1.1 ข้อมูลทั่วไป

โรงเรียนบางกล่ำวิทยารัชมังคลภาภิเษก ตั้งอยู่ที่ หมู่ที่ 1ตำบลบางกล่ำ อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 16 เปิดสอนตั้งแต่ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ถึง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 เขตพื้นที่บริการของโรงเรียนจะครอบคลุมทั้งสี่ตำบล คือ ตำบลบางกล่ำ ตำบลท่าช้าง ตำบลแม่ทอม และตำบลบ้านหาร โดยมีนักเรียนที่เป็นตัวป้อนจากโรงเรียนประถมศึกษาในเขตพื้นที่บริการ อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา จำนวน 14 โรงเรียน และ เขตตำบลบางเหรียง อำเภอควนเนียง จำนวน 4โรงเรียน รวมทั้งหมด 18 โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนบ้านบางกล่ำ โรงเรียนบ้านยวนยาง โรงเรียนบ้านหนองม่วง โรงเรียนวัดนารังนก โรงเรียนบ้านแม่ทอม โรงเรียนบ้านคลองนกกระทุง โรงเรียนวัดเนินพิชัย โรงเรียนบ้านโคกเมา โรงเรียนบ้านหาร โรงเรียนบ้านป่ายาง โรงเรียนบ้านยางงาม โรงเรียนวัดท่าช้าง โรงเรียนบ้านดินลาน โรงเรียนวัดท่าเมรุ โรงเรียนบ้านหน้าควน โรงเรียนบ้านคลองช้าง โรงเรียนบ้านบางเหรียง โรงเรียนวัดบางทีง อัตลักษณ์ สร้างคนดีมีรายได้ เอกลักษณ์ เศรษฐกิจพอเพียง ต้นไม้ประจำโรงเรียน ต้นพยอม

1.2 สภาพชุมชน

อำเภอบางกล่ำ มีลักษณะพื้นที่ราบสลับกับเนินเขาเตี้ย ๆ บริเวณที่ราบลุ่มจะลาดต่ำลงสู่ทะเลสาบสงขลา มีลำคลอง 2 สาย คือ คลองอู่ตะเภา และคลองบางกล่ำ พื้นที่ของอำเภอทั้งหมด 162ตารางกิโลเมตร เป็นพื้นที่ราบ 74,042ไร่ คิดเป็นพื้นที่ราบลุ่ม 80% เป็นเนินเขา 20% อยู่ห่างจากอำเภอหาดใหญ่ประมาณ 15กิโลเมตร มีอาณาเขตทิศเหนือคือ จดอำเภอควนเนียงและทะเลสาบสงขลา ทิศใต้จดอำเภอหาดใหญ่ ทิศตะวันออกจดอำเภอหาดใหญ่ และทิศตะวันตกจดอำเภอหาดใหญ่และอำเภอรัตภูมิ

สภาพเศรษฐกิจของประชากร ในอำเภอบางกล่ำและพื้นที่ใกล้เคียงส่วนใหญ่มีฐานะปานกลาง บางส่วนค่อนข้างยากจน อาชีพหลักที่ทำกันมากคือเกษตรกรรม เช่น การทำสวนยาง สวนผลไม้ และทำนาปลูกข้าวไว้บริโภคในครอบครัว สภาพความเป็นอยู่ของประชาชนจะตั้งบ้านเรือนอยู่กระจัดกระจาย ระยะทางระหว่างครอบครัวหนึ่งถึงอีกครอบครัวหนึ่ง เป็นระยะทางไกล การคมนาคม อำเภอบางกล่ำมีเส้นทางคมนาคม 2 เส้นทาง คือรถไฟ ซึ่งมี 2 สถานี คือสถานีบ้านดินลาน กับสถานีบางกล่ำ และทางรถยนต์ มีเส้นทางติดต่อระหว่างอำเภอหาดใหญ่ กับอำเภอบางกล่ำ และภายในตำบล มีรถประจำทางสายอำเภอหาดใหญ่ - อำเภอบางกล่ำเฉพาะสายหลัก ในการเดินทางเข้าหมู่บ้านจะไม่มีรถ ประจำทาง

ในด้านวัฒนธรรม ประชากรอำเภอบางกล่ำนับถือศาสนาพุทธ (66.45) และนับถือศาสนาอิสลาม (33.54) มีการจัดงานประเพณีเป็นประจำ เช่น งานชักพระ ประเพณีแข่งเรือยาวประจำปี งานวันสารทเดือนสิบ เป็นต้น

ประวัติความเป็นมาของสถานศึกษา

โรงเรียนบางกล่ำวิทยา รัชมังคลภาภิเษก จังหวัดสงขลา จัดตั้งขึ้นเมื่อปีการศึกษา 2531 โดยกระทรวงศึกษาธิการ ลงวันที่ 7มกราคม 2531 ใช้ชื่อ ในการประกาศจัดตั้งว่า “โรงเรียนบางกล่ำวิทยา” ตั้งอยู่ที่ หมู่ที่ 1ตำบลบางกล่ำ อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา มีเนื้อที่จำนวน 47ไร่ 26ตารางวา ซึ่ง ได้รับบริจาคที่ดิน จากเอกชน จำนวน 9 ราย ในการริเริ่มการก่อตั้งในช่วงแรกนั้น นายเอิบ วิไลรัตน์ กำนันตำบลบางกล่ำในขณะนั้นร่วมกับ สภาตำบลบางกล่ำ ได้ดำเนินการริเริ่มในการขอจัดตั้งโรงเรียน เนื่องจากตำบลบางกล่ำ (ขณะนั้นยังเป็นตำบลหนึ่งในอำเภอหาดใหญ่) ยังไม่มีโรงเรียนระดับมัธยมศึกษา นักเรียนจึงต้องเดินทางไปเรียนในตัวเมืองหาดใหญ่ ซึ่งอยู่ห่างไกล การคมนาคมไม่สะดวก ซึ่งเป็นเรื่องที่ประชาชน ในอำเภอบางกล่ำมีความเห็นตรงกันในความจำเป็นที่ต้องจัดตั้งโรงเรียน ซึ่งในที่สุดกระทรวงศึกษาธิการ จึงได้ประกาศจัดตั้งโรงเรียนบางกล่ำวิทยา ดังกล่าวโรงเรียนบางกล่ำวิทยา รัชมังคลาภิเษก เปิดทำการสอนอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม พ.ศ. 2531 เปิดรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1จำนวน 1ห้องเรียน มีนักเรียนจำนวน 33คน โดยได้รับความอนุเคราะห์สถานที่เรียนชั่วคราวจากท่านพระครูพิพัฒชลธาร เจ้าอาวาสวัดชลธาราวาส (วัดบางกล่ำ) อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา มีครู – อาจารย์ จำนวน 2คน โดยมีนายสว่าง หนูสวัสดิ์ ผู้อำนวยการโรงเรียนหาดใหญ่รัฐประชาสรรค์ จังหวัดสงขลา ขณะนั้นปฏิบัติหน้าที่ในฐานะผู้บริหารโรงเรียน จนถึงวันที่ 10มิถุนายน 2531กรมสามัญศึกษาได้แต่งตั้งให้ นายอาวุธ วรรณชาติ ผู้ช่วยผู้อำนวยการโรงเรียนสงขลาวิทยาคม อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา มารักษาการในตำแหน่งครูใหญ่

ต่อมากรมสามัญได้อนุมัติจัดสรรเงินในการก่อสร้างอาคารเรียน อาคารประกอบต่าง ๆ และเมื่อดำเนินการแล้วเสร็จ จึงได้ย้ายที่เรียนจากวัดชลธาราวาสมาเปิดทำการเรียนการสอนในสถานที่ที่ตั้งอยู่ในปัจจุบัน เมื่อวันที่ 17สิงหาคม 2532บนเนื้อที่ 47ไร่ 26ตารางวาโดยก่อนหน้านั้นในปี พ.ศ. 2531 ซึ่งเป็นปีที่ รัฐบาลจัดให้มีพระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก เนื่องในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบัน ทรงครองพระราชสมบัตินานกว่ากษัตริย์พระองค์ใด กรมสามัญศึกษาได้คัดเลือกให้โรงเรียนบางกล่ำวิทยา เป็นโรงเรียนในพระราชดำริเพื่อเฉลิมพระเกียรติ ในวโรกาสดังกล่าว กระทรวงศึกษาธิการ จึงได้ประกาศชื่อใหม่ เมื่อวันที่ 31สิงหาคม 2531เป็น “โรงเรียนบางกล่ำวิทยา รัชมังคลาภิเษก” เป็นต้นมาถึงปัจจุบัน เปิดทำการสอนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นและตอนปลาย ใช้อักษร ย่อ บ.ว.ร มีคำขวัญว่า “รักษ์ศักดิ์ศรี มีคุณธรรม นำวิชาการ สืบสานงานพระราชดำริ” คติพจน์ “สุโข ปัญญา ปฏิลาโภ” ปัญญาทำให้เกิดสุข และมีสีประจำโรงเรียน คือ น้ำเงิน เหลือง โดยมีนายโชคชัย แก้วเพิ่มพูน เป็นผู้อำนวยการโรงเรียนคนปัจจุบัน