Ajahn Gavesako - Songkran and the Meaning of Time (11.4.2015)

Ajahn Gavesako - Songkran and the Meaning of Time

Dhamma talk at Chithurst monastery on 11.4.2015

“Kālo ghasati bhūtāni, sabbāneva sahattanā'ti” (Jā. 1.2.190)

http://1drv.ms/1DKJtXP (MP3)

~ ~ ~ ~ ~ ~

The Songkran festival (Thai: สงกรานต์ )from the Sanskrit word saṃkrānti, literally "astrological passage") is celebrated in Thailand as the traditional New Year's Day from 13 to 15 April. It coincides with the New Year of many calendars of South and Southeast Asia. The festive occasion is in keeping with the Buddhist/Hindu solar calendar.

คำว่า ‘สงกรานต์’ คำนี้ ถ้าเป็นภาษาบาลี ก็เป็น ‘สงฺกนฺต’ (สังกันตะ) แปลว่า ก้าวไปพร้อม คือ การก้าวหน้า

:

อย่างแรก ก็คือ ความก้าวหน้าของเวลา อย่างที่สอง ก็คือ ความก้าวหน้าของบุคคล

:

ถ้ามันเป็นความก้าวหน้าของเวลา เวลาก็กินสัตว์ กินชีวิต แต่ถ้าเป็นความก้าวหน้าของบุคคล บุคคลก็เป็นผู้กินเวลา กลับกันอยู่ดังนี้

:

ถ้าเวลาก้าวหน้า คนก็ถูกกิน นี้ก็พอจะเห็นได้ไม่ยากนัก ว่าวันคืนมันล่วงไป ล่วงไป คนมันก็แก่ชราลง แก่ชราลง และใกล้ความตายเข้าไปทุกที จนถึงความตายในที่สุด นี้เรียกว่าเวลามันก้าวหน้า คนก็ถูกกิน

:

แต่ทีนี้ ถ้าคนเกิดก้าวหน้าขึ้นมาบ้าง คือคนได้รู้พระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็นหัวใจของพระศาสนาโดยแท้จริง คือเรื่องความไม่ยึดมั่นถือมั่น ไม่มีสัตว์ บุคคล ตัวตน เราเขาที่จะยึดมั่นแล้ว เวลาก็ทำอะไรบุคคลนั้นไม่ได้ เพราะบุคคลนั้นพ้นจากความเกิด ความแก่ ความเจ็บ ความตาย อย่างนี้เรียกว่าบุคคลนั้นกินเวลา เวลาเป็นฝ่ายที่ถูกกิน

:

สรุปความสั้นๆก็ว่า ถ้าคนไม่รู้ธรรมะ เวลาก็กินคน ถ้าคนรู้ธรรมะ คนก็กินเวลา

:

การที่เวลากินคนนั้น ไม่เป็นของสนุกเลย หมายความว่ามีความทุกข์ร้อนนานาประการ เกี่ยวกับการที่เวลามันล่วงไปล่วงไป เดี๋ยวนี้คนเป็นอันมาก ก็ร้อนใจอยู่ด้วยเรื่องเกี่ยวกับเวลา คือยังทำอะไรไม่เสร็จ ยังทำอะไรไม่ได้ตามที่ตัวต้องการ ยังหิว ยังกระหายอยู่เสมอ อย่างนี้เรียกว่าคนลำบากเดือดร้อน เพราะถูกเวลากิน เพราะว่าเขาไม่เป็นผู้รู้ธรรม ไม่รู้จักปล่อยวางสิ่งทั้งปวงอย่าให้มารบกวนจิตใจ

:

ถ้าเราพิจารณาดูอีกทางหนึ่งก็จะเห็นได้ว่า คนที่ไม่รู้ธรรมะนั้น ย่อมเดินถอยหลังเพราะถูกเวลากิน ไม่มีการก้าวหน้า คนโง่ คนพาล คนเขลาชนิดนี้ย่อมไม่มีสงกรานต์กับใครเลย เพราะว่าเขาไม่ก้าวหน้า แต่กลับถอยหลังไปเสียอีก ถ้าบุคคลผู้ใดรู้ธรรมบุคคลนั้นก้าวหน้าเรื่อยไป บุคคลนี้มีสงกรานต์ คือมีการก้าวหน้า

:

แต่ถ้าพูดว่าสงกรานต์ สงกรานต์ แล้วก็เป็นกันทุกคน พูดเป็นกันทุกคน ถ้ายิ่งเล่นสงกรานต์อย่างเช่นสาดน้ำเป็นต้นกันด้วยแล้วก็ยิ่งทำเป็นกันทุกคน แต่คิดๆดูเถิดว่ามันเป็นการกระทำของคนโง่ หรือคนฉลาด

:

การเล่นสงกรานต์เพียงเท่านั้นมันจะเป็นสงกรานต์คือเป็นความก้าวหน้าไปไม่ได้ มันเป็นเรื่องของคนโง่ที่มัวแต่เหลวไหลอยู่ที่นี่และเดี๋ยวนี้ ไม่มีการก้าวหน้า ถ้าเป็นสงกรานต์จริงๆ มันต้องเป็นการก้าวหน้า คือมีจิตใจที่ก้าวหน้า

:

เพราะเหตุเช่นนี้แหละ จึงพูดว่า คนที่ไม่รู้ธรรมะย่อมถอยหลัง ไม่มีการก้าวหน้า ไม่มีสงกรานต์ คนที่มีความรู้ธรรมะเท่านั้นที่มีการก้าวไปข้างหน้า และมีสงกรานต์ ~ ✽

:

ที่มา : บรรยายธรรม วันสงกรานต์ ปี ๒๕๑๒

:

รับฟังเสียง : https://www.youtube.com/watch?v=My5bIk0ih08