เรื่อง การพัฒนาทักษะกระบวนการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยใช้.ชุดใบงาน กับกิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning
สภาพปัญหาของผู้เรียนและการจัดการเรียนรู้
สภาพปัญหาของผู้เรียนด้านวิทยาศาสตร์ ยังพบปัญหาอย่างมากในการคิด วิเคราะห์ และการแก้ปัญหาโดยใช้กระบวนการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์ เนื่องจากนักเรียนไม่เข้าใจถึงกระบวนการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์ ซึ่งแนวทางการจัดการเรียนการสอนแบบเดิมยังไม่ส่งผลให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้เท่าที่ควร เนื่องมาจากบริบทของสิ่งแวดล้อม การเข้าถึงสื่อ/เทคโนโลยีของผู้เรียนค่อนข้างไม่ครอบคลุม จึงส่งผลให้การจัดการเรียนรู้ต่อผู้เรียนยังไม่เป็นไปตามเป้าหมาย ดังนั้น เพื่อให้เกิดการพัฒนาทักษะกระบวนการแนวคิดเชิงคำนวณที่ดีขึ้น ครูผู้สอนจึงใช้วิธีการสร้างชุดใบงาน และการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในรูปแบบ Active Learning ซึ่งนวัตกรรมที่นำมาปรับประยุกต์ใช้ในการพัฒนาความสามารถในการแก้ปัญหาโดยใช้กระบวนการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์ ควรมีลักษณะเร้าความสนใจของผู้เรียนท้าทายความสามารถ ฝึกการคิด อันจะส่งผลให้นักเรียนได้พัฒนาทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้กระบวนการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์และประยุกต์ความรู้ไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ ชุดใบงาน มีความสำคัญและมีประโยชน์ต่อการเรียนการสอนวิชาที่เป็นทักษะมาก เพราะเป็นสื่อการสอนที่ช่วยลดภาระของครู ช่วยให้นักเรียนได้ฝึกการคิดให้ดีขึ้น ส่งเสริมในเรื่องความแตกต่างระหว่างบุคคล ทำให้นักเรียนประสบผลสำเร็จในทางจิตใจมากขึ้น ช่วยเสริมทักษะแนวคิดเชิงคำนวณให้คงทน ตลอดจนนักเรียนสามารถทบทวนได้ด้วยตนเองได้
วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล
2.1 วิเคราะห์ตัวชี้วัดที่เกี่ยวข้องกับรายวิชา วิทยาศาสตร์ ในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) และหลักสูตรสถานศึกษา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ฉบับแก้ไข 2564
2.2 ปรับปรุงหน่วยการเรียนรู้ โดยการวิเคราะห์เนื้อหาและกำหนดเนื้อหา เพื่อความเหมาะสมในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning
2.3 จัดทำแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ให้สอดคล้องตรงตามมาตรฐานและตัวชี้วัด โดยใช้วิธีการสอนแบบใช้ปัญหาเป็นฐาน ตามเนื้อหาที่กำหนดในหน่วยการเรียนรู้ โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญผ่านกระบวนการ Active Learning เน้นให้นักเรียนฝึกทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
2.4 สร้างสื่อการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เพื่อให้นักเรียนสามารถสร้างองค์ความรู้ได้ด้วยตนเอง และส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
2.5 ประเมินผลสัมฤทธิ์ก่อนเรียน ประเมินความรู้ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยแบบทดสอบที่สร้างขึ้น
2.6 จัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ข้างต้น โดยมีผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ และครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ร่วมสังเกตการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในห้องเรียน และสะท้อนผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เกิดขึ้น เพื่อนำผลไปใช้ในการปรับปรุงแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ และสื่อการเรียนรู้ต่อไป
2.7 ประเมินผลสัมฤทธิ์หลังเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยแบบทดสอบหลังเรียน
2.8 ปรับปรุงหรือพัฒนาแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และสื่อการเรียนรู้ให้มีคุณภาพมากขึ้น
ตามผลการสะท้อนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ และผลการประเมินผลสัมฤทธิ์หลังเรียน
ผลลัพธ์การพัฒนาที่คาดหวัง
เชิงปริมาณ
1. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนวิชาวิทยาศาสตร์ โดยใช้กิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น และผ่านเกณฑ์ที่กำหนด
2. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนวิชาวิทยาศาสตร์ โดยใช้กิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566 มีมีความสามารถในการคิดวิเคราะห์สูงขึ้น และผ่านเกณฑ์ที่กำหนด
3. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนวิชาวิทยาศาสตร์ โดยใช้กิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566 ผ่านเกณฑ์การประเมินสมรรถนะ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์
เชิงคุณภาพ
นักเรียนมีทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และสามารถนำความรู้ที่ได้จากการเรียนรู้ไปใช้แก้ปัญหาสถานการณ์ต่าง ๆ ในชีวิตจริงได้