Władysław Ślebodziński

1884 - 1972

matematyk, więzień Auschwitz

Matematyk polski, wybitny specjalista z geometrii różniczkowej, twórca pojęcia pochodnej Liego. Studiował matematykę i fizykę na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na Uniwersytecie w Getyndze. Aresztowany za tajne nauczanie, więzień niemieckiego obozu zagłady w Auschwitz i niemieckich obozów koncentracyjnych Gross-Rosen i Dora-Nordhausen. Współtwórca wrocławskiej szkoły matematycznej. Współorganizator pierwszego towarzystwa naukowego i autor pierwszego referatu naukowego w polskim Wrocławiu 20 X 1945 r. Współorganizator Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu. Organizator i pierwszy kierownik Katedry Matematyki na Politechnice Wrocławskiej. Prezes i członek honorowy Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Współzałożyciel czasopisma „Colloquium Mathematicum”. Promotor jedenastu doktorów nauk matematycznych. Laureat nagrody państwowej w dziedzinie nauki i nagrody miasta Wrocławia, Kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski, doktor honoris causa Politechniki Wrocławskiej, Politechniki Poznańskiej i Uniwersytetu Wrocławskiego. Nauczyciel i wychowawca wielu pokoleń młodzieży.

Dzieciństwo  

Urodzony 6 lutego 1884 r. w Pysznicy

Zdjęcie ok. 1895 r. 


Absolwent i mąż

Studia na Uniwersytecie Jagiellońskim i w Getyndze

Żona  

Ślub w  1908 r. z Anną Wandą Goldfinger



Więzień Nr 79053

Aresztowany w 1942 r. za prowadzenie tajnego nauczania. Więziony w Rabce,  Zakopanem (w Katowni Podhala) i Krakowie. Od 1 grudnia 1942 r. więzień niemieckich obozów koncentracyjnych i zagłady - KL Auschwitz (numer obozowy 79053), KL Gross-Rosen oraz KL Dora-Nordhausen.    Wyzwolony po 880 dniach.   

Nauczyciel 

Władysław Ślebodziński zdał egzamin nauczycielski w roku 1908.   W latach 1908 - 1939 pracował kolejno w gimnazjach w Sanoku, Tarnobrzegu, Krakowie, Gnieźnie oraz w Seminarium Nauczycielskim w Poznaniu, Państwowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn w Poznaniu i na Uniwersytecie Poznańskim, z dwuletnią przerwą po wybuchu I wojny światowej. W latach 1940 -1942 prowadził tajne nauczanie w Bochni i  Rabie Wyżnej, gdzie został aresztowany przez funkcjonariuszy zakopiańskiego Gestapo.  Po wyzwoleniu, jeszcze w obozach przejściowych,  organizował kształcenie i prowadził zajęcia. W polskim Wrocławiu  włożył ogromny wkład w matematyczne kształcenie inżynierów na Politechnice i Uniwersytecie.  

Naukowiec

Profesor Ślebodziński był matematykiem,  który wybitnie przyczynił się do rozwoju geometrii różniczkowej, m.in. wprowadzając w roku 1931 pojęcie operatora różniczkowego nazwanego przez Davida van Dantziga pochodną Liego.  Wypromował 11 doktorów nauk matematycznych. Za swoje zasługi został  wyróżniony m.in. doktoratami honorowymi Politechniki Wrocławskiej (1965), Politechniki Poznańskiej (1967) i Uniwersytetu Wrocławskiego (1970). 

Pionier nauki 

Jeden z organizatorów Uniwersytetu i Politechniki w powojennym Wrocławiu. W dniu 20 października 1945 r. na zebraniu założycielskim Oddziału Wrocławskiego Polskiego Towarzystwa Matematycznego (które było pierwszym w ogóle posiedzeniem naukowym w polskim Wrocławiu) wygłosił pierwszy referat naukowy, który nosił tytuł O geometrii tkanin.

Organizator nauki

 W latach 1945-1951 był kierownikiem IV Katedry Matematyki na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii z Oddziałem Chemii Technicznej Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu, a po rozdzieleniu uczelni w dniu 1 września 1951 r. na Politechnice Wrocławskiej objął kierownictwo Zespołowej Katedry Matematyki.

Śmierć 

Profesor Władysław Ślebodziński zmarł 3 stycznia 1972 r. Spoczywa na Cmentarzu św. Rodziny we Wrocławiu. Na płycie nagrobnej, zgodnie z Jego wolą, poza imieniem i nazwiskiem oraz datami urodzin i śmierci, zostały umieszczone napisy: BÓG JEST MIŁOŚCIĄ, MATEMATYK, WIĘZIEŃ OŚWIĘCIMIA NR 79053.

Prezentacja z posiedzenia Oddziału Wrocławskiego PTM z 2014 r.  poświęcona pamięci Profesora Ślebodzińskiego

Prezentacja.pdf
rozporządzenie.pdf

Rozporządzenie o nadawaniu stopnia doktora z roku 1924

Informacja o pierwszym doktoracie honorowym nadanym przez Politechnikę Poznańską 

dhPolitechnikiPoznańskiej.PDF
19 Śl Rep Ucz 7 4 03 Langner-Matuszczyk.pdf

Obszerna opowieść Hanny Langner- Matuszczyk o życiu, działalności i dokonaniach Profesora Władysława Ślebodzińskiego

AntologiaXIIIosobiste.pdf

Osobiste wspomnienia Hanny Langner-Matuszczyk o Profesorze Władysławie Ślebodzińskim


AntoogiaXIV.pdf

Nota biograficzna jedynej córki Profesora Władysława Ślebodzińskiego, która opiekowała się swoim Ojcem do końca Jego życia


ZKM2.pdf

Przekazanie pamiątek po Profesorze  (1994 r.)


Republication of On Hamilton’s canonical equations.pdf
Editorial note by Andrzej Trautman and biography by Witold Roter.pdf

Praca Profesora Ślebodzińskiego On Hamilton’s canonical equations opublikowana ponownie w roku 2010;  Obok  nota redakcyjna A. Trautmana  wraz z krótkim życiorysem Profesora autorstwa W. Rotera


Poznań-Przemówienie Marczewskiego.pdf

Przemówienie  E. Marczewskiego  na uroczystym posiedzeniu PTM (1967 r.)

20240327141605261-1.pdf

Nota biograficzna Profesora Władysława Ślebodzińskiego z monografii Aby pamięć przetrwała. Pracownicy i studenci Politechniki Wrocławskiej, którzy przeszli przez niemieckie obozy koncentracyjne i zagłady 1939-1945

WykazPublikacji.pdf

Spis publikacji Profesora Władysława Ślebodzińskiego