Αγωγή Υγείας σε παιδιά με Νοητική Καθυστέρηση

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ:

Γιαννακοπούλου ‘Αννα, Επιμ. Αγωγής Υγείας, Ειδικό Σχ. Αιγάλεω

Φαρμάκη Ελένη, Ψυχολόγος, Ειδικό σχολείο Αιγάλεω

Χρηστάκης Κωνσταντίνος τ. Ειδικός Πάρεδρος Π.Ι.

Δροσινού Μαρία, Πάρεδρος ειδικής αγωγής, Π.Ι.

Αναγκαιότητα:

Το Πειραματικό Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας σε παιδιά με νοητική καθυστέρηση σχεδιάσθηκε στο Ειδικό Σχολείο Αιγάλεω, με βάση το πρωτογενές υλικό της κ.Γιαννακοπούλου Άννας, το οποίο χρησιμοποιούσε επί σειρά ετών στο εν λόγω σχολείο. Η αναγκαιότητα ένταξης του υλικού και των σχετικών δραστηριοτήτων, σε δομημένες ενότητες στα πλαίσια της εφαρμογής εξατομικευμένων διδακτικών προγραμμάτων, στάθηκε η αφορμή υλοποίησης του Π.Π. Ο Δ/ντής του Ειδικού Σχολείου Αιγάλεω κ Χατζηαντώνογλου Π. διέθεσε τον αναγκαίο χώρο για την εγκατάσταση της απαραίτητης υλικοτεχνικής υποδομής. Η επιστημονική ομάδα με τους προαναφερόμενη επιστημονική ομάδα σχεδίασε το Π.Π. με βάση το επίσημο Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής (Π.Δ.301/96),με εμπλουτισμό των στόχων και των δραστηριοτήτων στις παρακάτω ενότητες: α) σωματογνωσία-αυτοεξυπηρέτηση, β) καθαριότητα, γ) υγιεινή διατροφή, δ) προφύλαξη από ατυχήματα.

Στόχοι:

Στην σωματογνωσία δόθηκε έμφαση στην υλοποίηση των παρακάτω στόχων:

1. Αναγνώριση των μελών και των λειτουργιών του σώματος. (Να δείχνει και να λέει τα μέρη του σώματος, στον απέναντι, στο πρόπλασμα, μπροστά στον καθρέφτη, σε χάρτες, και σε εικόνες). Να δείχνει και να λέει τα εσωτερικά όργανα του σώματος. (Η λειτουργία των μελών και των οργάνων του σώματος, να λέει τι κάνει με τα χέρια, τα πόδια, το στόμα, τα μάτια, τα αυτιά, τη μύτη). Να αναπτύξει δεξιότητες αδρής και λεπτής κινητικότητας. (Συντονισμός κινήσεων, συνειδητοποίηση των δύο πλευρών, προσανατολισμός στο χώρο).

2. Να κάνει γενική καθαριότητα σώματος. (Να καθαρίζει τα χέρια, τα πόδια, τα δόντια, τα μαλλιά, να κάνει μπάνιο. Να πηγαίνει στην τουαλέτα και να την χρησιμοποιεί για τις σωματικές του ανάγκες. Να αποκτήσει υγιεινές συνήθειες. (Να διατηρεί καθαρό το περιβάλλον, να διατηρεί καθαρά τα προσωπικά του είδη, την ατομική του καθαριότητα, να φροντίζει για την υγιεινή του περιβάλλοντος χώρου). Να κατανοεί τις υγιεινές συνήθειες στα ζώα.

3. Να ονομάζει βασικά είδη διατροφής (Να επιλέγει βασικά είδη διατροφής, σε συσκευασία, με την ένδειξη λιπαρών στις συσκευασίες, ορισμένες ποσότητες τροφίμων. Να διαβάζει τις ημερομηνίες λήξης πάνω στις συσκευασίας). Να ονομάζει βασικά είδη διατροφής (στο πρωινό, στο δεκατιανό, στο μεσημεριανό, απογευματινό, στο βραδινό γεύμα). Να ονομάζει είδη διατροφής (στο ημερήσιο, εβδομαδιαίο, γιορτινό πρόγραμμα διατροφής)

4. Να προφυλάσσεται από ατυχήματα, όταν χρησιμοποιεί εργαλεία, κουζινικά αντικείμενα. Να προσφέρει πρώτες βοήθειες και να μαθαίνει για την οργάνωση και την χρήση του φαρμακείου.

Εφαρμογή:

Οι παραπάνω ενότητες πήραν τη μορφή εξελικτικής λίστας βασικών δεξιοτήτων, που εμπεριέχουν το αναλυτικό πρόγραμμα και τα κριτήρια αξιολόγησης ως βάση για την εφαρμογή των εξατομικευμένων διδακτικών προγραμμάτων. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία του Π.Π. θεωρήθηκε η συμμετοχή όλων των εκπαιδευτικών των Ειδικών Σχολείων και η επιμόρφωσή τους με 4 επιμορφωτικά σεμινάρια, στα οποία δόθηκαν οδηγίες για την παραγωγή και την εφαρμογή του διδακτικού υλικού, το οποίο θα παραγόταν στη διάρκεια της πειραματικής εφαρμογής. Στα πλαίσια προώθησης της ενσωμάτωσης των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα κοινά σχολεία συμμετείχαν και οι Ε΄- Στ΄ τάξεις του συστεγαζόμενου με το Ειδικό Σχολείο Αιγάλεω 17^ουΔημοτικού Σχολείου

Οι παραπάνω ενότητες πήραν τη μορφή εξελικτικής λίστας βασικών δεξιοτήτων που εμπεριέχουν το αναλυτικό πρόγραμμα και τα κριτήρια αξιολόγησης ως βάση για την εφαρμογή των εξατομικευμένων διδακτικών προγραμμάτων.Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία του Π.Π.θεωρήθηκε η συμμετοχή όλων των εκπαιδευτικών των Ειδι-κών Σχολείων και η επιμόρφωσή τους με 4 επιμορφωτικά σεμινάρια,στα οποία δόθη-καν οδηγίες για την παραγωγή και την εφαρμογή του διδακτικού υλικού, το οποίο θα παραγόταν στη διάρκεια της πειραματικής εφαρμογής. Στα πλαίσια προώθησης της ενσωμάτωσης των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα κοινά σχολεία συμμετείχαν και οι Ε΄- Στ΄ τάξεις του συστεγαζόμενου με το Ειδικό Σχολείο Αιγάλεω 17^ου Δημοτικού Σχολείου.

Αποτελέσματα:

1. Οι εκπαιδευτικοί όλων των σχολείων απεδέχθησαν την εφαρμογή του Π.Π. και συμμετείχαν με ευχαρίστηση στα επιμορφωτικά σεμινάρια. Από τα σχόλια και τις παρατηρήσεις τους, που κατατέθηκαν στο Π.Ι., φαίνεται ότι η παραγωγή του διδακτικού υλικού πρέπει να προέρχεται μέσα από πειραματικές εφαρμογές με ταυτόχρονη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για να καθίσταται αποτελεσματική η εφαρμογή του.

2. Με τη διάδοση των αποτελεσμάτων του Π.Π. που έγινε μέσα από τις επιμορφωτικές συναντήσεις στις οποίες ήσαν προσκεκλημένοι οι προϊστάμενοι των Γραφείων και οι σχολικοί σύμβουλοι Δ.Ε. διαπιστώθηκε η αποτελεσματικότητα και η αναγκαιότητα εφαρμογής παρόμοιων προγραμμάτων σε ευρύτερη έκταση.

3. Με την προώθηση της ενσωμάτωσης αποδείχθηκε ότι η συστέγαση των ειδικών σχολείων με τα κοινά σχολεία πρέπει να αποτελέσει τη βάση για την εξέλιξη της ειδικής αγωγής στη χώρα μας.

Παραδοτέο υλικό:

Στην περίοδο εφαρμογής του Π.Π.(Ιαν.-Δεκ.99) παρήχθησαν και κατατέθηκαν στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο τα παρακάτω παραδοτέα, χωριστά για κάθε ενότητα, σύμφωνα με το τεχνικό δελτίο του εγκεκριμένου Π.Π.

1. Υλικό για το μαθητή με φύλλα εργασίας

2. Υλικό για το δάσκαλο με δομημένους διδακτικούς στόχους και δραστηριότητες

3. Οδηγίες για την εφαρμογή των εξατομικευμένων διδακτικών προγραμμάτων που παρήχθησαν από τα επιμορφωτικά σεμινάρια.

4. Σειρές slides για κάθε ενότητα, τα οποία θα ενταχθούν στα φύλλα εργασίας των μαθητών, όταν γίνει η τελική εκτύπωση από τον ΟΕΔΒ.

5. Βιντεοταινίες με μαγνητοσκοπημένα στιγμιότυπα από την εφαρμογή του Π.Π.

6. Φωτογραφίες που δείχνουν την υποδομή των συμμετεχόντων σχολείων, τις δραστηριότητες των παιδιών και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.

7. Πόστερς από τα οποία 4 αντιστοιχούν στις 4 ενότητες και 1 στις δραστηριότητες ενσωμάτωσης.

8. Κατατέθηκαν επίσης όπως προβλεπόταν από το τεχνικό δελτίο οι παρακάτω φάκελοι συμμετοχής στο Π.Π. α) Φάκελος με το υλικό εφαρμογής του Π.Π.στο 17^ο Δημοτικό Σχολείο Αιγάλεω στα πλαίσια της ενσωμάτωσης β)Φάκελος συμμετοχής της κοινωνικής λειτουργού του ειδ.σχολ.Αιγάλεω κ. γ) Φάκελος συμμετοχής του γυμναστή του ειδ.σχ.Αιγάλεω κ

Εξοπλισμός Σχολείων:

Στα ειδικά σχολεία Αιγάλεω και Ιλίου έγιναν οι απαραίτητες ηλεκτρικές και υδραυλικές εγκαταστάσεις και τοποθετήθηκαν όλα τα σύγχρονα μέσα και οι ηλεκτρικές συσκευές κουζίνας με τα αναγκαία σκεύη για την παρασκευή φαγητών. Τα συμμετέχοντα ειδικά σχολεία εμπλουτίσθηκαν με νέο διδακτικό και ψυχοπαιδαγωγικό υλικό που αγοράσθηκε με δαπάνες του Π.Π.