XIV-865 van 's-Gravesande, Ewoud

biografische aantekeningen

Ewoud van 's Gravesande wordt al heel jong wees: zijn moeder overlijdt al snel na zijn geboorte (of in het kraambed): zijn vader levert 'bewijs' voor het moederlijk erfdeel tegenover de weeskamer als Ewoud anderhalf jaar oud is, in november 1575. Binnen vier jaar is ook Ewouds vader, Dirck Heijndricksz, overleden. Waarschijnlijk wordt Ewoud opgevoed door zijn oom, Jacob Ewouds van der Dussen, die in elk geval zijn voogd is, en die burgemeester van Delft is.

In 1608 begeleidt Ewoud van 's Gravesande zijn neefje Hendrik Willemsz Storm naar het altaar. Hier lijkt de bron van de dubbele naam Storm van 's Gravesande te liggen. Financieel gaat het helemaal niet goed met Ewoud van 's-Gravesande. In 1622 - hij woont dan in Noordwijk, uitgeweken? wegens schulden? - tekent hij een schuldbekentenis van fl 2500,- aan zijn zoon Dirk die de laatste drie jaar zijn ouders is bijgesprongen vanuit zijn inkomsten als hoedenkramer. Ewoud van 's-Gravesande zit kennelijk dusdanig op zwart zaad, dat hij niet anders weet te bedenken dan dat hij die schuld zal terugbetalen uit de te verwachten erfenis van een neef en een nicht. Zeventien jaar later is het opnieuw zover. In 1639 verkoopt hij zijn inboedel aan zijn twee zoons voor een bedrag van bijna fl 680,-, om daarmee een achterstallige pachtsom aan de stad Delft af te lossen. Het is opmerkelijk dat iemand die zo in het hart van de Hollandse elite verkeert, als zoon van een Schepen en opgevoed door de burgemeester van Delft, zo aan lager wal is geraakt.

Volgens Hans Nagtegaal was Ewoud van 's-Gravesande meester in de rechten, advocaat bij het Hof van Holland, Zeeland en West-Friesland, kerkmeester te Delft 1604-1611. Hij zou gestudeerd hebben in Leiden: daar is op 5-3-1589 ingeschreven "Ewaldus Theodori, Delfensis; L", ofwel: Ewoud Dircksz uit Delft, student Letteren (dus geen Rechten). Ik heb zelf geen verwijzingen gevonden naar zijn advocatenpraktijk, en gezien zijn 'bedelstaf' ben ik vooralsnog niet overtuigd.

Ewoud van 's Gravesande is de erfgenaam van de wapenring of signetring van zijn oudoom Huijch Cornelisz van 's Gravesande, zoon van de broer van Ewouds grootvader.

bronnen

lit: NL 1917, kol 180-185; NL 1966

lit: H.K. Nagtegaal: "Het Delftse geslacht Van der Dussen", gepubliceerd in 'Ons Voorgeslacht', jg 60 (2005), daarna regelmatig aangevuld t/m 2018.

* 1575, 25-11: Stadsarchief Delft, 72 Weeskamer [register van wezen, p. 427.181], inschrijving met omvangrijke brandschade: ...als op XXV gul I stvs <?> verschijnen Jaerlixs eersten septembr: daer van het eerste Jaer nog <?> valle ende verschijnen zal den 1 Septembr Ao XVc LXXVI ende zoo voort van Jaer tot Jaer ged<...> tott effectuele lossinge toe die zijl elx van hen beloofden in den E Weescamers recht een half jaar tevoren gewaerschouwt zijnde verbindende daer over henl: personen ende alle goederen, <...> ende <...> gelbonen ende ongelbonen ... dien vuijtgesondert stellende ende allitochs ende elx van dien ter bedwi...allen Rechte ende Rechteren ende tot executien der weescamer tot Delff <...> <...> ende verclaeren dat sij dese hooft penn: [kortom: een door brand geteisterd slecht leesbaar fragment] (in de marge: ... van der Dussen ... ontfangen ... upten 1en Septembris ... XVIc LXXXV wt ... van Bruijn Jacobszn ... Dussen die somma ... twee hondert gul: ...elt metten verloopen rente ... in volle ofloss.. van IIIIc gul hooftgelt ... van der Dussen ..was Dirck Jansz Groenwegen ..mont porenlijk ... op rente genomen ... nonibus anno ... tot reedinge van de ... Neeltgen jonge dochter ... Jan (doorgehaald: Huijgens) Dirck Sijmonszn ... oversulcx ... Dussen ... Groewege ... elisz ... lutelicke... acob Euwouts ... wege...)

[181v]: ...opseggende die vo... nae den diener der weescamer... verleden voor Dirck Jans Buijtenbrou... burgemeester ende Pieter Pieterszn Samont w... Ten zelfden dage verclaert Jacob Euwouts zn en Evert dr... dat eens dael immers tmeeste deel van den ... claerd van s. Daentge vercoft sijnde bij Maritge ... Lievensdr skindts grootemoeder Loschrijt tot IIIc XX .... gud vijf st ende dat van de ma.. gift gecomen tot LXII gud X St Item dat noch onvenoff zijnde so... oude die selfde grootmoeder dese perthije eerst een ... (doorgehaald robijn) diamant ring nu een robijn een ... ringe met een paereltje een ou... met selven toeslage en wornloy vijftich en ... mit camelot gevoert met een suijde fa... welck met een eerste mee zullen ... verclaerden Jacob euwouts zn dat ... Dircx dat sij van de voorsz penningen buijtge.... ende Bruijn Jacopszn van der Dussen IIIIc ge... dat hij ende belast tot behoorlick... nu weegt ende die camer te ... geen voor dr ind buijtebrouw... Pieter Prszn Brouwer weesmr.

Op huijden XXVen november Ao XVc LXXV Quam voor weesmr van Delff Brmr Jacob Bruijnszn van der Dus(...) Dirck Jansz van Groenwegen ende Blomont van ... - zeer slecht leesbaar, maar duidelijk is dat het hier al gaat over Ewout Dircksz, zoon van Dirck Hendricksz en Daentgen van der Dussen (Daentgen is overleden, als ik 't goed zie leeft Dirck Hendricksz nog en belooft hij het kind op z'n tiende jaar van alles, en op z'n vierde jaar ook)

...verhaelt bekent Dirck Heijndricksz on... tchop te hebben daerbij hij ghijm ende geven sal, maer zal voor die brichte 't kint onderhouden zo van drincken, clederen, scho[en]en ende anders z[ins] roede: schools doen tot zijn mondige daegh ter onvermindert den voersz XIc gud wel xs ten dat waertsneck dat Dirck Heijndricxsz quam te sterfen bingestijt dat het kint X Jare oudt es, zoe zalt kint hebben ende bu.. zijn soel wocker nae zijn overlijden en heeft den XI gud hooftgelt zoe mannen mael XVIII XV st jaerlix als hij tkint binnen de X Jaeren gehouden zal hebben zulcx dat het kint van drosteren vruchte bid den XI gud nijet meer als L gud tsgens binnen den tijt verteert zal hebben. Is voorts geaccordeert dat of tkint quam te sterfen tsij voor ofte nae den X Jaeren oudt zijnde dat Dirck Heijnrixsz die voersz XIe gud stans erfgen zal mogen belaven op IIII Jaeren na skints overlijden midts telken Jare betaelende den IIII pt mit dat ... ofte Interest naer advenant des tijts tot des kints sterfdach. Ende heeft Dirck Heijndrixsz onder alle dese verbonden zijn huijs ende erf staende upte Noortwesthoeck vanden Pepersteege voorts op alle zijn goederen roerende en onroerende, gelonnen ende ongelbonnen gheene die vuijtgesondert ende als zij bid malcundich seggen (p. 182v) ... weesmrn van Delff Dirck Heijn... registreerde Euwout Dircksz zijn we... omtrent anderhalf Jaren daer moeder af was... Euwoutsdr zijn za: huijsfr Bij anbrengen vande ... als Marti: Heijnricxs inen rood Jacob Ewoutszn ende ... Dircksz van Blijswijck voor zijn moederl: erfen achtervolgende die huwelixe voorwaerden tusschen den voorsz Dirck Heijnricksz ende Daentgen zijn z: hui... gemaeckt die zo[mme] van tweeduijsent Carolusgu... van XL xg Vlaems tstuck eene te weten XIe gud ... die hij onderhoudt zoe nae brode blijct geseij... voorde ende IX gud an een reg: bd LVI gud V st ts... vuijt en <...??> gud hoeftgelts sprekende up Jacob Euwoutszn ...sprinte buijtswecke van den brouwerie ... cornmarkt dairbid dongmaele swotse <?> Maritgen Leonuis groetemoeder der be... zij verclaerende wellichts noch Dirck Heij...tzelfde zijn kint zijn za: huijsfr cleederen Inn... al dat tot haer lijf..behoert ...eeris tot gelde gemaect was .... gelde gemaect zal worden ende ... geprocedeert ende noch procederende z... voegen vande skints maegen zijnde ... mit kennisse vanden vaeder opten ... ouden voor tkint. Welck re.. mit ... vanden leste verhaelde IX gud bijden zelve meer voorwaert beloopt zullen stobene als den inne... coemen ende sullen alle dese goederen erfen ende simoderen naer scherpe ... recht volgende de helfte .... /(de marginale aantekening op blz 181v is beter leesbaar, voor zover de brandschade nog iets in tact gelaten heeft: Op huijden den XXVden Julij anno XVc LXXXIIII Compareerde voor weesmeesteren Jacob Burgers als administratie hebbende van Eeuwoudt Dircksz, weeskint van Dirck Heijndricksz ende Daentgen Euwoudtsdr van der Dussen bij hande van bmrn <?> Jacob van der Dusse die somma van twee hondert Caroly gul: van XL gx t stuck hooftgelts ov(...) oflossinge van de helft van vijer hondert gul: hooftgeldt mitsgaders noch thijen gul: verloop van de pro: septembris Ao LXXXIII tot den XIXen Julij ao: LXXXIIII welcke get bij bmijn <?> Jacob (...) ende Clemenoerelick <?> bx op renten genomen sijn den XV Novembris ao XVc L(...) selven oversulcx brmr Jacobs ende Aerent Cornelissen van der Vough <?> IIe gul: <?> (...) van dijen mits desen absolute verlaeden voor (...) )/ (twee marginale aantekeningen op blz 183: ....februarij....XXX stilo ...one weesmeesteren van ... Huijch (brgch?) Jacob bruijss: Dussen ende Jacob ..woutsz van der Dussen voochden van Euwout tkint van Dirck Heijndrickszn <spaer> geprocreert bij Daentgen Euwoutsdr ende bekende wel ..borg voldaen penningen ende betaelt te sijn van es vorende Euwouts moederlicke erffe mit alle sij m...ntext tselffde den ... November Ao XVc LXXV ter weescamer... ter quijtschelden daer omme de erffgen van Dirck Heijndrickszn ende anderen des noot sijnde mits desen absolutelicke ... voir Euwout van Lodensteijn ende Claes Willemszn van den Hoefnol weesmeesteren. ) (volgende marginale aantekening: Op huijden den II Augusti Ao XVc vijff ende tnegentich compareert voor weesmeesteren Euwpoudt Dirckszn van Schravesande ende biloefde sijn voochden van hunne rigstrixige (...) administratie die sijl gehadende gedaen hebben van sijn ... moederlicke successij groetmoederlicke erffenisse <?> ende van succodate sijde bekende hem van alle dese wel ende ten volle voldaen ende betaelt te sijn met verscheijden ... bewijs ende reliqua hem handen van Jacob Euwouts van der Dussen sijn oom als bij Mr. Jacob Burgers <?> quijtschelden sijn voochdije en administatie van alles absolutelicke verleden voor Claes (...) weesmeesteren.)

* 1579, 1-6: Stadsarchief Delft 467 Familie van der Dussen [467.4, 7712]: charter. Testament. "Wij, Claes Jacobs zn Meoyt ende Claes Adriaens zn van Adrichom Schepenen In Delff Oirkonden dat voor ons ende Mr. Arent vander Meer vranckes ende secretaris der zelven stede ghecomen ende gecompareert is Mayken Lievens dr wedue wylen Euwout Jacob bruynsz van der Dussen Inwonende poortersche der voorsz stede Gaende staende clouck van [l]ichame [..]acre[] redenen, verstant ende memorie volcomelicken gebruyckende, alst uytwendelicken schene Te kennen ghevende ende verclarende hoe dat sij naer langhe ende rype deliberatie geconcipieert ende ghemaeckt hadde haere testamente ende wterste wille daer van de teneur ende effect hier nae volghende is Te weten dat sy comparante wedeeoep ende te nyete dede, wederroept ende doet te niete bij desen allen testamenten dispositien van uyterste willen ghiften onder den Levende ofte wt saicke des doets clausulen van huwelicxe voorwairden houdende dispositien van de erffenisse en[de] successie van hare ghoede[re]n en[de] generalicken alle tgundt nopende de erffenisse en[de] successie van hare testateurs goede[re]n voor dato van de[zes] bij haer testatrice ghemaickt gedisponeert en[de] gecaniert mach sijn willende dat tgundt hier nae verclaert wort sonder eenich beleth voortganck hebben ende volcomen effect sorteren sal Verclarende overzulcx dat sij testatrice twe kinderen In levende lyve heeft Te weten Jacob Euwouts zn vander Dussen ende Lysbeth Euwouts dr wedue van wijlen Evert Dircx zn van Bleyswyck en[de] noch een dochterskint ghenaempt Euwout Dircx zn achtergelaten weeskint van wylen Daentgen Euwouts haere dochter geprocreert by wylen Dirck Hendricx zn In ’t spoor Ende hoe wel sy testatrice volghende den rechten deser stadt ongehouden is den selven Euwout Dircx zn haer overleden dochters naegelaeten kint erffghenaem te Institueren Maer tzelve wel vermochte voorby te slaen ofte onterven Soo heeft sy den voorn[noemde] haren soon ende dochter noch int leven zijnde, ofte bij gebreke van henluijden haeren kinderen in haeren plaetsche naer Schependoms rechte Mitsgaders den voorn[oemde] Euwout Dircx zn elcx voor een gerechte derdendeel tot haren erfghenaemen geinstitueert ende institueert den selven bij des[en] Onder den conditien ende restrictien hyer nae verclaert Te weten dat also sij testatrice gewilt en[de] oock expressel[ick] belast heeft Huych Jacobs zn haren schoonbroeder en Jacob Euwouts zn haer zoon als voorhaens van[de] voorn[oemde] Euwout Dircx zn Dat zij voor weesmeesteren deser stadt souden <renuncieren> [d]ie erffenisse ende besterffenisse die den selven Euwout Dircx zn van wijlen Dirck Hendricx sn Int Spoor zijn vader aenbestorven soude mogen zijn Ende die selve voochdens tot haer Testatrices begheerte oock zul<…> opten XXVIIIen Aprilis laestleden ter weescamere gedaen hebben ende tselve bij Weesmeesteren voor ghoet gevonden ende geadvoyeert is, blyckende by den Register vande Weescamer, Dat daerom[m]e deselve Euwout Dircx zn tot gheenighen tijden tegens de voorsz[eide] Renunciatie sal mogen doen ofte seggen, ofte den voorsz[eide] sijnen voochdens eenichsints daerom[m]e sal mogen aenspreken en[de] molesteren ofte pooghen t selve henluyden te laste te legghen. Maer dat hij tot sijnen mondighen Daghen ghecomen wesende gehouden zal sijn de selve renunciatie te approberen ende confirmeren Up de verbeurte van alle tgundt hij van haer testatrice erven ende nemen sal Twelcke zij den voor[genoemde]n Huijch Jacobs zn ende Jacob Euwouts zn tot hare bevrydinghe verbint by des[zen] Willende overzulcx Dat de selve Euwout Dircx zn gheen handelinghe nochte administratie hebben zal vande ghoeden die hij wt crachte van des[e] testamente van haer testatrice sal erven ende nemen voor ende aleer hij de voors[zeide] Renunciatie (deur haer testatrices bevel gedaen) In allen poincten geapprobeert zal hebben Maer dat die selve goeden soo langhe onder den nageschreven voochdens ofte opte Weescamer deser stadt blijven ende berusten zullen. Verclaerde noch de voors[zeide] testatrice te wesen haer uyterste wille Dat Indien de voorsz[eide] Euwout Dircx zn noch onmondich wesende ofte oock tot synen mo[n]digen daghen ghecomen zijnde en[de] sonder wettelicke kint ofte kinderen achter te laeten deser werelt quam te overlyden Dat in sulcken gevalle alle die goeden die hij van haer testatrice geervet en[de] ghenomen zal hebben, erven ende succederen sullen aen den naesten vrienden ende erfghenamen van haer testatrices syde naer Schependoms recht sonder cortinge ende defalcatie van legitime portie Die zij nae den Rechten deser stadt den voorn[oemden] Euwout Dircx zn nyet gehouden is te laten voeghen als oock van Trebellianicq<..> ende falcidie Dewelcke <zij> nyet en wel dat in dese plaetse sullen hebben Als Instituerende denselven Euwout Dircx zn alleenlicken wt gra<…> en[de] onder expresse conditien Dat gheenighe cortinghen ofte defalcatien hoe die oock In rechten ghenaempt moghen wesen In des[en] plaetse sullen hebben Maer dat alle die ghoeden die de voorn[oemde] Euwout Dircx zn van haer testatrice zal erven ende nemen In gevallen als vooren met allen den ghewinnen ende proffyten van dien aen haer testatrices zijde en[de] op haer naesten erffghenamen Inder tijt wesende sullen erven ende succederen als vrij van <bert>last is Ende by zoo verre de selve Euwout Dircx zn buyten raedt ende advijs van sijn naeste vrienden van smoeders zyde quam te huwelicken (’t welck Godt verhoeden wille) Is haer testatrices wterste wille dat die goeden dieselve Euwout Dircx zn van haer testatrice zal erven ende nemen ter Weescamer blijven sullen ende dat hy nyet meer dan de Jaerlicxe vruchten daer van ghenyeten zal zoo langhe sijn naeste vrienden van smoeders zijde ter weescamer bekennen ende verclaren zullen Dat zij hem bequaem kennen en[de] oock consenteren om[m]e die voorsz[eide] goeden selver te regeeren ende te administreren. Willende dat die voorsz Euwout Dircx zn en[de] zijnen erven gehouden sullen sijn alle tgundt voorschreven is onverbrekelicken te achtervolghen ende onderhouden Up verbeurte van alle alsulcke goeden als hij van haer testatrice sal moghen erven ende nemen. Daer van zij ’t in <of: tij> gevalle van Contraventie van eene ’t ander poincten voorsz[eid] den voorn[oemden] Euwout Dircx zn alsnu voor alsdan en[de] alsdan voor alsnu onterfft ende exheredeert bij desen. Willende dat haren anderen kinderen ofte kints kinderen de selve goeden ofte portie in sulcken gevalle aenwasschen sullen Ende heeft sij testatrice tot voochdens van [de] voorn[oemde] Euwout Dircx zn gestelt ende genomineert stelt en[de] nomineert bij desen Bruyn Jacobs zn vander Dussen en[de] Huijch Jacobs zn vander Dussen haere testatrices schoonbroeders De welcke nae haer aflivicheijt van wegen den selven Euwout Dircx zn tegens haer Testatrices andere erffghenamen den boel zullen deelen schiften en[de] scheijden Met conditie dat indijen de voorsz[eide] genomineerde voochdens ofte yemant van hen beyden die voochdye nyet en begheerde te aenvaerden ofte voor de expiratie van dyen quame te overlijden Dat in sulcken gevalle by Weesm[eeste]r[e]n ofte Burgemeesteren deser stadt andre voochden over den selven Euwout Dircx zn gestelt en[de] ghenomineert sullen worden Sonder dat desseffs Euwout Dircx zn vrienden van des vaders zijde tot gheenigen tijde aende voochdye van den selven Euwout Dircx zn over de ghoede[re]n vande Testatrice gecoemen ofte aen de selve goeden sullen <..en…..> coemen Den welcke sy testatrice soo wil vande voochdye als van<..> voors[zeide] goeden ten euwigen daghen <..>cemdeert bij desen. Alle welcke sij testatrice verclaerde te wesen haere testamente ende vuyterste wille. Begerende <…> selve effect te sorteren en[de] executie te gecrijgen tsij als testamente codicille ofte eenighe andere simple uijterste wille soo die selve crachtichste sal moghen bestaen en[de] subsisteren. Niet tegenstaende alle solemniteyten van rechtswegen bij avonture van node In deseen nijtt onderhouden mochten sijn. Versouckende aen ons Schepenen dat wij des te oorconden dese met onsen segelen souden willen besegelen en[de] den Secretaris voorn[oem]t met zijne gewoontlicke subsiquatie onderteyckenen ’t welck wy Schepenen ende Secretaris gaerne gedaen hebben. Upten eersten Junij Ao XVc Neghen ende tzeventich." (w.g. A. Vandmeer…) (een zegelfragment aanhangend)

* 1584, 21-7: Stadsarchief Delft 72 Weeskamer [register 428, fol. 212]: Jan Dircksz Schrobbelijn heeft fl 300,- ontvangen van Jacob Burgers als administrateur van de nagelaten goederen van Dirck Hendricksz in 't Spoor ende Daentgen Ewoutsdr tegen een rente van de penning XVI (in de marge: op 7-5-1596 heeft iemand uit naam van Jan Dircks Schrobbeling de fl 300,- plus rente aan de weeskamer terugbetaald)

* 1585, ?-10: Stadsarchief Delft 72 Weeskamer [register 428, fol. 210v]: Dirck Bruijnsz van der Dussen heeft ontvangen van Jacob Burgers, administrateur van de weesgoederen van Euwout Dircksz de somme van fl 300,-. (in de marge: op 1-12-1595 heeft Euwout Dircksz van 's Gravesande verklaard te hebben ontvangen van Dirck Bruijnsz van der Dussen fl 300,- hoofdgeld en rente.

* 1590, 3-10: Stadsarchief Delft, 72 Weeskamer [register van wezen 72.381, p. 3]: Compareerde voor weesmeesters Jacob Bruijns Smaling ende bekende ontvangen te hebben van Jacob Euwouts van der Dussen, burgemeester, als oom en voocht (doorgehaald: en de administratie hebbende van de goederen van 't weeskint) Euwoudt Dircxzn weeskint van Dirck Heijndrickszn van Schravesande ende Daentgen Euwoutsdr van der Dussen die somma van twalf hondert Caroly gulden geprocieert van de erffenisse van Marritge Lievensdr tkints grootmoeder van smoeders zijde alle welcke XII c guld hij onder houden zal op rente te lossen den penn XVI als tot vijff ende tseventich <?> gul sjaers vrije gelde van alle ...etc. Compareerde Machtelt Jansdr wed. van Bruijn Jacobszn van der Dussen en Willem Joosten (als borgen); beloofde Jacob Bruijnszn zijn borgen te vrijwaren (Marginale aantekening: op huijden dan VIII April 1596 compareerde Euwout Dircksz van 's Gravesande en bekende uit handen van Jacob Dassenb <?> als ? van den boedel van Jacob Bruijns zn van der Dussen die somme van ses hondert gul hooftgelt ende noch gelijke uit handen van Jan Claeszn Osch ... gelijck ses hondert gul hooftgelds in volle aflossinge van XIIc hooftgelds bij Jacob Bruijnsz van der Dussen op rente genomen den 3e oktover anno tnegentich ...

* 1590, 15-10: Stadsarchief Delft, 72 Weeskamer [register van wezen 72.381, p. 2]: Dirck Heijndricksz van Schravesande en Daentg<...> van der Dussen. "Op huijden den XVen Octobris anno XVc tnegentich compareerde voor weesmrn: Otto Ottoszn van den brugge, laeckencooper ende bekende ontfangen te hebben van Jacob Ewoutszn van der Dussen, oudt burgermr: als voicht ende oom van Euwoudt Dircksz weeskindt van Dirck Heijndricksz van Schravesande en Daentgen Euwoutsdr van der Dussen ene somma van (doorgehaald: hondert ponden gx Vlaems) ses hondert Caroly gul van XL gl tstuck geprocedeert van de erffenisse van Marritgen Lievensdr 't kindts bestemoeder van smoeders sijde alle welcke ses hondert gul: hij onderhouden sal op renten te lossen den penn: XVI als tot achtijen gul: XV St t siairs vrijs gelts van alle hondersten LXXV XV ende allen anderen dijergelijcken lasten ende impositien nijet tegenstaen eenige placaten ofte ordonnantien ter contrarie disponerende daervan hij renuncieert mits desen ende sullen verschijnen den XXV augusti daer van den XXVI augusti anno XVc een en tnegentich teerste Jaer wegen sal ende soo voorts van Jaere tot Jaere geduerende ter effectuele offlossinge toe die hij belooft te doene op weescamers recht als een half Jaer te voren gewaerschoudt sijnde hijer onder verbindende sijn persoon ende alle sijn goederen pnt: ende toecomende stellende die alle te saemen ende die keur van dijen onder t verbant van allen rechten ende rechteren ende ter executie van de weescamer. Compareerde mede mr. Jacob Burghelf <???> sijn schoen vaeder ende Trijntge Jansdr (doorgehaald: sijn moeder) wede: van Otto Tielmansz van der Brugge sijn moeder met haer voochts handt ende constitueerde heml: hijer voor als borgen ende meede principaelen elcxs een voor al <ze medcianen techt> Trijntgen Jansdr t beneficud juresconsalli velleiam disponerende dat een t<rontle> persoon haer selven voor een ander persoon borch mach stellen mitsgaders alle beijde borgen <zendcierende die beneficierende> ordinis ende dinisionis t'eerste disponerende datmen de (doorgehaald: borgen) principaelen voor de borghen soude moeten aenspreecken, t'ander datmen die schulde souden moghen splitsen ende deelen als van de effecten van dien te voiren wel geinformeert sijnde hier onder verbindende Mr. Jacob Burgerszn sijn huijs ende erffe staende aen der westsijde van de oude Delff aldernaest die poorte van sint Heronimus dael die noortsijde ende Trijntgen Jansdr haer huijs ende erve staende aen d'oostsijde vande corenmarckt alrenaest ... [p. 3] Sebastiaen Cornelisz van der Borch die noortsijde ende ... persoenen ende alle henren goederen pnt: ende toecomende stellende met ... ende die keur van dijen ondert verbant van alle rechten ende [rechteren] ende ter executie van de weescamere Ende belooffe Otto Ottoszn (...) borgen hier van te vrijen costeloos ende schadeloos te houden onder (...) gelijcke verbant recht rechteren ende executie als boven. Belooffe (...) die comparanten dat soe wanneer sijl[ieden] dese rent van 't selfs sullen w... oflossen tselfde den weesmrn: ende voechden rechtelicke een een half jaer te voiren insinueren. Heeft mede Otto Ottoszn dat soe wanneer hij een huijs ende erffe gecoft sal hebben tselve alsdan mede specialickte verbinden. Verleden voor Dirck Jansz Wtenbroeck ende Adriaen Sijmonsz van Groenwegen weesmrn: (i.m. (deels onleesbaar door papierschade) ..ijden den derden ...anno ses en tnegentich ...oe voor weesmeesteren Euwoudt ...sz van Schravesande ende ... ide ontfangen te hebben ... Otto Ottosz Laeckencooper ... somma van ses hondert ...l van XL g t'stuck ...oft gelten ende verloopen rente ...an dijen tot date dese verloopen ... den voorn: Otto Ottosz op renten genomen den XV Octobris anno XV tnegentich quijtscheldende oversulcxs die voorn: Otto Ottosz ende sijnen borghen vande voorsz ses hondert guld: hooftgelts verloopen renten van dijen mits deesen absolutelicke, verleeden voor Jacob Euwoutsz van der Dussen ende c..tht Euwoutsz van Schilperaet [Schilperoort] weesmrn:

* 1592, 3-11: Stadsarchief Delft Charters [598.326, fol. 10076]: Er wordt een huis en erve verkocht, genaamd de Maan, staande op het marktveld op de Noordwesthoek. Het huis is belast met enige hypotheken, waaronder: "mitsgaders noch gelijcke achthien gul: vijfthijen stuvers tsjaers competerende tweeskint van Dirck Heijndericx zn int Spoor geprocreert bij Daentgen Euwoutsdr ende te lossen op weescamers recht"

* 1594, 28-2: Stadsarchief Delft NA nots J.J. Borgersz [161.1509 - fol 138]: Gecompareerd Ewout Dircksz van Schravesand, jonckgesel, burger tot Delft, sieckelijck van lichaeme te bedde liggende. Hij maakt een testament en laat na, de ene helft aan Jacob Euwoutsz van der Dusse, zijn benad. en goedgunstige oom, en de andere helft op de eerbare, goedgunstige Moeije Elissabeth Euwoutsdr van der Dusse, alles van 's moeders zijde, en bij hun afwezigheid of overlijden hun kinderen in hun plaats. ...goederen die hij van zijn za: vader Dirck Hendricksz geërft heeft ... de goederen van sijn smoeders zijde za: memorie ... Begerende voorts dat de geïnstitueerde erfgenamen zullen uitreiken aan Grietgen Dircksdr en Arien Dircksz zijn broeder en zuster van 's vaders zijde elk honderd guldens eens (of bij vooroverlijden hun kind of kinderen bij representatie), item de kinderen van Heijndrick Dircksz, zijn overleden broeder, van 's vaders zijde eveneens honderd gulden, item de armen der stad Delft fl 60,-. Opgesteld ten huijze van de eersame Jacob Euwoutszn van der Dusse aan de Westzijde van de Koemarkt.

* 1594, 29-12: Erfgoed Leiden e.o.: DTB ondertrouw Ned. Herv. 1004 [3, blad C 104v]: "Opgetijckent den XXIX Decemb. 1594. Eewout Dircxz van Sgravesande, jongman, van Delff, vergeselschapt mit Jan Sasbout van Delff zijn swager, mit Aeffgen van Swaenswijck Lourijs jonge dochter van Leijden, vergeselschapt mit Annetgen Dircx haer moeder

* 1594, 31-12: Stadsarchief Delft DTB trouwen [1.2570 - 201v]: Euwout Dircxzn van 's Gravesande jongman van Delff (met) Aeffgen van Swaenswijck Lauris jongedr tot Leijden.

* 1595, 15-1: Stadsarchief Delft: DTB trouwen [14.2, blz 28v]: Euwout Dircxszn van Sgravesande , jonckman van Delfft, en Aeffghen van Swaenswijck Lauris, jonghedr tot Leijden. per attestatie op Leijden dan 16 Jan

* 1596, 15-10: Erfgoed Leiden e.o., NA [-]: Compareerde voor mij (...) Ewout Dircxz van sGravenzande, nagelaten zoon van Daentgen Ewoutsdr, wonende binnen der stede van Leijden, dewelcke mits dessen geconstitueert ende machtich gemaect heeft Anthonius van Slichtenhorst, procur: s'Hoofs van Hollant omme vuijt sijn constituants naeme ende van zijnent wegen t'ageren ende rechte te plegen voor (doorgehaald: haren heren ende rechteren) voorsz hove jegens eenen jegelicke zoe te eijschen als verweren cum postetate substituendi ende co.. forma met Ratificatie ende de constituant versochte hier van te hebben acte, aldus gedaen binnen der voorsz stede van Leijden ten huijse mijns Notaris ten dage en jare als boven ter presentie van Floris Corneliszoon Keijser ende Jan van Binchorst (...)

* 1599: Erfgoed Leiden e.o.: Lijfrente register [akte 1207; Toegang 0501A, invent. nr. 7469, f. 666v; Toegang 0501A, invent. nr. 7471, f. 655; Toegang 0501A, invent. nr. 7473 (1602), f. 669v]: een kapitaal van fl 255:3:0 belegd tegen een rente van de 7e penning - fl 36:9:- - te betalen op 29 juli, belegd door Ewout Dircksz van s-Gravenzande op het leven van IJsbrant van Zwaenswijck, 12 jaar oud, zoon van Louwerijs Andriesz van Zwaenswijck, wonende te Leiden, en Anna Dircksdr Visscher, wonende te Leiden.

* 1599: Erfgoed Leiden e.o.: Lijfrente register [akte 1208; Toegang 0501A, invent. nr. 7469, f. 666v; Toegang 0501A, invent. nr. 7471, f. 655; Toegang 0501A, invent. nr. 7473 (1602), f. 669v]: een kapitaal van fl 255:3:0 belegd tegen een rente van de 7e penning - fl 36:9:- - te betalen op 29 juli, belegd door Ewout Dircksz van s-Gravenzande op het leven van Jan van Zwaenswijck, 11 jaar oud, zoon van Louwerijs Andriesz van Zwaenswijck, wonende te Leiden, en Anna Dircksdr Visscher, wonende te Leiden.

* 1599: Erfgoed Leiden e.o.: Lijfrente register [akte 1292; Toegang 0501A, invent. nr. 7469, f. 666v; Toegang 0501A, invent. nr. 7471, f. 655; Toegang 0501A, invent. nr. 7473 (1602), f. 669v]: een kapitaal van fl 255:3:0 belegd tegen een rente van de 7e penning - fl 36:9:- - te betale op 29 juli, belegd door Ewout Dircksz van s-Gravenzande op het leven van Dirck van s-Gravenzande, 1 jaar oud, zoon van Ewout Dircksz van s-Gravenzande, wonende te Leiden, en Aefje Louwerijsdr van Zwaenswijck, wonende te Leiden.

* 1599, 5-4: Erfgoed Leiden e.o.: poorterboeken [E, invnr 1266, blz 148v]: Eewout van 's Gravesande geboren tot Delff, is opte getuichnisse van Aelbert Garbrantszn en Peter van Eijndoven bij Burgemeesteren als poorter deser Stede ontfangh, aen wiens handen hij den burgereedt heeft gedaen ende is der voorsz van Eijndoven voor de voorpoerter borge geworden Acte den 5 aprilis 1599 voor alle de Burgeijren.

* 1600: Erfgoed Leiden e.o., Kohier Gedwongen Leningen [3989, blad 14v, akte 42]: Eeuwout Dircksz van 's-Gravesande, wonende te Leiden. Ondertrouw Reg. C, fol. 104 v, lening fl 80,-

* 1601: Erfgoed Leiden e.o.: Lijfrente register [akte 1205 en 1206; Toegang 0501A, invent. nr. 7473, f. 631]: een kapitaal van fl 252:0:0 belegd tegen een rente van de 7e penning - fl 36:0:- - te betalen op 15 februari, heffer Ewout Dircksz van s-Gravenzande op het leven van Jan Lourensz van Swaenswijck, 13 jaar, wonende te Leiden en van IJsbrant Lourensz van Swaenswijck, leeftijd 14 jaar, wonende te Leiden, zoon van Lourens van Swaenswijck, wonende te Leiden, en Anna Dircksdr Visscher, wonende te Leiden.

* 1603, 17-3: Erfgoed Leiden e.o.: 501A Bonboeken [registratie onroerend goed, vierde register bon Hogewoerd; 6619-fol 223]: adres: Hogewoerd Noortsijde. Is mittet volgende bij de kinderen ende erffgen van Dirck Ottens vercoft aen Huijch Lourisz van Swaenswijck boven den opstal van XVden pacht en noch twee losrenten (...). [1603, 2-11]: Huijch Lourisz heeft hier aengekoft van Anthonis Dirchsz een stuck erffs daer een schuijertgen op staet om etc en siet van den lasten op het 2 volgende. [1604, 29-12]: Is mettet volgende bij Hijch vercoft aen Eeuwout van Schravensande wel als boven om etc. [1608, 15-4]: Dit huijs is bij Eeuwoudt van Schravesande vercoft aan Trijntgen Dircksdr wed. van Jan Adriaensz van Stiene [volgende pagina: Hogewoerd Noordsij A 385: Eeuwout van 's Gravesande bij hem gecoft mittet voorgaende en siet van de lasten aldaer.]: [1608, 5-4]: Is bij Eeuwout van 's Gravesande vercoft aen Willem Jansz van Walsburgh warmoesman, bet vii pacht ...

* 1606, 19-2: Erfgoed Leiden e.o.: NA nots S.L. van der Wurt [34 p. 34]: Ewout van Schravesande is één van een groep van ca. tien crediteuren van Bartholomeus Fererus, die akkoord gaan met een schikking betreffende zijn schulden.

* 1606, 4-7: Erfgoed Leiden e.o.: 501A Bonboeken [registratie onroerend goed, vierde register bon Hogewoerd; 6619-fol 32v]: Burghstrengh, Nieuwen Rijn: Is bij Catrijn Cornelisdr bet voor 't bewijs van haer vijff weeskinders. Is vercoft aen Euwout van 's Gravesande om een somme van etc. [1611, 26-1]: is bij Euwout van 's Gravesande vercoft aen Pieter Willemsz van Grooten Backer om etc.

* 1608, 1-8: Erfgoed Leiden e.o.: DTB NH ondertrouw Leiden [7, blad G, 14v]: Henrik Willemsz. Storm, timmerman van Delfft, wonende tot Leijden, weduwenaer van Emerentia Cornelisdr, vergeselschapt met Eewout van 's Gravesande, zijn oom, met Hillegont Franssen van den Berch, jonge dochter, van Leijden, vergeselschapt met Magdaleentgen Jacobs, haer schoonsuster

* 1610, 2-2: Erfgoed Leiden e.o.: 501A Bonboeken [registratie onroerend goed, tweede register bon Zevenhuizen; fol 71v]: adres: Sevenhuijsen/Nieuwensteech Westzijde: (...) Is bij Jannetgen Jansdr. van Duijvenvoorde, wedue van Ghijsbert Pietersz vercoft aen Eeuwout van Sgravensande, belast met X comans grooten 't prs pacht mitten hou de aencomende de leprosen noch mit een somme van XVI Lb die uijt voorgaende cooper noch resteren te betaelen mit II gld 't prs en noch mit een somme van VI de XL glds die de weeskinderen van Pieter Corneliszn van Noorth competeren ende aen hem betaelt moeten werden mit V gld 't prs bovendien aen IIde VIIde Xgld te betaelen meije 1610 VIde gl gereet meije 1616 LX gld 1617, C gld 1618, IIe L gld ende voort jaerlicx meije V guldens.

* 1611, 24-2: Erfgoed Leiden e.o.: 501A Bonboeken [registratie onroerend goed, tweede register bon Zevenhuizen; fol 71v]: adres: Sevenhuijsen/Nieuwensteech Westzijde: (...) Is bij Eeuwout sGravensande vercoft aen Philips Lantschot belast eerst mit X comans grooten (...)

* 1611, 24-5: Erfgoed Leiden e.o.: NA nots J. van Kuyck [116-87]: Ewout van 's Gravesande, tegenwoordig wonende binnen deze stede, mij notaris bekend, machtigt Nicolaes van Swaenswijck, zijn zwager, om te verschijnen voor schout en schepenen van Aerlanderveen om ten behoeve van Barnardijn Ormea, en in overeenstemming met de koopcedul tussen 's Gravesande en Ormea op 2 januari j.l. opgemaakt, te transporteren een stuk lands met huis, schuur en gewas binnen de banne van Outshoorn, laatst toebehoord hebbend Anna Dircksdr, weduwe van wijlen Laurens Andrieszn van Zwaenswijck, zijn schoonmoeder.

* 1612, 21-?: Erfgoed Leiden e.o.: NA nots C. van der Laen [87 akte 42]: Ewout Dircx van 's Gravesande ter eenre en Jacob Jansz Schetrode <?> notaris en rentmeester van 't capittel ter Hoyel <?> ter andere zijde. Ewout verkoopt een tuin met huis, heinigen en beplanting gelegen omtrent de bleijckerije buiten de Coepoorte dezer stad aan zekere gemenen lande in het ambacht van Soeterwoude voor fl 750,-. Ze beloven aanstaande zaterdag een willig decreet te vragen bij het Hof van Holland, waarvan de kosten 50/50 gedragen worden. De uitvoerige akte kent buitengewoon veel doorhalingen en kantlijn verbeteringen. Ik zie dat ergens ook nog Hendrik Willemsz Storm optreedt als borg voor Ewoud 's Gravesande, maar als ik het goed zie wordt hij al binnen een jaar van dat borgschap ontheven (via een marginale akte)

* 1612, 25-6: Erfgoed Leiden e.o.: 0518 weeskamer archief, voogden-boek [242, fol. 152]: Adriaen Laurenszn van Swaenswijck ende Huijch Laurenszn van Swaenswijck , beijde oomen van 's moeders zijde, zijn ten opzichte van de goederen gecomen van Margareta Andries tot voochden gesteld over de kinderen van Aeffgen Laurensdr. van Swaenswijck gewonnen bij Ewout van 's Gravesande die nu zijn off namaels van Aeffgen voorn:t voortcomen mede geinstitueerde erfgenamen van Margareta voornoemd voor zoveel de eigendom aangaat behoudens de moeder voornoemd de vruchten comparerens hebben de voochdijeschap aengenomen ende eedt gedaen aen Hogeveen en Stael , opten 25en juni 1612.

* 1612, 7-11: Erfgoed Leiden e.o.: NA nots C. van der Laen [87 akte 109]: Ewout van 's Gravesande machtigt Dirck Boort, procureur Hof van Holland, om te ageren en recht te plegen, des nood zijnde.

* 1615, 6-7: Hogenda.nl: transcriptie weeskamerregister Voogdenboek C 1614-1627 [invnr 243, fol. 26 nr 3]: no. 3 d.d. 6-7-1615: IJsbrandt Dircxsz. Visscher oudoom en Frans Pietersz. de Bije brouwer, neef zijn gesteld voogden tot de scheiding toe inclusief over Dirck oud 17, Laurens 9, Jacob 3,5, Daentgen 14, Anna 12 en Marijtgen 7 jaar, alle of daar omtrent, kinderen van Ewout Dircxsz. van Sgravensande en Aeffgen Laurisdr. van Swaenswijck, geïnstitueerde mede erfgenamen van Anna Dircxdr. Visscher in haar leven weduwe van Laurens Andriesz. van Swaenswijck haarlieder grootvader en grootmoeder respectievelijk. Bijgeschreven: 4-3-1616: Nadat de scheiding was voltrokken zijn tot blijvende voogden gesteld Huijch Lourisz. van Zwaenswijc lakenkoper en mr. Niclaes van Zwaenswijc licentiaat in de rechten, beide omen van de kinderen.

* 1615, 1-8: Erfgoed Leiden e.o., 0508 buurquesties [48C, fol 169v, akte 925]: betreft een geschil over het eigendom van een scheidsmuur: Andries Claesz, IJsbrant Lourisz van Swaenswijck en Ewout van 's Gravensande (man van Aeffgen Lourisdr van Swaenswijck) mede voor de verdere erfgenamen van Anna Dircksdr., weduwe van Louris Andriesz van Swaenswijck, versus haar zwager Loth Huygens Gael, schout van Leiden. Het huis van Anna Dircks staat in de Nobelstraat, met een erf grenzend aan dat van Gael aan de Steenschuur.

* 1622, 31-12 erfgoed Leiden e.o., NA nots E.H. Craen [140-156]: Ewout van Sgravesande tegenwoordig wonende te Noordwijk, verklaart en bekent dat Dirck Ewoutsz van 's Gravesande, zijn zoon, nu ruim drie jaar zelfstandig het de handelinge en neeringe van hoedecramerije uitoefent, en dat Ewoud tot onderhoud van zijn huisgezin en voor het betalen van zijn crediteuren fl 2500,- van zijn zoon heeft ontvangen. Daarom verklaart hij dat het recht op het erfgoed dat Ewoud zal hebben van zijn nicht Neeltgen Cornelisdr van der Dussen te Schiedam en van zijn neef Henric Fijc te Voorburg, tot een bedrag van fl 2500,-.

* 1623, 1-7: erfgoed Leiden e.o., NA nots J.J. Verweij [103-90]: Er is een obligatie zoek ter waarde van fl 585,- Ewoud van 's Gravesande, tegenwoordig wonende in Noordwijk vs. Winant Lincklaen, zijdelakenkoper

* 1630, 4-12: erfgoed Leiden e.o., NA nots P.J. Warmont [361-74]: testament van Ewout Dircxzn van 's Gravesande en Aefgen Lourisdr. van Swaenswijc zijn huisvrouwe, wonende in de stad Delft, beide klouc en gezond. Ze doen hun huwelijkse voorwaarden te niet en alle testamenten. Ze bepalen dat de langstlevende de hele erfenis krijgt - behalve een legaat aan hun zoons en dochters van fl 100,-; de bij sterven nog ongehuwde dochters of hun nakomelingen fl 300,-. De comparanten verklaren verder dat Maritjen Ewouts van 's Gravesande en Dirck Ewouts van 's Gravesande al bruiloftsgoed meegegeven hebben, en daarvan is geenigerlei inbreng in de boedel gewenst

* 1631, 10-7: Erfgoed Leiden e.o.: NA nots A.C. Paeds [191-185]: Aefgen Lourens dr van Zwaenswijck, huisvrouw van Euwout van 's Gravesande, wonende tot Delft, transporteert, cedeert en draagt over (met toestemming van haar man) aan en ten behoeve van haar zoon Dirck van 's Gravesande "alle zoodanige erffenisse ende besterffenisse als zij comparante vermogens de testamente van za: Maria Visscher IJsbrantsdr. in tot de nagelaten goederen vande zelve" etc. (w.g. Aefken Lourys van Swaenswijck)

* 1631, 30-8: Stadsarchief Delft: DTB begraven Oude Kerk [14.38, fol. 25]: de huijsvrou van Euwout van 's Gravesande

* 1632, 26-10: Stadsarchief Delft: DTB dopen [14.8, 112 v]: een kint gen: Laurentius de vader Palamedes Palamedisz, get: Eeuwout van 's Gravesande, Annetgen van 's Gravesande.

* 1634, 1-2: Stadsarchief Delft DTB dopen Pieterskerk [1004, 221-?] doop van Lauwerens, Dirick van Gravesande; get: Eewout van Gravesande, Daniel van Verbrugge, Cornelia Cortenbosch.

* 1638, 13-4: Stadsarchief Delft, DTB dopen [14.8, 176]: een k: gen: Maria, douders Palamedes ende Maria van Sgravesande, get: Eeuwout van Sgravesande, Aechtgen Burghvliet

* 1638, 6-8: familysearch: DTB dopen 's-Hertogenbosch NG Grote Kerk [scan 171]: [kind:] Johannis, d' oud[ers] S. Lourens van Sgravesande ende Johanna Heurnius, getuigen (doorgehaald: Euwout van Gravesande, Johanna van Swaenswijck) de Ed. heer Euwout vand Dussenrijdder ende Burgemeister der stadt Delft, Mr. Johannes Heurnius, Raet en Schepen der stad Vtrecht, Achien Burchvlijet, Maeijcken Jans.

* 1639, 23-8: Erfgoed Leiden e.o.: NA nots Dirk Traudenius [377, akte 121, scan 251]: Ewoud van 's Gravesande, woonachtig tot Delft, heeft verkocht, en tranporteert daarom nu, aan Dirck van 's Gravesande, coopman in Leiden, en aan Laurens van 's Gravesande, contrerolleur van de convoyen en licenten in Den Bosch, de hieronder gespecificeerde goederen: bedden en beddegoed, tafellakens, stoelen, verder inboedel en meubilair en tenslotte ook negen schilderijen. In totaal een waarde van fl 672,8,-. Van dat geld wordt een schuld betaald van fl 600,- die Ewoud aan de stad Delft schuldig is voor pacht.

* 1639, 6-11: Stadsarchief Delft: DTB dopen Delft [14.8, 194]: een k: gen: Cornelis, douders Jacob Sgravesande ende Aechtgen Burchvliet, get: Eeuwout Sgravesande, Dirrick Burchvliet.

* 1639, 10-11: familysearch: DTB dopen 's-Hertogenbosch NG Grote Kerk [scan 200]: Lauwrens, d'oud. Laurens Grafesa: ende Johanna Heurnius, ende de getuigen Euwout Gravesande, Munse: Arnoldus Lus, Catrina Muijsers

* 1642, 18-7: familysearch: DTB dopen 's-Hertogenbosch NG Grote Kerk [scan 257]: Anna Maria, douders Laurens Sgravesande ende Johanna Heurnius, getuge de heer Andries van Swanswijck ende buergemester tot Gouda ende den comijs Willim Ketting den jong ende joffrou Maria Knobbers

* 1645, 28-5: Erfgoed 's-Hertogenbosch, DTB dopen 078 Geertrui Kerk: Anna, gedoopt in de Nieuwe kerk in de parochie van Sinte Peters, dr.v. Laureijs sGravesande en Johanna Heurnius, get: Meijnsgien Vlack, weduwe Andries van Swaenswijck, burgemeester van Gouda; Maria Briels, vrouw van Frans Meerman, burgemeester van Delft; Dirck van der Dussen.

* 1645, 7-7: Stadsarchief delft DTB dopen Delft [14.56, 114]: gedoopt Aefje, dr.v. Jacob SGavesande en Aegtje Burchvliet, get: Eeuwout sGravesande en Maria Sgravesande

* 1646, 22-7: familysearch: DTB dopen 's-Hertogenbosch NG Grote Kerk [scan 370]: Dierck, d'ouders Laurens Sgravesanden ende Johanna Heurnius, getuijgen Ottho Heurnius professor tot Leijden ende joffrou Maria Sgravesanden ende joffrou Caterijnna van der Fouve huijsfrou van den heer Ewout van der Dussen out buergemester der stadt Delft

* 1648, 13-11: familysearch: DTB dopen 's-Hertogenbosch NG Grote Kerk [scan 422]: Jacob, d'ouders Laurens Sgravesanden ende Johanna Heurnius, getuijgen de heer Johannis Heurnius Raet ordonnaeris in den hove provincael van Motrecht ende joffrou Jakomijnna Cortenbosch huijsfrou van Dierck Sgavesanden.

* 1649, 8-3: Stadsarchief Delft: DTB begraven Nieuwe Kerk [14.39, fol 189]: Eeuwout van 's Gravesande in de hypolitusbuirt. [NB: omdat Dirck en Laurens van 's Gravesande in 1663 een huis in de Hyppolitusbuurt overdragen aan hun broer Jacob, is het zeker dat de hier genoemde Ewoud inderdaat 'onze' Ewoud is]

kind 1: Dirk van 's-Gravesande - er zijn veel aktes in Leiden van Dirk van 's Gravesande

* 1599: Erfgoed Leiden e.o.: Lijfrente register [akte 1292; Toegang 0501A, invent. nr. 7469, f. 666v; Toegang 0501A, invent. nr. 7471, f. 655; Toegang 0501A, invent. nr. 7473 (1602), f. 669v]: een kapitaal van fl 255:3:0 belegd tegen een rente van de 7e penning - fl 36:9:- - te betale op 29 juli, belegd door Ewout Dircksz van s-Gravenzande op het leven van Dirck van s-Gravenzande, 1 jaar oud, zoon van Ewout Dircksz van s-Gravenzande, wonende te Leiden, en Aefje Louwerijsdr van Zwaenswijck, wonende te Leiden.

* 1626, 8-4: Erfgoed Leiden e.o.: NA nots Cornelis Dz van Grotelande [312-68] testament van Dirck van 's Gravesande, zijdelakenkoper, en Jaquemijne Cortenbosch. De langstlevende erft van de eerststervende. Ze zullen hun kinderen moeten opvoeden en een huwelijksgift of geschenk op 25-jarige leeftijd meegeven van fl 600,- elk. Als bij het overlijden van de eerststervende nog (een van de) ouders in leven is, dan krijgt die ouder/dat paar ook fl 600,-. Als voogd benoemen ze - bij zijn eerstoverlijden zijn vader Euwout van 's Gravesande, bij haar eerst overlijden haar vader Aernt Dirckszn van Cortenbosch

* 1629, 20-10: Erfgoed Leiden e.o., NA nots Cornelis Dz van Grotelande [315-144] testament van Dirck van 's Gravesande, zijdelakenkoper binnen Leiden, ziek te bedde, verklaart dat zijn vrouw binnen zes weken na zijn overlijden een bedrag van fl - moet uitkeren aan zijn vader en moeder, aan zijn vader zijn rouw-mantel, aan zijn zus Annetgen van 's Gravesande fl 200,- en aan zijn broeder Laurens zijn beste tabbert en zijn beste fluwelen broek

* 1630, 8-8: Erfgoed Leiden e.o.: NA nots P.J. Warmont [361-43]: Dirck van 's Gravesande machtigt iemand om bij de VOC fl 112,- op te halen op grond van een obligatie, van zijn oom IJsbrant van Swaenswijck, die als opperkoopman in Oost-Indie is

* 1631, 19-1: Erfgoed Leiden e.o.: NA nots D. Traudenius [?-11]: Dirck van 's Gravesande, zijdelakenkoper, oud 32 jaar, en Jaequemijntge Arentsdr. Cortenbosch, zijne huisvrouwe, in 't 27e jaar, mitsgaders Annetge van 's Gravesande, ongehuwde persone, mede 27e jaar, hebben ter requisitie en instantie van mr. mr Cornelis Lieffring, baljuw van Rijnsburg, "bij hare respectieve conscientien ende sielensaligheden in plaetse van eeden" verklaard dat Maritgen Cornelis, dochter van Cornelis Crijnen Hartgen, de voormalige dienstmaagd van de 's Gravesandes, heeft op zaterdag 11-1-1631 (dus een week te voren!) herhaaldelijk gezegd en erkend dat ze behalve de drie lappen caffa die ze uit de winkel gestolen heeft, nog heimelijk zo nu en dan weggenomen heeft vijf lappen andere stoffen, namelijk een lap gebeeld, een lap grof saey, etc. Bij inspectie mist Dirck van 's Gravesande inderdaad tal van lappen stof. Acte ondertekend door Dirck van 's Gravesande, Jakemijna van Cortenbosch, Annetge van 's Gravesande en de getuigen: A(rent Dircksz) Cortenbosch en D(irck) Arentse Cortenbosch.

* 1631, 6-8: Erfgoed Leiden e.o.: DTB dopen [1004, 221, p?]: gedoopt Anna, dr.v. Dirck 's Gravesande - Neeltjen Cortenbosch, Janneken Heurnius, Laurens van 's Gravesande

* 1631, 4-11: Erfgoed Leiden e.o.: NA nots H.M. Brasser [386-102]: Dirck van 's Gravesande, burger, wonende aan de Bredestraat in 't land van Belofte, leent fl 8400,- van Mr. Constantinus Mangnus (in de marge staat dat het afgelost is op 22-5-1644), te gebruiken om zijn nering van lakenkopen te versterken en voor het genoemde huis. Hij betaalt een rente van de penning 16, zijnde fl 525,- per jaar

* 1632, 28-7: Erfgoed Leiden e.o.: DTB dopen [1004, 221, p?] gedoopt Lauwerens, zn.v. Dirick van 's Gravesande; Arent Diricksz Cortenbosch, Lauwerens van 's Gravesande, Janneken Heurnius

* 1634, 1-2: Erfgoed Leiden e.o.: DTB dopen [1004, 221, p?]: gedoopt Lauwerens, zn.v. Dirick van Gravesande; Eewout van Gravesande, Daniel van Verbrugge, Cornelia Cortenbosch

* 1639, 22-5: Erfgoed Leiden e.o.: NA nots Pieter den Oosterlingh [?-85]: testament van Dirck van 's Gravesande, zijde- en wollenlakenkoopman, en Jaecquemina Cortenbosch. Ze herroepen hun testamenten en met name hun huwelijkse voorwaarden, ze benoemen elkaar tot erfgenaam, en verder hun kinderen. Verder wil Dirck dat als hij eerst overlijdt, dat zijn vader dan jaarlijks fl 150,- uitgekeerd krijgt

* 1641, 2-5: Erfgoed Leiden e.o.: DTB dopen [1004-234]: gedoopt Johannes, zn.v. Dirck van 's Gravesande; Laurens van 's Gravesande, Dirck Cortenbosch, Aechgen Burgvliet

* 1661, 3-3: Erfgoed Leiden e.o.: NA, nots D. Traudenius [382, 20]: Dirck van 's Gravesande, koopman, in van plan om lakenpersen op te richten in het slachthuisof het achterste gedeelte van het huis genaamd De Bock. Hij gaat daartoe een contract aan met de lakenbereider Johannes Kuijcken.

* 1663, 12-2: Erfgoed Leiden e.o.: NA nots D. Traudenius [383, 129]: Dirck en Laurens van 's Gravesande doen ten behoeve van hun broer Jacob van 's Gravesande, kapitein-majoor aldaar, afstand van een huis en erve staande en gelegen aan de westzijde van de Hippolytusbuurt

kind 5: Jacob van 's Gravesande

* 1637, 8-11: Erfgoed Leiden e.o.: Na nots Dirk Traudenius [?-34]: testament Jacob van 's Gravesande en Agatha Cornelisdr Burgvliet, echtelieden te Delft, maken een langstlevende testament. Als zij eerst overlijdt betaalt hij aan haar broer en zus Dirck Cornelis Burgvliet en Maijke Cornelis Burgvliet fl 100,-, aan Daniela van 's Gravesande, zijn zuster, haar bloedkoralen bracelets met gouden hoofdnaald, aan Anna van 's Gravesande, zijn zuster, haar gouden bracelette. Tot voogd van de kinderen resp. Dirck van 's Gravesande en Dirck Burgvliet.

openstaande vragen / discussie

Er is in Delft in het eerste kwart van de zeventiende eeuw nog een andere Euwoud Dircxzn in de archieven terug te vinden. Hij is varentgesel, wonende aan den Langendijck, als hij op 24-2-1602 trouwt met Maritge Bastiaans, jd. aan de Turfmarckt. Later, bij de doop van kinderen, krijgt hij de achternaam Kagenaar, maar dat is zijn beroep. In juni 1628 is het echtpaar nog doopgetuige. Op 20-1-1630 wordt Euwout Dircxsz cagenaer begraven, wonende aan de Moslaen

Op 2-9-1605 wordt begraven "het kind van Euwout Dircxzn bij het Haesge".

In 1607 is een Euwout Dircxzn Duijst borg bij den woningverkoping

Op 1-1-1611 koopt Euwout Dircksz een huis en erve aan de Moslaen in Delft.

Op 3-3-1611 is Euwoud Dircksz 'kagenaar', d.w.z. hij bevaart een platbodem die in Holland voor groentehandel werd gebruikt.

Op 5-11-1647 wordt begraven in Delft [DTB 14.39, fol 33] "een dochter van Eeuwout van 's Gravesande".

Op 3-3-1648 wordt begraven in Delft [DTB 14.39, fol 36v]: "een dochter van Ewoutt 's Gravesande in de hyppolytusbuiert"

Op 8-3-1649 wordt begraven in Delft [DTB 14.39, fol. 189]: "Eeuwout van 's Gravesande in de Hypolitusbuiert"

In het archief van Erfgoed Leiden e.o. is een collaterale successie-aangifte bewaard van Anna van 's Gravesande, overleden te 's Hertogenbosch, waarover E.H. 's Gravesande op 2-9-1720 de eed aflegde. Ze laat o.a. rentebrieven ten behoeve van Otto Heurnius dd 24-4-1610, 13-12-1626 en 1-11-1629 en een rentebrief ten behoeve van Anna Dirks, weduwe wijlen Louris Andries van Swaenswijck dd 14-11-1609

* 1742, 26-5: Erfgoed Leiden, Collaterale successie []: opgave door Jacobus Sacrelaire als gemachtigde van vrouwe Anna Sacrelaire, de weduwe. Nagelaten voor de collaterale erfgenamen is een huis op het Rapenburg, een obligatie "ten name van Anna Dirks weduwe L. van Swaenswijk dd 14 November 1609", een obligatie ten name van Magdalena Sacrelaire dd 8-8-1712, idem Martha Sacrelair dd 1-6-1713; de goederen in Stad en Meierij van Den Bosch moeten aldaar aangegeven worden.

* 1610, 4-3: Stadsarchief Delft NA nots 8 Herman Cornelis van Overgeau [161.1541, fol, 34]: Omvangrijk testament van Huijch Cornelisz van 's Gravesande. Hij laat onder andere bezit na aan (p. 38 bovenaan) Eeuwoud Dircksz van 's Gravesande, zijn neef, zoon van Dirck Henricksz van 's Gravesande.

Hierin worden alle kinderen, kindskinderen etc bedeeld van Henrick Huijgens, broeder was van zijn testateurs za: vader, gewoond hebbende inde Roos binnen Delft, genaamd Dirck Henricxzn, Marten Henricxzn, Gerrit Henricxzn, Arijen Henricxzn alias Wijnter, Lijsbeth Henricxdr en Trijntgen Henricxdr BELANGWEKKEND STUK VOOR DE OUDERE GENERATIES!

* 1607, 27-12: Stadsarchief Delft NA nots 8 Herman Cornelis van Overgeau [161.1539 fol 148]: omvangrijk testament (8 pg) van Hugo Cornelisz van 's Gravesande, commissaris van de ammunitie, waarin hij de kinderen en kindskinderen van "Henrick Huijgensz Storm van 's Gravesande" net als hierboven met naam en toenaam noemt.

Huijch Cornelisz van 's Gravesande komt al in 1575 in notariële aktes in Delft voor. Hij wordt in Delft begraven op 19-7-1612 [zie hieronder]

Er zijn, eind 16e eeuw, vele aktes van Gerrit Hendricksz van 's Gravesande

Het is opmerkelijk dat in 1575 en 1585 sprake is van 'het' weeskind Euwoud Dircksz van 's Gravesande, en door zijn grootmoeder in 1579 wordt ondubbelzinnig gezegd dat zijn moeder maar één zoon heeft, namelijk Euwout Dircksz, terwijl hij in zijn testament van 1594 spreekt over zijn zus Grietje Dircksz, zijn broer Arien Dircksz en zijn overleden broer Hendrick Dircksz. Deze broers en zus zijn 'van vaders zijde'. De conclusie kan niet anders zijn dan dat Grietje, Arien en Hendrick halfbroers/zussen waren van Euwout, en dus moet Dirck Hendriksz tweemaal getrouwd zijn geweest.

Op 20-10-1614 maakt Margaretha Dirck Hendricksdr van 's Gravesande een testament; zij is de echtgenote van Jan Sasboutszn van der Dussen ('anders genaempt Jan Beukelszn")

Dirck Hendrikszn in 't Spoor is in 1563/64 en 1578 vermeld als schepen van Delft. Volgens genealogie Post-oost overleed hij op 5-2-1579

Over Hugo Cornelisse van 's Gravesande:

* 1586, 22-3: Gahetna.nl: 1.01.19 Commissieboeken Raad van State [1524-246]: Hugo Cornelisse van 's Gravesande genoemd als ammunitiemeester te Delft.

* 1589, 11-2: Gahetna.nl: 1.01.19 Commissieboeken Raad van State [1524-70]: Huijch Cornelisse van 's Gravesande vermeld als Commies Stapelier van het magazijn te Delft.

* 1607, 27-12: Stadsarchief Delft NA nots 8 Herman Cornelis van Overgeau [161.1539 fol 148]: Gecompareerd is Hugo Cornelisz van 's Gravesande, commissaris van de ammunitien van oorloghe, wonende an de Pontemarct binnen der stad Delff, cloeck en gesond van lichaem, gaende, staende machtig, zijn verstant, reedenen ende vijff zinnen zeer wel ende volcomen gebruijckende, had na rijpe raede geconcipieert zijn testament vuijterste wille; maekt en legateert de nu volgende legaten ende bespreken: aan de diaconie van de kercke binnen Delft fl 100,- ten behoeve van de armen; aan 't arme weeshuijs binnen de voorsz stad fl 50,-; (148v) aan het fratershuijs in de Schoolsteeg in Delft fl 100,-; aan 't Nieuwe Gasthuijs ofte Pesthuijs aan de Verwersdijck fl 50,-; aan 't meijsgenshuijs tegens de Craen over, binnen Delft, fl 50,-; aan het oude mannenhuis in Delft fl 25,-; aan het oude vrouwenhuis in Delft fl 25,-; aan de Diaconije of de armenbezorgers van de kerk in 's Gravesande fl 50,-

Item legateert aan Cornelis Adriaensz van der Mer of zijn descendenten, voor de moeite en behulpzaamheid aan hem testateur gedaan fl 200,-

- Neeltgen Goverts dr van Beaumont, ook voor haar moeite en behulpzaamheid, fl 300,- plus een zilveren schaal daer Charitas in gedreven staat, met zilveren messen en onderrijer, die van zijn vrouw Catharina Pietersdr van Beaumont za:

- Sara Govertsdr van Beaumont krijgt een punt van een diamant in 't goud gesteld met nog een zilveren schaal, waarin een mans tronije

- deze twee Neeltje en Sara Goverts van Beaumont met Neeltgen Ancelmusdr. elk een derde deel van alle wollen en linnen kleren gediend hebbende ten lijve van de voornoemde za: Catharina Pietersdochter van Beaumont

- Neeltgen Ancelmusdr. krijgt nog een gouden robijnring met een zilveren schaal waarin ook een tronije staat gedreven

- aan Eeuwout Dircx zn zijn cousijn, zoon van Dirck Henrickx zn, krijgt zijn signet ofte wapenring

- aan zijn cousijn Huijch Ariens zn tot Danzig, zoon van Hester Henricksdr, van Henrick Huijgenszn, die zijn testateurs vaders broeder was, krijgt een gouden turkois ring met een gouden suffe van drie ringen plus nog fl 50,-

- Cornelis van Zanten, getrouwd hebbende Grietgen Maertensdr krijgt een gouden tandenstoker

- aan zijn nicht Marietgen Maertensdr krijgt een gouden ring van de tien geboden

- de jongste dochter van Neeltgen Govertsdr van Beaumont krijgt zijn beste rouwmantel om tot een heuijck of iets anders vermaakt te worden

- Jannetgen Gerritsdr, zijn jonckwijf geweest zijnde, getrouwd met Reijer Corneliszn, scheepmaker buiten het Zuideinde van Delft krijgt zijn grauwe nachtabbert geboert met etc, om haar kinderen te kleden

Willende, verordonnerende bij deze hij testateur expresselijcke dat alle wollen en linnen kleren die tot zijn testateurs en zijn za: broeder Arnould Cornelisz. lijve gediend hebben, bij de hierna genoemde erfgenamen gemeen gedeeld en gepaard zullen worden, en niet geveild of openbaar verkocht

- nog bespreekt hij aan Goris Zijmonsz, Dirck Zijmons van Rodenburch en hun zuster Lysbeth Zijmonsdr, kinderen van wijlen Mr. Sijmon van Rodenburg, gewoond hebbende in De Lier, elk fl 50,-

- ten slotte geeft hij Henrick Fransz en Arent Ghijsbrechtszn elk fl 3,- voor getrouwe dienst en moeite

Voorts bepaalt hij over de rest van zijn goederen, of ze nu uit zijn voorouders afkomstig zijn of uit de familie van zijn vrouw wijlen Catharina Pietersdr van Beaumont, tot zijn erfgenamen:

- de kinderen en kindskinderen van van za: Henrick Huijgenszn Storm van 's Gravesande, zijn testateurs za: vaders broeder geweest zijnde, met namen:

# de kinderen en kindskinderen van za: Dirck Henricxszn in 't Spoor in diens plaats

# de kinderen en kindskinderen van za: Maerten Henricxsz, in zijn leven woonachtig in de Roos binnen Delft

# de kinderen en kindskinderen van Lysbeth Henricxdr

# de kinderen en kindskinderen van Trijntgen Henricksdr

# de kinderen en kindskinderen van Adriaen Henrixszn Wijnter

# de kinderen en kindskinderen van Gerrit Henricxszn van 's Gravesande

- de kinderen en kindskinderen van Jan Huijbrechtszn, in leven woonachtig in De Lijer, de zoon van wijlen Machtelt Doendr (zijn kinderen zijn Jacob Jansz opte Hoef en Trijntgen Jansdr, getrouwd met Pieter Vranckeszn, beide wonende te Maasland - zijn krijgen slechts het vruchtgebruik en niet de hoofdsom)

- de kinderen en kindskinderen van za: Gretgen Doendr, beide dochters van Maritgen Huijgendr zijn testateurs vaders zuster

Dezen krijgen elk een achtste deel van de helft van de erfenis. Zij zullen uit dit gezamenlijke erfdeel nog moeten uitkeren fl 50,- jaarlijks aan Maritgen Ancelmus, dochter van zijn moeders halfbroer

De andere helft van zijn erfenis gaat naar de 'vrienden' van zijn overleden vrouw Catharina Pietersdr van Beaumont, hierna genoemd.

# de kinderen en kindskinderen van Pieter Pietersz van Beaumont

# de kinderen en kindskinderen van Cornelis Pietersz van Beaumont

# de kinderen en kindskinderen van Govert Pietersz van Beaumont

# de kinderen en kindskinderen van Jan Pietersz van Beaumont

# de kinderen en kindskinderen van Ancelmus Pietersz van Beaumont

# de kinderen en kindskinderen van Anna Pietersdr van Beaumont

# aan Maritgen Pietersdr van Beaumont, de zus van zijn vrouw

Elk voor een zevende deel van de helft. Deze erfgenamen zullen nog moeten uitkeren aan Dirckgen Dircksdr, dochter van Jana Pietersdr van Beaumont, fl 25,- per jaar.

Opgemerkt wordt nog dat de kinderen van Maritgen Pieters van Beaumont (dr.v. Pieter Pietersz van Beaumont) en de kinderen van Claes Cornelisz van Beaumont en zijn vrouw Susanna van Est alleen het vruchtgebruik en niet het kapitaal erven.

Zijn executeurs-testamentair worden Cornelis Adriaensz van den Meer, Gillis Cornelisz Fijck, Pieter Anthonisz van den Heuvelen Jacob Jansz Selm. Zij moeten zijn staat en inventaris opmaken, geholpen door zijn nichten Annetgen en Neeltgen Maertensdr, en Neeltgen Govertsdr en Neeltgen Ancelmusdr van Beaumont.

De executeurs krijgen voor hun moiete drie ponden Vlaas groot eens.

Nog legattert hij aan de oudste zoon van Neeltgen Govertsdr van Beaumont broutster in de Starre, zijn wapenen en geweer, behalve het rapier met pongaert.

Tenslotte legateert hij aan Vranck Pieterszn, daar moeder af is Trijntgen Jansdr, dr.v. Jan Huijbrechts, en aan Adriaen Wijnter (z.v. Maritgen Ariensdr geprocreert bij Jacob Cornelisz van der Boon) zijn boeken of bibliotheek, voorzover zij studeren en predikant worden; als ze geen van beiden predikant worden gaan de boeken naar het Fraterhuis.