bewonersatelier

Nahied Koolen, architecte d.p.l.g. (ARC-architecten) 

begeleidde tot nu toe vele bewonersateliers in tal van steden.

De eerste bewonersateliers in Den Haag Zuid-West

Het begon in Den Haag in 1998 toen in opdracht van de gemeente Den Haag door ARC onderzoek gedaan werd naar woonwensen onder autochtone en allochtone inwoners van Den Haag Zuid-west. Drie jaar later vroeg Forum aan Nahied Koolen om haar methodiek als uitgangspunt te mogen nemen en samen een basisprogramma te ontwikkelen voor de werkplaats wonen en woonomgeving. In meer steden, nl. Arnhem, Zutphen, Gouda en Den Bosch is dit onderzoek uitgevoerd onder leiding van Nahied Koolen. In al deze steden heeft het bewonersatelier geleid tot schetsen van de architecte Nahied Koolen. In Arnhem is het ontwerp van twee Mediterrane woningen zelfs kort geleden gerealiseerd. Een van de participanten van het bewonersatelier, dr. Aynur Bahram is nu de bewoonster van een van deze twee villa's.

bewonersatelier een-ouder-gezinnen te Hoogvliet

Vervolgens is er in opdracht van NIZW een bewonersatelier onder leiding van ARC te Hoogvliet (een-ouder-gezinnen). In het jaar 2003 het project woonwensen voor Jongeren met het syndroom-van Down in opdracht van de Alliantie-Almere. Dit leidde tot de bouw van zorgwoningen, waar de jongeren zelfstandig, maar met alle mogelijkheden van zorg kunnen wonen. Vanaf 2006 heeft Nahied Koolen een bewonersatelier geleid in Maastrichtkwartier in opdracht van De-Alliantie Almere. De Alliantie heeft opdracht gegeven om het  ontwerp te realiseren. 2 juli 2009 is dit project feestelijk afgerond.

Participatie bewoners

Bewonersatelier is een vorm van participatie, waarbij de bewoners en de architecte in dialoog een woning of woonomgeving ontwikkelen. Bewonersatelier is een werkwijze die ik samen met de bewoners heb ontwikkeld en heb toegepast vanaf 1998. Toen heb ik samen met de bewoners van Den Haag-zuidwest bijv. een nieuw concept ontwikkeld, n.l. de salonhalwoning; een architectuur die niet alleen op prijs wordt gesteld door (van afkomst) Zuideuropese bewoners, maar ook door autochtone bewoners. Van de salonhalwoning zijn in dialoog met participanten uit Nederland en uit alle windstreken varianten ontwikkeld. Een van die varianten is onlangs gebouwd in Arnhem, Marlburgen.

Uitgaande van de wensen van de bewoners hebben we de laatste jaren in verschillende steden geprobeerd een beeld te krijgen van de woonwensen. We hebben ons daarbij vooral gericht op personen uit verschillende culturen. Het is de bedoeling dat als er vanuit de dialoog beschrijvingen ontstaan van gewenste en ongewenste leefomgevingen, deze direct uit kunnen kristalliseren in een schema of een schets. Zo kunnen er in samenspraak meer schetsen worden gemaakt door mij; als architecte kan ik die schetsen weer gebruiken als handvat bij het uitwerken van een ontwerp. Op deze wijze heb ik een aantal ontwerpen mogen uitwerken: de salonhalwoningen te Den Haag en Rotterdam, de Mediterrane woningen te Arnhem, een Belvedere te Nijmegen met een steiger aan het water, en de Chaibagchee (theehuis), een ontmoetingsplaats voor Nederlanders en medelanders te Eindhoven.

sociale cohesie

Sinds 1996 heeft ARC-architecten in meer steden bewonersateliers begeleid in samenwerking met stedelijke organisaties, landelijke organisaties(Forum) en woningbouwverenigingen (De Alliantie).   Dit kwam ten goede aan de sociale cohesie in de wijk en er werden voorstellen van bewoners uitgewerkt onder leiding van architecte Nahied Koolen. 

Met die voorstellen kon de dienst stedenbouw of de woningcorporatie aan de slag om de wijk op zodanige wijze in te richten dat de bewoners er zeer prettig voelen. Niet alleen over de woonomgeving, ook over de indeling van de woningen wordt gediscussieerd. In Arnhem heeft dat geleid tot het idee van een nieuw type woning, ontworpen en uitgewerkt door Nahied Koolen, architecte d.p.l.g. (ARC-architecten).

methode

Een bewonersatelier kent de volgende stappen (zie uitgave STT, zie ook artikel van Nahied Koolen)

1. Orientatie en kennismaking: deelnemers wisselen persoonlijke wooncarrières (geschiedenis) uit over buurt, stad en land van herkomst. In het bewonersatelier wordt een rode draad gevolgd van verleden, heden , toekomst. Wooncarrières leveren veel herkenning en gespreksstof op. Vaak komen elementen uit de eerste gesprekken terug in latere onderdelen van het bewonersatelier.

2. Groepsbinding en sociaal leren: positieve en negatieve ervaringen over de buurt, wijk en stad worden gedeeld, bediscussieerd en geanalyseerd als opmaat voor het ontwikkelen van plannen en creatieve ontwerpen. De gemeente en de woningcorporatie worden al in deze fase uitgedaagd samen uitleg te geven over hun ontwikkelingsplannen en de deelnemers te stimuleren met nieuwe voorstellen te komen. De deelnemers leren van elkaar. Ze leren basale elementen over sociale, economische, politieke processen en verbanden in hun gemeente en wijk kennen.

3. Oefening en presentatie: ontwerpen worden gepresenteerd aan de gemeente, de woningbouw-corporaties en de bewonersorganisaties met als doel dat de ontwerpen of uitgangspunten in de ontwikkelingsplannen worden opgenomen.

( meer informatie over het bewonersatelier)Presentatie van een aantal projecten

nog meer informatie over het bewonersatelier

Een van de gerealiseerde projecten:

Vanaf 2006 heeft Nahied Koolen een bewonersatelier geleid in Maastrichtkwartier in opdracht van De-Alliantie Almere. De Alliantie heeft opdracht gegeven om een bewoners-atelier te laten organiseren, om zo de betrokkenheid van de buurt te vergroten en een ontwerp te verkrijgen waar de buurtbewoners achter staan. Het  ontwerp is gedurende ca. acht bijeenkomsten ontwikkeld en gerealiseerd in een "dialoog" tussen architecte en buurtbewoners. In 2008 zijn de bouwtekeningen door de architecte uitgewerkt en in 2009 heeft de aannemer het project uitgevoerd. 2 juli 2009 is dit project feestelijk afgerond.

informatie over het bewonersatelier