ครูบานาวา

“ครูบานาวา” ผู้นำองค์แรก

ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่า ชาวบ้านทรายอพยพมาจากเมืองพวนในประเทศลาวในอดีตตั้งแต่ พ.ศ. เท่าใด แต่พอจะ ประมาณได้ว่าเมื่อ พ.ศ. ๒๓๖๙ ได้มีพระภิกษุรูปหนึ่งชื่อ “พระภิกษุหล้า” เป็นพระธุดงค์ ชาวบ้านเรียกว่า “ครูบานาวา” ได้ออกธุดงค์ มาจากเมืองพวน แขวงเชียงขวาง ประเทศลาว เพื่อสืบเสาะหาและติดตามญาติพี่น้องที่ได้อพยพเข้ามาในประเทศไทยอยู่ก่อนแล้ว การออกธุดงค์ของท่านจึงได้พบกับพี่สาวของท่าน ชื่อว่า “ถอ” ที่หมู่บ้านชาวบ้านทราย อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานอยู่ก่อนแล้วที่อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี ท่านจึงพำนักและอาศัยอยู่กับญาติพี่น้องของท่านที่นั่น ต่อมาท่านจึงได้ชักชวนญาติโยมชาวบ้านทรายทั้งหลายช่วยกันขุดบ่อน้ำบาดาลขึ้นไว้ใช้ บ่อน้ำบาดาลที่ท่านครูบานาวาและญาติโยมได้ขุดขึ้นครั้งแรกนั้น เรียกว่า “บ่อน้ำสร้างบ้านทราย” ซึ่งยังปรากฏเป็นหลักฐานอยู่ในปัจจุบันนี้ที่บริเวณ ทิศตะวันตกวัดถนนแค อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี

ครั้นเมื่อ พ.ศ. ๒๓๗๙ ได้มี ไทยบ้านเชียงงา หรือบ้านถนนแคได้อพยพมาจากภูเขาสามยอดทางทิศตะวันออก อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี มาตั้งบ้านเรือนอยู่ที่บ้านโพนสัก ตำบลกกโก อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรีแล้วได้ย้ายมาอยู่ที่บ้านเหล่ามังกร (เหล่า แปลว่า ป่าเล็ก) อยู่ห่างจากชาวบ้านทรายขณะนั้นประมาณ ๒๗ เส้นทางทิศตะวันออก ชาวบ้านได้ทำการเสี่ยงทายดูแล้วปรากฏว่าฝันเห็นพระเจ้าองค์ใหญ่ (พระพุทธรูปองค์ใหญ่) ที่ป่าเหล่ามังกรนั้นจึงไม่ตั้งบ้านเรือนลงที่บริเวณนั้น ได้อพยพย้ายมาหาที่สร้างบ้านเรือนใหม่ ณ ที่ตั้งบ้านถนนแค ในปัจจุบันนี้ซึ่งเป็นบริเวณทิศตะวันออกและมีอาณาเขตติดต่อกับชาวบ้านทรายขณะนั้น ชาวบ้านถนนแคได้สร้างบ้าน พร้อมกับสร้างวัดในบริเวณติดต่อกับวัดบ้านทราย โดยมี “ครูบานาวา” เป็นสมภารวัดองค์เดียวกัน วัดถนนแคตั้งอยู่ทางทิศตะวันออก วัดบ้านทรายตั้งอยู่ทางทิศตะวันตก มีอาณาบริเวณวัดติดต่อกัน (จากคำบอกเล่าของคนเฒ่าคนแก่บางท่านเรียกชื่อบ้านถนนแคว่า บ้านถนนเชียงงา หรือ บ้านขนุนเชียงงา)

ข้อมูลโดย อ.สมคิด จูมทอง