Steengoed uit Keulen; (KEULS)

  • Steengoed (Periode 2 & 3)

Rond 1490 werd in Keulen begonnen men met de productie van Steengoed, in het midden van de 16e eeuw komt er al weer een einde aan deze steengoed productie. Het klei voor dit steengoed werd vanuit Frechen geïmporteerd, waardoor het baksel niet te onderscheiden is van die uit Frechen. Zowel in Keulen als in Frechen werden de producten aan de buitenzijde voorzien van engobe en zoutglazuur, wat voor een donkerbruine tot beige kleur leidde. De Keulse producten zijn vooral door zijn plastische decoraties te onderscheiden. Welke in de tweede helft van de 15e eeuw uit Siegburg geïntroduceerd werden, en in Keulen de grootste bloei kende. Het gaat hierbij vooral om florale motieven zoals; eikels- en eikenbladeren, rozenbladeren, distels en acanthusbladeren. De pottenbakkers in Keulen waren naast de Kathedraal gevestigd. Dit is opmerkelijk omdat er bij de productie van steengoed, en vooral bij het werken met zoutglazuur, giftige dampen in de vorm van chloordampen vrij komen. De pottenbakkers werden dan ook in het midden van de 16e eeuw, wegens het brandgevaar, uit de stad verbannen. Ze vestigden zich vervolgens in Frechen waar ze hun pottersbakactiviteiten voort zette. Binnen de Keulse producten zijn een aantal vormen te herkennen. Zoals kleine kannen, eerste helft van de 16e eeuw, met een cilindrische hals, bolle buik een platte geprofileerde bodem. Rillen vinden we op de abrupte overgang van het lichaam naar de hals en op de rechte rand. Alle kannen zijn voorzien van een lintoor. De applicaties op het lichaam bestaan vooral uit eiken- en rozentakken, op de hals vinden we meestal opgelegde roosjes. Ook werden er grote kannen geproduceerd, waarbij de hals hoog en smal is. Veel van deze kanen waren zogenaamde baardmannen (Afbeelding 1 en 2). Daarnaast zien we ook de zogenaamde Schnelle, een Cilindrisch taps toelopende bierpullen (Afbeelding 3), welke rijk gedecoreerd werd met applicaties. En dan zijn er nog rijk versierde bekers bekend.


Steengoed periode 1 (1280-1400)In de tweede helft van de 15e eeuw werd de plastische decoratie in Siegburg geïntroduceerd, maar deze kende haar grootste bloei in Keulen. Steengoed periode 3 (1500-1680)Keulen was in de 16e eeuw een van de grootste steden van Europa, rond 1600 komt er een einde aan de steengoed productie in Keulen.
Baksel;
  • Scherf egaal grijs

Magering;
  • niet meer zichtbaar (gezeefd)

Oppervlak;
  • Beige tot Lichtgeel met verdunde engobe en zoutglazuur
  • Donkerbruin tot beige kleuren, door normale engobe en zoutglazuur
  • Open vormen hebben aan de binnenzijde en buitenzijde de zelfde kleur
  • Gesloten vormen alleen aan de buitenzijde gekleurd
  • Kannen aan de binnenzijde niet (bewust) geglazuurd, hierdoor voelt deze iets ruw aan
  • Kenmerkend binnenzijde van de kannen vaak roze vlekjes, kleine blaasjes en strepen

Versiering;
  • Eiken- en Rozenblad applicatie van 1500-1520
  • Acanthusbladeren, spreukbanden, palmetten en medaillons (soms met jaartallen) van 1566-1590

Vormen;
  • Vooral tafelwaar