ภัยคุกคามจากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการป้องกัน

ภัยคุกคามจากการใช้เทคโนโลยี

                   การใช้งานไอที (Information Technology: IT) การติดต่อสื่อสารและการเข้าถึงข้อมูลต่าง ๆ ต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง ซึ่งถ้าขาดความรอบคอบอาจก่อให้เกิดปัญหาการหลอกลวง รวมทั้งเนื้อหาที่ไม่เหมาะสมได้

1.1 วิธีการคุกคาม

1. การคุกคามโดยใช้หลักจิตวิทยา เป็นการคุกคามที่ใช้การหลอกลวงเพื่อให้ได้ข้อมูลที่ต้องการโดยไม่ต้องใช้ความรู้ความชำนาญด้านไอที เช่น การหลอกเอาระหัสผ่าน โดยส่งข้อความหรือโทร

2. การคุกคามด้วยเนื้อหาที่ไม่เหมาะสม เช่น ข้อมูลความรุนแรง การยุยงให้เกิดความวุ่นวาย การพนัน สื่อลามกอนาจาร เนื้อหาหมิ่นประมาท การกระทำผิดต่อกฏหมายและจริยธรรม

3. การคุกคามโดยใช้โปรแกรม เป็นการคุกคามโดยใช้โปรแกรมเป็นเครื่องมือสำหรับก่อปัญหาด้านไอที เรียกว่า มัลแวร์ (malicious software: malware) เช่น ไวรัสคอมพิวเตอร์ (computer virus) เวิร์ม (worm) ประตูกล (backdoor/trapdoor) ม้าโทรจัน (trojan horse virus) ระเบิดเวลา (logic bomb) โปรแกรมดักจับข้อมูล หรือสปายแวร์ (spyware) โปรแกรมโฆษณา หรือแอดแวร์ (advertising supported software) โปรแกรมเรียกค่าไถ่ (ransomware)

• การหลอกลวงแบบฟิชชิ่ง (phishing) มีลักษณะเป็นอย่างไร และมีวิธีการตรวจสอบและป้องกันอย่างไร

• หากมีเพื่อนแชร์ข้อมูลของนักเรียนในทางเสียหาย และไม่เป็นความจริงนักเรียนคิดว่ามีผลกระทบกับตัวนักเรียนหรือไม่อย่างไร และนักเรียนจะแก้ปัญหานี้อย่างไร

• นักเรียนเห็นเพื่อนนำเสนอข้อมูลของผู้อื่นทางเครือข่ายสังคมออนไลน์และนักเรียนแชร์ต่อโดยไม่ตรวจสอบข้อมูล นักเรียนคิดว่ามีผลกระทบกับตัวนักเรียน  และผู้เสียหายหรือไม่อย่างไร นักเรียนมีวิธีการป้องกันไม่ให้เกิดเหตุการณ์ดังกล่าวอย่างไร

หมายถึงสามารถใช้ เผยแพร่ และดัดแปลงได้ แต่ต้องอ้างอิงแหล่งที่มาของผลงาน 

หมายถึง  สามารถใช้  เผยแพร่ และดัดแปลงได้ แต่ต้องอ้างอิงแหล่งที่มา และยินยอมให้ผู้อื่นนำไปใช้หรือเผยแพร่ต่อได้ 

หมายถึง สามารถใช้ และเผยแพร่ได้ ห้ามดัดแปลง แต่ต้องอ้างอิงแหล่งที่มา 

หมายถึง สามารถใช้ และเผยแพร่ได้ แต่ต้องอ้างอิงแหล่งที่มา ห้ามนำไปใช้เพื่อการค้า 

แนวทางการใช้ไอทีอย่างปลอดภัย

• ศึกษาเงื่อนไขและข้อตกลงก่อนการติดตั้งหรือใช้งานไอที

• มีความรู้ความเข้าใจและความสามารถในการใช้ไอที เพื่อให้ใช้งานได้อย่างถูกต้อง และมีประสิทธิภาพ

• เข้าใจกฏ กติกา และมารยาททางสังคมในการใช้งานไอที

• ไม่ใช้บัญชีร่วมกับผู้อื่น เนื่องจากไม่สามารถควบคุมความปลอดภัยได้ และเสี่ยงต่อการั่วไหลของรหัสผ่านและข้อมูลส่วนตัว

• หลีกเลี่ยงการใช้งานเว็บไซต์ที่ไม่เหมาะสม หรือไม่แน่ใจว่าเป็นหน่วยงานใด

• สำรองข้อมูลอย่างสม่ำเสมอ และเก็บไว้หลายแหล่ง เมื่อมีเหตุการณ์สูญหาย ก็จะสามารถนำข้อมูลที่สำรองมาใช้งานได้

• ปรับปรุงระบบปฏิบัติการและโปรแกรมต่าง ๆ ให้ทันสมัยอยู่เสมอ

• ติดตั้งซอฟต์แวร์เท่าที่จำเป็น และไม่ติดตั้งโปรแกรมที่ดาวน์โหลดจากแหล่งที่ไม่น่าเชื่อถือ

• สังเกตสิ่งผิดปกติที่เกิดขึ้น จากการใช้งาน เช่น โปรแกรมแปลกปลอมปรากฏขึ้น

• ระวังการใช้งานไอทีเมื่ออยู่ในที่สาธารณะ เช่น WIFI อัตโนมัติ

• ลักษณะการใช้งานไอทีของนักเรียนนั้นมีความเสี่ยงหรือไม่ เพราะเหตุใด

• การติดต่อสื่อสารออนไลน์ ในบางครั้งอาจใช้สัญลักษณ์หรืออักษรย่อที่เป็นสากลแทนการพิมพ์ข้อความ เพื่อการสื่อความหมาย เช่น  LOL  หมายถึงการหัวเราะ นักเรียนหาสัญลักษณ์หรืออักษรย่ออื่นๆที่ใช้ในการสื่อสาร

• นักเรียนจะสำรองข้อมูลอย่างไรและควรจะสำรองข้อมูลที่มากน้อยเพียงใด

• ถ้าเพื่อนของนักเรียนติดเกมและชอบซื้อของออนไลน์ นักเรียนคิดว่าเป็นพฤติกรรมที่ควรส่งเสริมหรือไม่ อาการเหล่านี้เรียกว่าอะไร และจะแนะนำเพื่อนอย่างไร

• แหล่งข้อมูลและเนื้อหาที่นักเรียนมาเข้าถึงและใช้งานนั้นเป็นข้อมูล หรือเนื้อหาที่สร้างสรรค์หรือไม่ และมีความน่าเชื่อถือเพียงใด

• นักเรียนจะนำไอทีไปใช้ให้เกิดประโยชน์อย่างสร้างสรรค์ได้อย่างไร

• ยกตัวอย่างการใช้งานไอทีในชีวิตประจำวัน พร้อมอธิบายว่าเป็นการใช้อย่างมีจริยธรรมหรือไม่ ให้อธิบาย