โครงงานเรื่อง “สวนผักไฮโดรโพนิกส์ประหยัดพื้นที่และพลังงานจากถังสีเก่า”
โครงงานเรื่อง “สวนผักไฮโดรโพนิกส์ประหยัดพื้นที่และพลังงานจากถังสีเก่า”
โครงงานนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อออกแบบและสร้างระบบปลูกผักไฮโดรโพนิกส์แบบทาวเวอร์โดยใช้ถังสีเก่า ประหยัดพื้นที่และต้นทุน พร้อมประยุกต์ใช้พลังงานแสงอาทิตย์ในการขับเคลื่อนปั๊มน้ำ 12V ระบบที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วยถังสีเก่า 4 ใบสำหรับเจาะรูปลูกพืช ถังสีใหญ่ 1 ใบสำหรับเก็บน้ำและสารละลายธาตุอาหาร ปั๊มน้ำ DC 12V และแผงโซล่าเซลล์ขนาด 12V 50W เชื่อมต่อกับแบตเตอรี่สำหรับจ่ายไฟฟ้าให้ปั๊มน้ำ
ผลการดำเนินโครงงานพบว่าระบบสามารถทำงานได้อย่างต่อเนื่องโดยไม่ต้องใช้ไฟฟ้าภายนอก ผักสลัดและผักกินใบที่ปลูกในระบบมีอัตราการรอดชีวิตมากกว่า 90% ใช้เวลาเฉลี่ย 35–40 วันจึงเก็บเกี่ยวได้ น้ำหนักเฉลี่ยต่อหัวอยู่ที่ 200–250 กรัม และมีการใช้น้ำน้อยกว่าการปลูกในดินประมาณ 40% แผงโซล่าเซลล์สามารถผลิตพลังงานได้เฉลี่ย 180–200 Wh ต่อวัน เพียงพอต่อการทำงานของปั๊มน้ำ
โครงงานนี้จึงแสดงให้เห็นว่าการปลูกผักไฮโดรโพนิกส์แบบทาวเวอร์จากถังสีเก่าโดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์เป็นแนวทางที่เหมาะสมสำหรับครัวเรือนและชุมชนเมืองที่มีพื้นที่จำกัด ช่วยลดค่าใช้จ่ายด้านพลังงาน ใช้วัสดุเหลือใช้ให้เกิดประโยชน์ และสามารถผลิตผักปลอดสารพิษได้อย่างยั่งยืน
ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา
ปัจจุบันปัญหาการขาดแคลนพื้นที่สำหรับการเกษตรในเขตเมืองเริ่มทวีความรุนแรงมากขึ้น อีกทั้งต้นทุนการปลูกผักแบบดั้งเดิมมีความเสี่ยงด้านดินไม่สมบูรณ์ โรคพืช และการใช้น้ำจำนวนมาก การปลูกพืชแบบไฮโดรโพนิกส์ (Hydroponics) จึงเป็นทางเลือกใหม่ที่ช่วยลดการใช้ดิน ประหยัดน้ำ และสามารถควบคุมคุณภาพผลผลิตได้ดี
นอกจากนี้ การใช้ถังสีเก่าเป็นวัสดุปลูกช่วยลดปัญหาขยะและลดต้นทุน อีกทั้งการจัดเรียงในลักษณะทาวเวอร์ยังช่วยประหยัดพื้นที่ เหมาะสมสำหรับครัวเรือนและชุมชนเมือง การใช้พลังงานจากแสงอาทิตย์เพื่อขับเคลื่อนปั๊มน้ำ ทำให้ระบบทำงานได้โดยไม่ต้องพึ่งพาไฟฟ้าจากการไฟฟ้า ช่วยลดค่าใช้จ่ายและใช้พลังงานสะอาด
ดังนั้น จึงมีความคิดที่จะทำโครงงาน “การปลูกผักไฮโดรโพนิกส์แบบทาวเวอร์จากถังสีเก่า ประหยัดพื้นที่ โดยใช้ปั๊มน้ำ 12V และโซล่าเซลล์” เพื่อเป็นแนวทางการปลูกผักปลอดสารพิษอย่างยั่งยืน
วัตถุประสงค์ของโครงงาน
1. เพื่อออกแบบและสร้างระบบปลูกผักไฮโดรโพนิกส์แบบทาวเวอร์โดยใช้ถังสีเก่า
2. เพื่อประยุกต์ใช้พลังงานแสงอาทิตย์ในการขับเคลื่อนปั๊มน้ำ 12V
3. เพื่อศึกษาประสิทธิภาพการเจริญเติบโตของผักที่ปลูกในระบบดังกล่าว
4. เพื่อลดต้นทุนและใช้วัสดุเหลือใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ขอบเขตของโครงงาน
· ใช้ถังสีเก่า 4 ใบ เจาะรูโดยรอบสำหรับใส่ถ้วยปลูก
· ใช้ถังสีใบใหญ่ 1 ใบเป็นถังเก็บน้ำและสารละลายธาตุอาหาร
· ใช้ปั๊มน้ำ DC 12V เชื่อมต่อกับแผงโซล่าเซลล์ 12V 50W
· ปลูกผักสลัดและผักกินใบชนิดต่าง ๆ เป็นตัวทดลอง
ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
1. ได้ระบบปลูกผักไฮโดรโพนิกส์แนวตั้งที่ประหยัดพื้นที่
2. ได้องค์ความรู้การใช้พลังงานแสงอาทิตย์ในการเกษตรขนาดเล็ก
3. ได้ผักปลอดสารพิษเพื่อบริโภคในครัวเรือน
4. ส่งเสริมการนำวัสดุเหลือใช้กลับมาใช้ประโยชน์ (Upcycling)
โครงงานสวนผักไฮโดรโพนิกส์ประหยัดพื้นที่และพลังงานจากถังสีเก่า