitum ter Weescamer in Groningen den 19 April 1784. Inventarium van alle sodanige goederen als Juffrouw Wildina Stenhuis weduwe C. Uilkens, laast huisvrouw van den boekh: Jacob Hovingh op haar doodlijk acces heeft naagelaten en volgens huwliks Contract in dato den 18 Sept 1783 aan Laastgen: een kindsgedeelte of de revenuen van dien (exemt de lijfstoebehoren) geduurende zijn leven ter Lijftogt heeft gemaakt. / Vaste Goederen / Een huis in de Voltringestraatop pagt grond à f 1-13-6 volgens verzageling van den 20 Nov 1780 aangekogt ... voor f 2056,-,- / De vaste beklemminge van 17 graden Land op de Wetzinger Meeden gelegen doende Jaarlijks aan de Wede Kasse van de Particuliere Comptoiren f 17,- volgens verzegeling van den 9 Dec 1771 aangekogt ... voor f 367,-,- / 1/3 in 2 mandeelige gravens in A kerk no 519 en in MK no 158 / Het recht van Eigendom over het huis van den musicant E.A. Rost in de kijk int Jatstraat volgens verzegeling van den 18 may 1781 groot f 1000,- / na 3 1/2 gld huur in plaats van rente / 1/4 in 20 grasen land tot Wierum gelegen Swettende aan de Laan van J.W. Kruisinga en 1/4 in 8 grasen tot Wetringe gelegen Swettende gedeeltlijk aan het Maar, soo de oud wetman S. Stheman volg. verzegeling van den 27 Juni 1741 geduurende Zij Leven ter Lijftogt gebruikt / Een dito 1/4 in voorn: 28 grasen van haar broeder Albertus Stenhuis volgens verzegeling van den 22 Febr 1774, aagekogt .... voor 430,-, wordende mede door S. Stheman geduurende zijn leven ter lijftogt gebruikt / Competeerd haar volgens afhandelingsBriev van haar Kinder in de Plaatse Landes tot Wierum gelegen door J.W. Kruisinga onder beklemminge gebruikt volgens Scheid brief op den 8 Sept 1783 ... f 1000,- / 2o: Een jaar landhuur van 34 grasen Land tot Wierum gelegen door J.W. Kruisinga onder beklemmingen gebruikt op Midwinter 1782 verscheenen, resteert f 136,- / idem een jaar op Midwinter 1783 verschenen f 136,- / Een jaar landhuur van 17 grasen land op de Wetzinger Meeden gelegen door Jacob Pieters in gebruik tot Gregori 1786 volgens vertekent contract sonder datum op Midwinter 1783 verschenen, resteert f 51,- / De heer E.A. Rost 1 Jaar huure in plaats van rente op Maij 1784 verschenen Rest f 35,- / een benedenwoning van een huis in Voltringestraat door capt Timmerman gehuurd op may 1784 verschenen, rest f 70,- / De bovenwoning van t selve huis door mevr Ortman op Maij 1784 rest f 20,- / 3o: aan Contanten f 48-15- / Gewerkt Silver: 1 Thee Pot - keur: Gron: - swaar 25 Lood / 1 Brander kop - Gron - 10 lood / 10 Lepels - gron: - 32,5 lood / 6 vorken - gron: - 16,25 lood / 3 Mosterd Lepeltjes - gr schaa - 2 Ld / 1 Confituur vorkje - gn - 1 1/8 Ld / 5 Messen met silver hegten - - - 11 1/8 Ld / 2 Room lepeltjes 1 stukken gr: - 1 3/4 Ld / 1 suikerstrooijer - 4 lood / 1 Leijde bant gesp -- 2 Lood / Linnen / [etc etc, o.a. Delfts goed, 25 boeken, 4 schilderijtjes, een barometer] (w.g. E.A. Rost, voogt, J.F. Uilkens voorm, G. uilkens voogt, Jacob Hovingh

* 1786, 20 juli: Groninger Archieven, Weeskamer Groningen [1462_136_340.jpg]: Exhibitum ter Weescamer in Groningen den 20 Juli 1786: Staat en Inventaris van alle zodane goederen als de twee minderjaarige kinderen van wijlen Christopher Uilkens bij wijlen Wildina Stenhuis in echte verwekt volgens afkoop van den 8 september 1783, als vaderlijke, en volgens scheidinge van den 26 Junii 1786 als moederlijke goederen waaren geadjudiceert. / Een plaatze lands groot vier en dertig grasen tot Wijrum geleegen zoo door Cruisinga als Beklemde Meijer in huure word gebruikt. / Een Behuizinge ten Westen in de Folteringe Straat staande zoo bij ... Meijerwijse word gebruikt. / Een derde in twee mandeelige graven, het eene in Aa kerk en het andere in Martinikerk / het provenue der verkogte meubilaire goederen hebbende aan zuiver geld aangebragt de summa van ses hondert vier en taggentig gulden agt stuiver en drie pl. / twee jaaren Landhuure van J W Cruisinga verscheenen op midwinter 1783, bedraagende twee honderd twee en zeeventig gulden. / Twee jaar Landhuure ten laste van Jacob Pieters verscheenen op midwinter 1783 en 1784 ter summa een Honderd en twee gulden. / Een Jaar Huure in plaats van Rente van de musicant E.A. Rost , verscheenen op Maij 1784, groot vijf en dertig gulden. / De huure van het huis in Folteringestraat verscheenen op Maij 1784 à tneegentig gulden de behuizinge verhuurt voor 75 gl en de bovenwoning voor 40 gld 's jaars. / De contanten ter summa van agt en veertig gulden en vijftien stuiver. / Nog agt en vijftig gulden zeeven stuiver en drie pl. zoo de stedevader Jacob Hovingh teveel hadde getrokken. / de lijves toebehooren, door de schrijver der Boelgoederen verkogt hebben aan zuiver geld aangebragt f 432-3-4. / mandeelig tusschen de pupillen en stedevader Jacob Honingh: twee vierde inligt en twintig grasen land tot Wijrum en Sauwert geleegen, zoo bij de weduwen S. Stheman ter lijftugt word bezeeten, om te zijner tijd te onderscheiden en verreekenen. / Deezen naa beste waarheid, wetenschap en bevindinge ter fine van administratie ter WeesCamer overgegeeven in Groningen den 20 Juli 1786. (w.g. G. Uilkens; F. Uilkens voorm; E.A. Rost).

Openstaande vragen / discussie

Christoffer Uilkens' geboorte, noch overlijdens- of begraafakte is gevonden; in de huwelijksacte van zijn zoon dd 1813 staat dat zijn ouders en grootouders reeds vele jaren geleden zijn overleden. In 1818 staat dat zijn beide ouders zijn overleden in de tijd dat er nog geen overlijdensregisters waren.

Jacob Hovings broer Jan Hoving trouwde in 1771 met Anna Elsebeet Stangenberg, die een kleindochter was van Elsebeet Cramers en Teijle Uilkens. Zij is de dochter van Willem Stangenberg en Gesina Uilkens.

Op 12-11-1778 is Christoffer Uilkens al overleden: bij het huwelijkscontract tussen Theodorus Uilkens en Hemmina Vechnerus treedt op Wildina Stenhuiis, weduwe Chr. Uilkens, 'aangetrouwde moeij'.

Wildina Stenhuis is de zus van Maria Alegonda Stenhuis, de vrouw van Ernst August Rost. Het achter-achter kleinkind van de ene (namelijk Henricus Beekhuis), trouwt met het achter-achter kleinkind van de andere (namelijk Ernstina Frederika Kranenburg)