ประวัติอำเภอหนองแค
ข้อมูลทั่วไปของอำเภอหนองแค
ประวัติอำเภอหนองแค
ตราสัญลักษณ์อำเภอหนองแค
ประตูระบายน้ำ เอกาทศรถ ตั้งอยู่ตำบลคชสิทธิ์ เป็นประตูระบายน้ำ แห่งแรกของระบบชลประทานประเทศไทย กั้นลำคลองระพีพัฒน์ และมีลำคลองธรรมชาติแตกสาขาอีกหลายคลอง ที่ราษฎรใช้เป็นเส้นทางคมนาคมในอดีต ปัจจุบันใช้เป็นแหล่งน้ำ เพื่อการเกษตร อุปโภคบริโภค และอุตสาหกรรมด้วย วัดและเจดีย์ หมายถึง การใฝ่คุณธรรมของประชาชน ทุ่งนา รวงข้าวและผลส้ม หมายถึง ความรุ่งเรืองด้านเกษตรกรรมจากอดีตถึงปัจจุบัน โรงงานอุตสาหกรรม หมายถึง ความเจริญรุ่งเรืองด้านอุตสาหกรรมต่างๆ
คำขวัญอำเภอหนองแค
“ระพีพัฒน์เย็นฉ่ำ เกษตรกรรมรุ่งเรือง อุตสาหกรรมลือเลื่อง เมืองนักพัฒนา ปวงประชาใฝ่คุณธรรม”
สีประจำอำเภอ
คือ สีแดง เป็นสีประจำวันอาทิตย์ ซึ่งเป็นวันที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระบรมราชโองการฯ ให้ตั้งอำเภอหนองแคขึ้นเมื่อวันอาทิตย์ จึงกำหนด สี “แดง”เป็นสีประจำอำเภอ
ข้อมูลทั่วไปอำเภอหนองแค
ประวัติความเป็นมา
ในอดีตท้องที่หนองแคอยู่ในความปกครองของกรุงศรีอยุธยา สภาพบ้านเรือนและชุมชนตั้งอยู่ที่ราบลุ่มริมฝั่งคลองนาเริ่ง ซึ่งเป็นคลองเดิมที่แยกจากแม่น้ำป่าสัก และใช้เป็นเส้นทางคมนาคมติดต่อกับ กรุงศรีอยุธยา แต่เดิมพลเมืองประกอบด้วย พลเมืองเชื้อสายคนเมืองเหนือ เมืองเวียงจันทน์ที่เหลือตกค้างตั้งแต่สมัยอดีตที่ไทยทำศึกสงครามกับพม่า เขมร และลาวเวียงจันทน์
อำเภอหนองแค ได้รับการจัดตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ.๒๔๔๑ โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ทรงมีพระบรมราชโองการให้ตั้งขึ้นเมื่อ วันอาทิตย์ที่ ๑๒ มีนาคม ร.ศ. ๑๑๗ ตรงกับขึ้น ๑ ค่ำเดือน ๕ ปีจอ ค.ศ. ๑๒๖๐ พ.ศ.๒๔๔๑ เป็นปีที่ ๓๑ ในรัชกาลของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และได้ประกาศราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๑๕ แผ่นที่ ๕๐ มีขุนพรหมสัสดี (บุตร) ดำรงตำแหน่งนายอำเภอคนแรก สำหรับอาคารที่ว่าการอำเภอหนองแคหลังเดิมเป็นอาคารไม้สองชั้น ตั้งอยู่ที่ชุมชนตำบลหนองแคใกล้คลองนาเริ่ง ต่อมาด้วยความเจริญเติบโตและการขยายตัวของชุมชนตำบลหนองแค ให้บริเวณที่ตั้งที่ว่าการอำเภอหลังเดิม คับแคบ ประกอบกับอาคารเดิมมีสภาพชำรุดทรุดโทรม ต่อมาในปี พ.ศ.๒๕๔๑ จึงได้มีการย้ายอาคารที่ว่าการ อำเภอไปทำการก่อสร้างใหม่เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ๓ ชั้น ในบริเวณพื้นที่ของชลประทานริมคลอง ระพีพัฒน์ฝั่งซ้าย ใกล้กับถนนพหลโยธิน
ขนาดและที่ตั้ง
อำเภอหนองแค มีพื้นที่ประมาณ ๒๖๒,๘๖๗ ตารางกิโลเมตร หรือ ๑๖๔,๒๙๑.๘๗ ไร่ ตั้งอยู่ ทิศใต้ของจังหวัดสระบุรี ระยะห่างจากจังหวัดสระบุรี ประมาณ ๒๑ กิโลเมตร ห่างจากกรุงเทพมหานคร ตามถนนพหลโยธินประมาณ ๘๗ กิโลเมตร
อาณาเขต
อำเภอหนองแค มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอต่าง ๆ ดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับพื้นที่ อำเภอเมืองสระบุรี จังหวัดสระบุรี
ทิศตะวันออก ติดต่อกับพื้นที่ อำเภอเมืองสระบุรี และอำเภอวิหารแดง จังหวัดสระบุรี
ทิศใต้ ติดต่อกับพื้นที่ อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี อำเภอวังน้อยและอำเภออุทัย
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ทิศตะวันตก ติดต่อกับพื้นที่ อำเภอภาชี จังหวัดพระนครศรีอยุธยา อำเภอหนองแซง
จังหวัดสระบุรี
แผนที่อำเภอหนองแค
ลักษณะภูมิประเทศ
ลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบลุ่ม แต่บริเวณทิศตะวันออกเฉียงเหนือจะมีลักษณะเป็นภูเขา และเนินเขาเตี้ยๆ มีลำน้ำธรรมชาติที่สำคัญ ได้แก่ คลองระพีพัฒน์ คลองหนองแค คลองหนองรู คลองนาเริ่ง คลองห้วยขมิ้น เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีคลองชลประทานต่างๆ อีกหลายสาย
ลักษณะภูมิอากาศ
อำเภอหนองแค มีสภาพดินฟ้าอากาศเหมือนท้องที่ทั่วไป ในภาคกลางของประเทศ คือมี ๓ ฤดู ฤดูฝน ฤดูหนาว และฤดูร้อน โดยเฉพาะในฤดูฝน ฝนจะตกชุก ในระหว่างเดือนมิถุนายน – เดือนกันยายน และ จะแล้งมากในระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ – เดือนพฤษภาคม โดยทั่วไปลักษณะอบอุ่น อุณหภูมิโดยเฉลี่ยตลอดปีประมาณ ๓๔ องศาเซลเซียส
การคมนาคม
อำเภอหนองแค สามารถเดินทางโดยทางบก เนื่องจากมีถนนหลวงหมายเลข ๑ พหลโยธิน ผิวจราจร ๑๐ ช่องทาง ตัดผ่านกลางอำเภอ โดยอาคารที่ว่าการอำเภอหนองแค ตั้งอยู่ริมถนนเลียบคลองระพีพัฒน์ฝั่งซ้าย ซึ่งแยกจากถนนพหลโยธิน ระยะทางประมาณ ๑๐๐ เมตร
ประชากร
อำเภอหนองแค มีจำนวนประชากร รวม ๖๗,๕๕๙ คน เป็นชาย ๓๒,๗๔๑ คน เป็นหญิง ๓๔,๘๑๘ คน จำนวนครัวเรือนทั้งสิ้น ๒๒,๑๕๙ ครัวเรือน (ข้อมูล ณ วันที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๒)
การบริหารและการปกครอง
เขตการปกครอง
อำเภอหนองแค แบ่งเขตการปกครองเป็น ๑๘ ตำบล ๑๘๑ หมู่บ้าน ๒๒ ชุมชน เทศบาล ๔ แห่ง มีองค์การบริหารส่วนตำบล ๑๕ ตำบล
การปกครองส่วนภูมิภาค มี ๑๘ ตำบล ๑๘๑ หมู่บ้าน ๒๒ ชุมชน ดังนี้
๑. ตำบลโคกแย้ มี ๑๖ หมู่บ้าน
๒. ตำบลโคกตูม มี ๙ หมู่บ้าน
๓. ตำบลหนองปลาหมอ มี ๙ หมู่บ้าน
๔. ตำบลหนองจิก มี ๑๓ หมู่บ้าน
๕. ตำบลห้วยทราย มี ๑๐ หมู่บ้าน
๖. ตำบลห้วยขมิ้น มี ๑๔ หมู่บ้าน
๗. ตำบลหนองนาก มี ๙ หมู่บ้าน
๘. ตำบลหนองโรง มี ๑๐ หมู่บ้าน
๙. ตำบลหนองไข่น้ำ มี ๑๑ หมู่บ้าน
๑๐. ตำบลหนองแขม มี ๘ หมู่บ้าน
๑๑. ตำบลบัวลอย มี ๑๓ หมู่บ้าน
๑๒. ตำบลหนองจรเข้ มี ๘ หมู่บ้าน
๑๓. ตำบลกุ่มหัก มี ๑๒ หมู่บ้าน
๑๔. ตำบลหนองปลิง มี ๙ หมู่บ้าน
๑๕. ตำบลโพนทอง มี ๙ หมู่บ้าน
๑๖. ตำบลคชสิทธิ์ มี ๑๓ หมู่บ้าน
๑๗. เทศบาลตำบลไผ่ต่ำ มี ๘ หมู่บ้าน
๑๘. เทศบาลตำบลหนองแค มี ๒๒ ชุมชน
การปกครองการบริหารส่วนท้องถิ่น แยกเป็น เทศบาล ๔ แห่ง คือ
๑. เทศบาลตำบลหนองแค
๒. เทศบาลตำบลหินกอง
๓. เทศบาลตำบลคชสิทธิ์
๔. เทศบาลตำบลไผ่ต่ำ
องค์การบริหารส่วนตำบล ๑๕ แห่ง คือ
๑. องค์การบริหารส่วนตำบลโคกแย้
๒. องค์การบริหารส่วนตำบลโคกตูม
๓. องค์การบริหารส่วนตำบลหนองปลาหมอ
๔. องค์การบริหารส่วนตำบลหนองจิก
๕. องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยทราย
๖. องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยขมิ้น
๗. องค์การบริหารสส่วนตำบลหนองนาก
๘. องค์การบริหารส่วนตำบลหนองโรง
๙. องค์การบริหารส่วนตำบลหนองไข่น้ำ
๑๐. องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแขม
๑๑. องค์การบริหารส่วนตำบลบัวลอย
๑๒. องค์การบริหารส่วนตำบลหนองจรเข้
๑๓. องค์การบริหารส่วนตำบลกุ่มหัก
๑๔. องค์การบริหารส่วนตำบลหนองปลิง
๑๕. องค์การบริหารส่วนตำบลคชสิทธิ์
สภาพทางเศรษฐกิจ
ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพด้านการเกษตร ทำนา ร้อยละ ๖๔.๙๗ ทำสวน ๑๒.๗๕ อาชีพอื่นๆ ภาคเกษตรกรรม ร้อยละ ๒๒.๒๘ รายได้เฉลี่ย ๓๔,๘๗๓ บาท : คน : ปี
สภาพทางด้านอุตสาหกรรมและการพาณิชย์
อำเภอหนองแค นอกจากจะมีพื้นที่ซึ่งประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทางภาคเกษตรกรรมแล้วยังเป็นพื้นที่ที่มีการประกอบธุรกิจด้านอุตสาหกรรมและการพาณิชย์อื่นๆ อีกเป็นจำนวนมาก เนื่องจากอยู่ใกล้กรุงเทพมหานคร การคมนาคมสะดวก จำแนกได้ดังนี้
นิคมอุตสาหกรรม จำนวน ๔ แห่ง
โรงงานอุตสาหกรรม จำนวน ๒๑๕ แห่ง
บริษัท/ห้างหุ่นส่วนจำกัด จำนวน ๑๐๔ แห่ง
ธนาคาร จำนวน ๑๓ แห่ง
สถานธนานุบาล จำนวน ๑ แห่ง
โรงแรม จำนวน ๗ แห่ง
การศึกษา
๑. โรงเรียนประถมศึกษาสังกัดเขตพื้นที่การศึกษา สระบุรี เขต ๒ จำนวน ๔๘ แห่ง
๒. โรงเรียนประถมศึกษาสังกัดเทศบาล จำนวน ๕ แห่ง
๓. โรงเรียนมัธยมศึกษา จำนวน ๓ แห่ง
๔. โรงเรียนเอกชน จำนวน ๒ แห่ง
๕. ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย จำนวน ๑ แห่ง
๖. กศน.ตำบล จำนวน ๑๘ แห่ง
๗. วิทยาลัยการอาชีพอำเภอหนองแค จำนวน ๑ แห่ง
การศาสนา
๑. วัด จำนวน ๖๖ แห่ง
๒. สำนักสงฆ์ จำนวน ๑ แห่ง
๓. มัสยิด จำนวน ๑ แห่ง
การสาธารณสุข และสาธารณูปโภค
สถานพยาบาลในพื้นที่อำเภอหนองแค
๑. โรงพยาบาลของทางราชการ จำนวน ๑ แห่ง
๒. โรงพยาบาลเอกชน จำนวน ๑ แห่ง
๓. สาธารณสุขอำเภอ จำนวน ๑ แห่ง
๔. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบล จำนวน ๑๘ แห่ง
๕. คลินิก เอกชนประมาณ จำนวน ๕ แห่ง
การสื่อสาร
๑. ที่ทำการไปรษณีย์ จำนวน ๒ แห่ง
๒. ชุมสายโทรศัพท์ จำนวน ๑ แห่ง
๓. การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค จำนวน ๑ แห่ง
๔. การประปาภูมิภาค จำนวน ๓ แห่ง
สถานที่สำคัญและสถานที่ท่องเที่ยว
ค้างคาวแม่ไก่ วัดเกาะลอย ตำบลหนองแค อำเภอหนองแค จังหวัดสระบุรี