Władysław Ślebodziński
1884 - 1972
matematyk, więzień Auschwitz
Matematyk polski, wybitny specjalista z geometrii różniczkowej, twórca pojęcia pochodnej Liego. Studiował matematykę i fizykę na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na Uniwersytecie w Getyndze. Aresztowany za tajne nauczanie, więzień niemieckiego obozu zagłady w Auschwitz i niemieckich obozów koncentracyjnych Gross-Rosen i Dora-Nordhausen. Współtwórca wrocławskiej szkoły matematycznej. Współorganizator pierwszego towarzystwa naukowego i autor pierwszego referatu naukowego w polskim Wrocławiu 20 X 1945 r. Współorganizator Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu. Organizator i pierwszy kierownik Katedry Matematyki na Politechnice Wrocławskiej. Prezes i członek honorowy Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Współzałożyciel czasopisma „Colloquium Mathematicum”. Promotor jedenastu doktorów nauk matematycznych. Laureat nagrody państwowej w dziedzinie nauki i nagrody miasta Wrocławia, Kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski, doktor honoris causa Politechniki Wrocławskiej, Politechniki Poznańskiej i Uniwersytetu Wrocławskiego. Nauczyciel i wychowawca wielu pokoleń młodzieży.
Dzieciństwo
Urodzony 6 lutego 1884 r. w Pysznicy
Zdjęcie ok. 1895 r.
Absolwent i mąż
Studia na Uniwersytecie Jagiellońskim i w Getyndze
Żona
Ślub w 1908 r. z Anną Wandą Goldfinger
Więzień Nr 79053
Aresztowany w 1942 r. za prowadzenie tajnego nauczania. Więziony w Rabce, Zakopanem (w Katowni Podhala) i Krakowie. Od 1 grudnia 1942 r. więzień niemieckich obozów koncentracyjnych i zagłady - KL Auschwitz (numer obozowy 79053), KL Gross-Rosen oraz KL Dora-Nordhausen. Wyzwolony po 880 dniach.
Nauczyciel
Władysław Ślebodziński zdał egzamin nauczycielski w roku 1908. W latach 1908 - 1939 pracował kolejno w gimnazjach w Sanoku, Tarnobrzegu, Krakowie, Gnieźnie oraz w Seminarium Nauczycielskim w Poznaniu, Państwowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn w Poznaniu i na Uniwersytecie Poznańskim, z dwuletnią przerwą po wybuchu I wojny światowej. W latach 1940 -1942 prowadził tajne nauczanie w Bochni i Rabie Wyżnej, gdzie został aresztowany przez funkcjonariuszy zakopiańskiego Gestapo. Po wyzwoleniu, jeszcze w obozach przejściowych, organizował kształcenie i prowadził zajęcia. W polskim Wrocławiu włożył ogromny wkład w matematyczne kształcenie inżynierów na Politechnice i Uniwersytecie.
Naukowiec
Profesor Ślebodziński był matematykiem, który wybitnie przyczynił się do rozwoju geometrii różniczkowej, m.in. wprowadzając w roku 1931 pojęcie operatora różniczkowego nazwanego przez Davida van Dantziga pochodną Liego. Wypromował 11 doktorów nauk matematycznych. Za swoje zasługi został wyróżniony m.in. doktoratami honorowymi Politechniki Wrocławskiej (1965), Politechniki Poznańskiej (1967) i Uniwersytetu Wrocławskiego (1970).
Pionier nauki
Jeden z organizatorów Uniwersytetu i Politechniki w powojennym Wrocławiu. W dniu 20 października 1945 r. na zebraniu założycielskim Oddziału Wrocławskiego Polskiego Towarzystwa Matematycznego (które było pierwszym w ogóle posiedzeniem naukowym w polskim Wrocławiu) wygłosił pierwszy referat naukowy, który nosił tytuł O geometrii tkanin.
Organizator nauki
W latach 1945-1951 był kierownikiem IV Katedry Matematyki na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii z Oddziałem Chemii Technicznej Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu, a po rozdzieleniu uczelni w dniu 1 września 1951 r. na Politechnice Wrocławskiej objął kierownictwo Zespołowej Katedry Matematyki.
Śmierć
Profesor Władysław Ślebodziński zmarł 3 stycznia 1972 r. Spoczywa na Cmentarzu św. Rodziny we Wrocławiu. Na płycie nagrobnej, zgodnie z Jego wolą, poza imieniem i nazwiskiem oraz datami urodzin i śmierci, zostały umieszczone napisy: BÓG JEST MIŁOŚCIĄ, MATEMATYK, WIĘZIEŃ OŚWIĘCIMIA NR 79053.
Prezentacja z posiedzenia Oddziału Wrocławskiego PTM z 2014 r. poświęcona pamięci Profesora Ślebodzińskiego
Rozporządzenie o nadawaniu stopnia doktora z roku 1924
Informacja o pierwszym doktoracie honorowym nadanym przez Politechnikę Poznańską
Obszerna opowieść Hanny Langner- Matuszczyk o życiu, działalności i dokonaniach Profesora Władysława Ślebodzińskiego
Osobiste wspomnienia Hanny Langner-Matuszczyk o Profesorze Władysławie Ślebodzińskim
Nota biograficzna jedynej córki Profesora Władysława Ślebodzińskiego, która opiekowała się swoim Ojcem do końca Jego życia
Przekazanie pamiątek po Profesorze (1994 r.)
Praca Profesora Ślebodzińskiego On Hamilton’s canonical equations opublikowana ponownie w roku 2010; Obok nota redakcyjna A. Trautmana wraz z krótkim życiorysem Profesora autorstwa W. Rotera
Przemówienie E. Marczewskiego na uroczystym posiedzeniu PTM (1967 r.)
Nota biograficzna Profesora Władysława Ślebodzińskiego z monografii Aby pamięć przetrwała. Pracownicy i studenci Politechniki Wrocławskiej, którzy przeszli przez niemieckie obozy koncentracyjne i zagłady 1939-1945
Spis publikacji Profesora Władysława Ślebodzińskiego