รหัสลำลองและผังงาน

เมื่อรู้จักกับปัญหาและความต้องการแล้ว สิ่งต่อไปคือการคิดอย่างมีเหตุผล เพื่อหาแนวทางในการแก้ปัญหา โดยกระบวนการในการออกแบบการแก้ปัญหานั้น จะต้องถ่ายทอดความคิดและความเข้าใจไปสู่การนำไปปฏิบัติได้ การถ่ายทอดความคิดจะต้องมีจุดเริ่มต้น จุดสิ้นสุด และมีลำดับก่อนหลังที่ชัดเจน อาจอยู่ในรูปของข้อความเรียงกันเป็นลำดับ ซึ่งเราเรียกว่า “รหัสลำลอง (pseudocode)” หรืออาจจะอยู่ในรูปของ “ผังงาน (flowchart)” ที่ประกอบไปด้วยสัญลักษณ์ ข้อความ และเส้นเชื่อมโยง

รหัสลำลอง (pseudocode)

การเขียนรหัสลำลองเป็นการใช้คำบรรยายอธิบายขั้นตอนอย่างชัดเจนในการแก้ ปัญหา หรือการทำงานของโปรแกรม โดยใช้ถ้อยคำหรือประโยคคำสั่งที่เขียนอยู่ในรูปแบบของภาษาที่เข้าใจง่าย เช่นภาษาอังกฤษ ภาษาไทย ที่ไม่ขึ้นกับภาษาคอมพิวเตอร์ภาษาใดภาษาหนึ่ง เพื่ออธิบายรายละเอียดของอัลกอริทึม

ตัวอย่าง

สถานการณ์ : เขียนรหัสลำลองการคำนวณหาพื้นที่รูปสามเหลี่ยม

เขียนรหัสลำลอง :

เริ่ม

1. รับค่าความกว้างของฐาน

2. รับค่าความสูง

3. คำนวณหาพื้นที่รูปสามเหลี่ยมจากสูตร ½ x ความกว้างของฐาน x ความสูง

จบ

ผังงาน (Flowchart)

ผังงาน คือ แผนภาพแสดงลำดับขั้นตอนการทำงานของอัลกอริทึม เป็นเครื่องมือที่ใช้การรวบรวมจัดลำดับความคิด เพื่อให้เห็นขั้นตอนการทำงานที่ชัดเจนและใช้วางแผนการทำงานขั้นแรก โดยสัญลักษณ์ Flowchart แสดงถึงการทำงานลักษณะต่างๆ เชื่อมต่อกัน

ตัวอย่าง

สถานการณ์ : เขียนผังงานการคำนวณหาพื้นที่รูปสามเหลี่ยม

เขียนผังงาน :

การกำหนดค่าให้ตัวแปร

การกำหนดค่าให้กับตัวแปรสามารถทำได้ 3 วิธีคือ

1. รับค่าจากภายนอก

2. กำหนดค่าจากค่าคงที่

3. กำหนดค่าจากการคำนวณ

สัญลักษณ์ที่นิยมใช้สำหรับกำหนดค่าให้กับตัวแปรคือ <– ใช้เพื่อนำค่าทางขวาของ <– ไปกำหนดให้กับตัวแปรทางด้านซ้ายของ <–

ตัวอย่าง

สถานการณ์ : เขียนรหัสลำลองการคำนวณหาพื้นที่รูปสามเหลี่ยม

เขียนรหัสลำลอง :

เริ่ม

1. width <– รับค่าความกว้างของฐาน

2. height <– รับค่าความสูง

3. trianglearea <– ½ x ความกว้างของฐาน x ความสูง

จบ

เขียนผังงาน :

กิจกรรม

ให้นักเรียนเขียนรหัสลำลองและผังงานเพื่อแก้ปัญหาสถานการณ์ดังนี้ นักเรียนเข้าร่วมการแข่งขันวิ่งมินิมาลาทอนกีฬาสีของโรงเรียน ซึ่งหากวิ่งไม่ครบ 5 กิโลเมตรจะไม่หยุดวิ่ง

อ้างอิง

https://www.krui3.com/content/casual-code-and-flow-chart/ , สืบค้นวันที่ 19 ส.ค. 62

ผศ.บุรินทร์ รุจจนพันธุ์, “รหัสเทียม หรือซูโดโค้ด”, http://www.thaiall.com/datastructure/pseudocode.htm, สืบค้นวันที่ 7 มิ.ย. 61

dictionary.sanook.com, “Pseudo code”, https://dictionary.sanook.com/search/dict-computer/pseudo-code, สืบค้นวันที่ 7 มิ.ย. 61

วิฑูร มีสมคิด, “ภาษาคอมพิวเตอร์ ขั้นตอนการทำงาน Algorithm”, http://thecprogrammingproject.weebly.com/3595364136503604365035883658360436493621363235853634361936483586363736183609361236333591359136343609.html, สืบค้นวันที่ 7 มิ.ย. 61

โอฬาร สัมฤทธิ์เจียรผล, “Flowchart คือ แผนภาพแสดงลำดับขั้นตอนการทำงาน Algorithm, Workflow, Process”, http://share.olanlab.com/th/it/blog/view/214, สืบค้นวันที่ 7 มิ.ย. 61

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, “เทคโนโลยี(วิทยาการคำนวณ)”, โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ศูนย์หนังสือแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2561 หน้า 24