2. Hun tijd
Ieder mens van dit systeem heeft een bepaalde tijd geleefd. Gedurende die tijd gebeurde er van alles. Grote gebeurtenissen zoals een oorlog en kleine gebeurtenissen zoals geboorte, huwelijk, overlijden. Grote gebeurtenissen worden opgeslagen in vensters en zijn eigenlijk een verzameling van kleine gebeurtenissen.
Ik heb op basis van grote gebeurtenissen de tijd in tijdperken ingedeeld. Grote gebeurtenissen hebben dus een eigen pagina binnen een tijdperk, met een samenvatting van wat er gebeurde en relevante jaartallen. Soms vallen ze in twee of meer tijdperken.
Kleine gebeurtenissen worden per jaartal genoemd op de pagina van het tijdperk.
Wybe Annes Abbema leefde van 1658 tot 1693, Ybel Lolckes van 1658 tot 1711.
Ze maakten dus de volgende tijdperken mee:
Stadhouderloos tijdperk I 1648 - 1672
Vensters:
Staatsgreep Willem II 1650. Willem II probeert de macht in de Republiek te behouden, maar sterft.
Eerste Engelse Oorlog 1652 - 1654. Met de Akte van Navigatie belemmert Engeland de handel van de Republiek, en dit leidt tot oorlog.
Tweede Engelse Oorlog 1665 - 1667. Zeeoorlog tussen Engeland en de Republiek. Tocht naar Chatam. Groot enthousiasme in de Republiek.
Zuid-Afrika 1652 - 2000. Jan van Riebeeck
Overstromingen 1164 - 1916. 1651 Sint-Pietersvloed
Epidemieën en hongersnoden 1315 - 1956. Van de hongersnood 1315-1318 tot de kinderverlamming na de Tweede Wereldoorlog
Willem III 1672-1702
Vensters:
Kalender 1582 - 1700. In 1582 aanvaardden oa Holland en Zeeland de Gregoriaanse kalender. Friesland deed dat pas in 1701. Dat betekent dat er tot 28 februari 1700 10 dagen verschil zat tussen de datum in Holland en die in Friesland. 29 Februari 1700 was in Friesland wel een schrikkeldag, in Holland niet.
Hollandse Oorlog 1672 - 1678. Oorlog met Engeland, Frankriijk, Munster en Keulen. De oorlog begon met het rampjaar 1672. De troepen van Bommen Berend vielen Oost-Nederland binnen, en trokken op tot Heerenveen en Groningen. Verder kwamen ze niet.
Spaanse Successieoorlog 1701 - 1713. Deze oorlog voorkwam dat Frankrijk en Spanje beide door Lodewijk XIV geregeerd zouden worden.
Negenjarige oorlog 1688 - 1697. Van 1688 tot 1697. Vrede van Rijswijk.
Overstromingen 1164 - 1916. 1675 Allerheiligenvloed
Epidemieën en hongersnoden 1315 - 1956. Van de hongersnood 1315-1318 tot de kinderverlamming na de Tweede Wereldoorlog
Tweede stadhouderloos tijdperk. 1702-1747
Vensters:
Spaanse Successieoorlog 1701 - 1713. Deze oorlog voorkwam dat Frankrijk en Spanje beide door Lodewijk XIV geregeerd zouden worden.
Zuid-Afrika 1652 - 2000. Stellenbosch en Hugenoten
Oostenrijkse successieoorlog 1740 - 1748. 1740-1748: Frankrijk en Pruisen tegen de Republiek, Oostenrijk en Engeland. Als Frankrijk het zuiden binnenvalt wordt Willem IV stadhouder.
Overstromingen 1164 - 1916. 1703 Decemberstorm, 1717 Kerstvloed
Homoprocessen 1730 - 1866. Processen tegen homoseksuelen.
Volkstellingen 1744 - 1796. De volkstellingen van 1744 (met vrijwillige belastingtoezegging) en 1796
Epidemieën en hongersnoden 1315 - 1956. Van de hongersnood 1315-1318 tot de kinderverlamming na de Tweede Wereldoorlog
Wybe en Ybel werden geboren in 1658 in het tijdperk Stadhouderloos tijdperk I en zullen daar als kind weinig van hebben meegemaakt.
Maar ook in later jaren wordt er vaak aan tafel nog over eerdere gebeurtenissen gepraat. Bijvoorbeeld over de heldendaden van de Ruyter, Tromp en anderen.
Wybe overleed in 1693 en in in het tijdperk Willem III en heeft daar niet alles van meegemaakt.
Wel de inval van Bommen Berend, pas tegengehouden bij Heerenveen. Ontstond er paniek in Friesland?
Hij heeft de kalenderhervorming niet meegemaakt.
Ybel heeft dit tijdperk helemaal meegemaakt, dus ook de kalender hervorming.
Ybel overleed in 1711 en heeft het begin van het tijdperk Stadhouderloos tijdperk II en hebben daar weinig van meegemaakt.
Wel de dood van Johan Willem Friso en een twee overstroming, niet de tweede en de volkstelling van 1744.
Hij was schipper, verdronken in het Middeldiep