Romantiek en realiteit
Hoe langer iets geleden, hoe minder erg wij het ervaren. Anders gezegd, de tijd heelt alle wonden. De Eerste Wereldoorlog ligt inmiddels 100 jaar achter ons. Voor de meeste Nederlanders leeft de Eerste Wereldoorlog niet echt meer. En natuurlijk speelt daarbij ook een rol dat Nederland niet actief betrokken is geweest. In de ons omringende landen is dat heel anders. Dat was ook te zien tijdens de vele herdenkingen in die landen in 2014.
Ook het aanwezige beeldmateriaal draagt niet altijd bij aan een realistisch beeld. De mensen op de oude foto's met primitieve hulpmiddelen en de schokkerige filmbeelden doen eerder nostalgisch aan dan dat ze het verhaal vertellen van een vreselijke oorlog.
Toch was het een vreselijke oorlog. Niemand weet precies hoeveel mensen zijn omgekomen. De meeste schattingen gaan uit van bijna 10 miljoen soldaten.
Het was de laatste oorlog die zich grotendeels op slagvelden heeft afgespeeld. Nieuwe technieken zoals machinegeweren en gifgas maakten het mogelijk om massaslachtingen aan te richten. Als voorbeeld de Slag aan de Somme, in Noord-Frankrijk. Na een acht dagen durend artilleriebombardement klommen op 1 juli 1916 over een breedte van dertig kilometer 140.000 geallieerde soldaten uit hun loopgraven en stormden richting de Duitse linies. Onder meer het spervuur van de Duitse machinegeweren zorgden ervoor dat alleen al die dag 20.000 Britse soldaten sneuvelden en 35.000 gewond werden. Vier maand later stokte de Slag aan de Somme. De grens was slecht 500 vierkante kilometer verschoven. Ten koste van het leven van 200.000 Franse, 400.000 Britse en 600.000 Duitse soldaten....
Als we ons even beperken tot Duitsland, ruim 2 miljoen Duitse soldaten overleefden de oorlog niet. Omgerekend sneuvelden 1.300 Duitse soldaten per dag. Men schat dat ongeveer een derde van hen getrouwd was en dus kostwinner. Ook voor de achterblijvers had dit enorme gevolgen.
Tot den laatsten man..
Op onderstaande tekening lijkt het misschien nog een beetje romantisch, maar de realiteit op de foto rechts is toch iets anders..
Begraven...
Misschien werd je begraven in een massagraf en anders ging de fik er in......
De dood van een adellijk officier
De dood was niet anders maar de begrafenis was wel heel anders als je niet als als gewoon soldaat sneuvelde, maar als adellijk officier.
Net over de Duitse grens, tussen Gendringen en Dinxperlo ligt het stadje Anholt met het imposante Schloss Anholt. Het kasteel is nog altijd eigendom van de Vorstelijke familie van Salm-Salm.
Een lid van deze familie, Erfprins Emanuel van Salm-Salm werd geboren op 30 november 1871. Hij sneuvelde op 19 augustus 1918 in de omgeving van Pinsk, een stad in het huidige Wit-Rusland. Zijn stoffelijk overschot werd teruggebracht naar Anholt om het bij te zetten in het familiegraf in Anholt. Een reis van bijna 1.500 km.
De grafkapel ligt ongeveer 1,5 km van het kasteel aan de grens met de Nederlandse buurtschap Voorst. Zo lang moet de hieronder beschreven rouwstoet dus zijn geweest!
Sneuvelen verheerlijkt
De tekst op onderstaande kaart luidt (vrij vertaald):
Op het slagveld, in de stille nacht,
ligt stervend een Duitse held.
Voor de eer van de koning en de verdediging van zijn land,
verlaat hij graag deze wereld...
De tekst naast de kaart spreekt voor zich.
Voor kaarten als bovenstaande was misschien in het oorlogsgezinde Duitsland een markt. Maar of onderstaande kaart in Nederland een succes was durf ik te betwijfelen.
