XI-109 Van 's-Gravesande, Pieter

biografische aantekeningen

Pieter Storm van 's Gravesande is één van de vier eigenaars van een Rariteiten-museum in Den Bosch. In de achttiende eeuw werd door veel patriciërs een rariteitenkabinet aangelegd; die van Herman ten Kate in Amsterdam was bijvoorbeeld vrij vermaard. In 1718 verscheen de zevende druk van de "Catalogus van alle de voornaemste rariteijten, die op de Rariteyt ende Konst-Kamer binnen de Stadt 's Hertogen-Bosch verthoont worden". Op de eerste kamer, links, treffen we bijvoorbeeld een "gebalsemde heydin", en een paar sokken van Laplanders, een schilderij van een vrouw te Purmerend, uit wier hoofd een hoorn groeit, het vel van een hagedis, de blaasbalg van Dokter Faustus, een groot hoofd van een zeepaard, een kleine Eenhoorn en de schoenen van de koningin van Marokko. De opsomming gaat zestien pagina's lang door.

Storm van 's Gravesande

Pieter noemt zich in 1722, bij zijn inschrijving in het Utrechtse lidmatenregister, voor het eerst Storm van 's Gravesande. Er is beweerd dat hij, of zijn oom Jeremias, de eerste is die deze combinatie van namen gebruikt en daarmee de grondlegger van deze familienaam. Dat blijkt echter niet juist. Meer dan een eeuw eerder, in het testament van Hugo Cornelisz van 's Gravesande uit 1606, komt de familienaam Storm van 's Gravesande voor. Hugo beweert dat zijn overleden oom, Henrick Huijgensz, de familienaam 'Storm van 's Gravesande' al droeg. Deze Henrick Huijgens, naar verluid priester in Delft en afkomstig uit 's Gravesande, overleed in 1544. Daarmee is de familienaam Storm van 's Gravesande dus 170 jaar ouder dan in de literatuur wordt aangenomen.

bronnen

* 1683, 23-12: Erfgoed 's Hertogenbosch: DTB dopen Grote Kerk: Pieter, zoon van Dirck Schravesande en Anna Josina Blom.

* 1686, 25-7: Het Utrechts Archief, DTB dopen: gedoopt in de Dom julius 1686: 25: Alpheta Louisa, dochter van Johan van Luchtenburgh en Louisa de Marez, getuijge de heer Wouter Valckenier en vrouwe Sophia van Luchtenborgh

* 1695, 13-4: HUA DTB dopen [8-1]: gedoopt in de Buerkerck in april: Ernestina Henriettedr.v. Mr. Adriaen van Bronckhorst Ad:t en Juffr Aletta Ploos van Amstel op de Mariaplaets. Getuijgen Juffr Alarda van Hollant en juffr Alida van Bronckhorst.

* 1703, 24-6: Het Utrechts Archief, DTB ondertrouw [100-486]: Pieter van Graevesande, j.m. van s'Hertogenbosch, Alpheda Louysa van Luchtenburgh j.d. alhier, ondertrouwt in de Franse, ds Janisson. (i.m.: proc in de fra)

* 1708, 10-5: Het Utrechts Archief, Notarieel Archief nots T. Vosch van Avezaath [U118a2-499] testament van Louisa de Marees: zij is weduwe van wijlen Johan van Luchtenbrug, in leven Commis van de Staten van Utrecht. Ze herroept het mutuele testament van 8-4-1706 voor notaris Q. de Pauw. Ze legateert haar moeder Margareta Trip, vrouwe van Maarsbergen, al het zilver, huisraad en klederen, onder andere die nu al bij de vrouwe van Meersbergen berusten, plus een jaargeld van fl 1000,-, die Louisa de Marees destijds van haar vader heeft gekregen toen zij in maart 1684 trouwde. Er is ook sprake van een jaargeld van 12000,- dat Louisa's grootvader, burgemeester Louis Trip, bij zijn testament aan haar heeft nagelaten (datum en notaris zijn niet ingevuld). Verder institueert zij in de blote en naakte legitieme portie van haar erfenis haar twee dochters Sophia Alida van Luchtenborg en Alpheda Louisa van Luchtenborg, huijsvrouw van Mr. Pieter 's Gravesande, ontvanger der convoyen en licenten te Eindhoven, en bij haar vooroverlijden haar kinderen. Louisa de Marees heeft, bij de huwelijkse voorwaarden dd 7-6-1703 beloofd om Alpheda Louisa een somme van fl 40.000 te betalen na de dood van Margareta Trip, maar dat is veel meer dan die legitieme portie. Daarom wordt op die 40.000 in mindering gebracht de legitieme portie plus de rechten die Alpheda Louisa nog heeft op de erfenis van wijlen Louisa's man Mr. Johan van Luchtenborg. Louisa laat verder haar erfenis na aan dochter Sophia Alida Luchtenborg, die sterk wordt bevoordeeld boven Alpheda Louisa, haar man Pieter 's Gravesande en hun kinderen erven al helemaal niets. Mocht Alpheda Louisa haar man overlijden en opnieuw trouwen dan krijgen die man en de kinderen uit dat huwelijk wel erfenis, tenzij die tweede man een bloedverwant is van Pieter van 's Gravesande. Ze benoemt haar moeder, Margareta Trip, en haar broer, Johan de Marees, cannonik van de Dom, tot executeurs

* 1708, 25-11: Erfgoed 's-Hertogenbosch: DTB dopen Waalse Kerk: Jonathan Samuel, zn.v. Pierre 's Gravesande en Alpheda Louise van Luchtenburg, getuigen: le griffier 's Gravesande en NN Tullekens

* 1711, 19-5: Erfgoed 's-Hertogenbosch, DTB begraven St Jan, Archief St Jan [298]: begraven vrouw van heer Schravensanden, in Sint-Janskerck begraven.

* 1713, 11-6: HUA, DTB ondertrouw: Pieter 's Gravesande; Ernestine Henriette van Bronckhorst; Getuige: De heerenm en mevrouwen vaders en moeders, wederzijds. (i.m.: proclamatiën tot 's Hertogenbosch. Vidamus den 27 juni 1713 int AnthoniGhuijs getroudt.

* 1715, 13-7:

* 1717, 13-4: Het Utrechts Archief, Notarieel Archief nots T. Vosch van Avezaath [U118a4-169]: scheiding van de erfenis van Samuel de Marez en Margareta Trip: de onmondige kinderen van wijlen Alpheda Louisa van Luchtenburg en Pieter van 's Gravesande (raad in de vroedschap van 's Hertogenbosch] erven een huis aan de Noordzijde van het Janskerkhof in Utrecht.

* 1722, 17-12: Lidmatenregister, ingeschreven in Utrecht: Pieter Storm van ’s Gravezande en zijn kinderen met naamen Laurens oud 18 jaaren, Anna Josina oud 13 jaaren, beide geboren in ’s Bosch, Johanna Cornelis, oud 8 jaaren en Adriana Aletta, beide alhier geboorren, Adriaen,oud 6 jaar, geb, in ’s Bosch, Dirk, oud 5 jaren en Brigitta Alarda, oud 3 jaren, beide alhier geboren en Assuerus Rutger, oud 2 jaaren, geb, in ’s Bosch

* 1725, 3-11: Erfgoed 's-Hertogenbosch, DTB begraven Sint Jan, Oud Stadsarchief [6155]: de heer Pieter 's Gravesande, als regent deser stad

* 1746, 10-6: Het Utrechts Archief, notarieel: Ernestine Henriette van Bronkhorst maakt testament. Ze legateert aan haar dochter Brigitta Alerda Strom van 's Gravesande, getrouwd met Gualter Roelof Carper, advocaat, haar huis op de Lange Nieuwstraat, met de kamerbehangsels en alles wat er in is. Haar jongste dochter Clasina Jacoba Storm van 's Gravesande krijgt alle kleren.

* 1751, 8-7: Het Utrechts Archief, notarieel [U184a17-154] : Ernestine Henrietta van Bronkhorst verkoop in publieke veiling het landgoed Daalwijk aan de Vecht bij Nieuw Maarseveen aan David Pineda da Silva

* 1758, 5-11: Het Utrechts Archief, notarieel [U195a4-162] : testament van Ernestine Henrietta van Bronkhorst. Ze legateert aan haar zuster Diderica Geettruijd van Bronkhorst zilver en juwelen en inboedel, behalve de portretten: want die legateert ze aan haar zoon Adriaan Storm van 's Gravesande: alle de portraiten, wapens en papieren de familie behoorende. Ze prelegateert aan haar twee dochters die hier te lande zijn, namelijk Adriana Aletta Storm van 's Gravesande, weduwe van wijlen Mr. Johan van Haaften, raad in de vroedschap van Utrecht, en Brigitta Alerda Storm van 's Gravesande, huisvrouw van Mr. Cornelis Baart, commissaris van de Bank van Justitie in Haarlem al het linnengoed. Voor het overige zijn haar vijf kinderen haar universele erfgenamen, en ze benoemd haar zoon en schoonzoon, Adriaan Storm van 's Gravesande en Cornelis Baart tot executeurs.

* 1761, 30-8: Het Utrechts Archief, notarieel [U195a5-74] :Ernestine Henriette van Bronkhorst machtigt haar zuster Diderica Geertruijd van Bronkhorst, bij wie ze in huis woont, om in geval van ziekte of zwakheid namens haar opt te treden. Als zuslief daartoe niet in staat is, dan machtigt zij haar schoonzoon Cornelis Baart en diens vrouw om op te treden.

* 1777, 16-10: Het Utrechts Archief, notarieel D. Oskamp [U188a33-46]: Ernestine Henriette van Bronkhorst maakt opnieuw een testament. Vanwege een belofte aan wijlen haar zuster Diderica Geertruijd van Bronckhorst prelegateert ze fl 5000,- aan dochter Brigitta Alerda Storm van 's Gravesande plus de kelder in de Geertekerk plus al haar kleren en huisraad.

kind 2 Anna Josina Storm van 's Gravesande

* 1737, 8-8: streekarchief West-Brabant, Notarieel Archief Bergen op Zoom notaris nots Pieter Aelmans, invnr 518, akte 540: testament van Cornelis de Visscher en Anna Josina Storm van Schravesande. Ze verklaren dat ze van elkaar erven, dat eventuele kinderen door de langstlevende opgevoed moeten worden, dat de langstlevende de voogd zal zijn, met zijn broeder de heer George de Visscher, kapitein ter zee, als toeziend voogd (of iemand namens hem)

* 1737, 7-10: streekarchief West Brabant, Notarieel archief Bergen op Zoom, nots Pieter Aelmans, invnr 518, akte 547: Cornelis de Visscher en Anna Josina Storm van 's Gravesande geven te kennen dat Laurens Storm van 's Gravesande in zijn kwaliteit als voorzittend raad, secretaris en eerste boekhouder van Issequibo in America van hier zal vertrekken, en fl 2000,- nodig heeft voor zijn reis en anderszins. Zij verstrekken hem die som als voorschot; wanneer Laurens en zijn kinderen overlijden zonder het geld "gerembouceert" te hebben, dan zullen de revenuen uit de fideicommissaire goederen van jaar tot jaar vloeien naar De Visscher totdat de schuld voldaan is. (ondertekend door C. de Visscher en A.J. de Visscher, maar niet door Laurens SvG)

* 1737, 30-11: streekarchief West Brabant, Notarieel archief Bergen op Zoom, nots Pieter Aelmans, invnr 518, akte 560: Laurens Storm van 's Gravesande, vaandrig in het regiment van generaal Van Paland en Cornelis de Visscher, echtgenoot van Anna Josina Storm van 's Gravesande machtigen Hendrik van Dam, notaris en procureur te Utrecht, om hun huis in Utrecht te beheren dat bewoond werd door Antonia Roosterman, weduwe van wijlen Abraham Elsevier, en om verantwoording te eisen van de heer de Vosch van Avezaat, die tot dusverre de administratie voerde. De nieuwe administrateur ontvangt vier procent van de opbrengst.

* 1745, 13-5: streekarchief West Brabant, Notarieel archief Bergen op Zoom, nots Pieter Aelmans, invnr 526, akte 1103: Cornelis de Visscher, man van Anna Jozina Storm van Schravesande, machtigt Jacob de Leeuw te Utrecht om namens hen en namens hun zwager Laurens Storm vsn Srgavesande het huis te administreren en beheren in Utrecht waarin thans burgemeester Van Mansvelt woont, alsmede acht morgen weiland bij Schalkwijk.

* 1750, 21-2: zoekakten, DTB rekeningenboek begraafenissen in de Grote Kerk, image 148, fol. 22: De Heer Cappiteijn Corn. de Visscher gestorven den 17, begraven den 21 dito. (rekening: het 1 gelui fl 57; kerk en regt fl 10,-; baar en kleet fl 12,-: totaal fl 79:0:-).

kind 4: Johanna Cornelis Storm van 's Gravesande

* 1714, 8-7: Het Utrechts Archief DTB dopen: in de Buerkerk: Iohanna Cornelia, doch van de heer Petrus 's Gravesande, Raad en Rentmeester der stad 's Hertogenbos en vrouwe Ernestine Henriette van Bronkhorst. Getuijgen de heer en Meester Adriaan van Bronkhorst, Raad in de Vroedschap en Schepen van de Stat Utrecht en Vrouwe Aletta Ploos van Amstel, E.L., mitsgaders Juffr Diderica Geertruij van Bronkhorst

kind 5: Adriana Aletta van 's Gravesande

* 1715, 6-10: Het Utrechts Archief DTB dopen: in de Buerkerk: Adriana Aletta, doch van de heere Pieter 's Gravesande,en vrouwe Ernestine Henriette van Bronkhorst, E.L. Getuijgh de heer en Mr Adriaan van Bronkhorst en Vrouwe Aletta Ploos van Amstel, E.L., mitsgaders Joffr Diderica Geertruij van Bronkhorst

kind 6: Adriaan van 's Gravesande

* 1716, 11-9: Erfgoed 's-Hertogenbosch, DTB dopen Grote Kerk [072]: Adriaan, z.v. Pieter van 's Gravesande en Ernestine Henriette van Brouchoven [akte niet ingezien]

kind 7: Dirk Storm van 's Gravesande

* 1717, 15-9: Het Utrechts Archief DTB dopen: in de Dom: Dirk, soon van Pieter Schravesande en Ernestine Henriette van Bronkhorst

kind 8: Brigitta Alerda Storm van 's Gravesande

* 1719, 15-10: Het Utrechts Archief DTB dopen: in de Buerkerk: Bregitta Alerda, dr. van de Hr Pieter Storm van Schravesande en vrouwe Ernestine Henritte van Bronkhorst, bijde L.Mt. (beide lidmaten). Present bij den doop den raadshr. Bronkhorst en Juffr Diderika Geertruijt van Bronkhorst, bij apsentie van de Hr. Beernt Willem Ploos van Amstel en vrouwe Brigitta Lestevenon, Hr en Vrouwe van Schoonhoven, wonende op't Preekheerenkerkhof

* 1747, 12-1: Stadsarchief Amsterdam, NA nots Cornelis van Homrigh, [akte NOTA01954000020]: Mr. Gualter Roelof Carper en vrouwe Bregitta Allarda Storm van 's Gravesande, echtelieden te Utrecht, tekenen een schuldbekentenis (obligatie) groot fl 17.000 ten gunste van Mr. Zacharias de Hijde, die terugbetaald zullen worden uit het geld dat uit Oostindië aan de Weeskamer van Amsterdam ten behoeve van Carper uitgekeerd zal worden - waarover de Amsterdamse weeskemer al op 30-4-1745 aan de Weeskamer van Batavia heeft geschreven. Tot meerdere verzekering compareerde mede Ernestine Henriette van Bronkhorst, weduwe van wijlen Pieter Storm van 's Gravesanede, in zijn leven Raad en Schepen van 's Hertogenbosch etc etc, wonende te Utrecht.

kind 9: Asuerus Rutger van 's Gravesande

* 1721, 11-4: Erfgoed 's-Hertogenbosch, DTB dopen Grote Kerk [072]: Asuerus Rutger, z.v. oud-schepen Pieter van 's Gravesande en Ernestina Hendrietta van Bronkhorst [akte niet ingezien]

openstaande vragen / discussie