Writer || ชยพล เหมือนแก้วจินดา, Editor || กวินธร เสถียร
May 23, 2018
เด็กผิวดำกับข้อความ coolest monkey in the jungle ก่อนถูกถอดจากเว็บ H&M (The Guardian)
ต้นเดือนมกราคม แบรนด์เสื้อผ้าชื่อดังจากสวีเดน H&M เปิดตัวเสื้อฮู้ดสีเขียวและข้อความ “Coolest Monkey in the Jungle” หลังจากเผยแพร่ไปไม่นานก็เกิดกระแสโจมตีต่อประด็นการเหยียดผิวอย่างหนักใน Facebook และ Twitter โดยกลุ่มผู้ต่อต้านมองว่า “Monkey“ เป็นคำแสลง (Slang word) ซึ่งเป็นของแสลงสำหรับคนผิวสี แม้จะเป็นลิงป่าสุดเจ๋งก็ตาม...
ความขัดแย้งนี้เกิดขึ้นเมื่อ G-Eazy แรปเปอร์ที่กำลังทำเสื้อกับ H&M ไปเห็นภาพเสื้อ Coolest monkey in the jungle เลยออกมาประกาศยกเลิกการร่วมงานกับทางแบรนด์และประณาม H&M ผ่าน Instagram ส่วนตัว [1] จากนั้นนักร้องผิวดำชื่อดังอย่าง The weekend ก็ประกาศจะไม่ร่วมงานกับ H&M อีก [2] เมื่อข่าวกระพือไปมากขึ้น ฝูงชนที่ไม่พอใจบางกลุ่มจึงบุกถล่มร้าน H&M จนต้องปิดสาขาในแอฟริกาใต้ 17 แห่ง [3] และเพื่อไม่ให้บานปลายมากไปกว่านี้ H&M ออกประกาศขอโทษในทุกช่องทางว่าไม่รอบคอบ กระทั่งยกเลิกการจำหน่ายเสื้อสกรีนข้อความเจ้าปัญหา [4] และเปลี่ยนภาพเป็นเสื้อฮู้ดแบบไม่ใช้นายแบบแทน [5]
ประเด็นดังกล่าวเป็นเรื่องอ่อนไหว (sensitive) อย่างมากต่อคนผิวสี หากย้อนไปในอดีต คนผิวสีส่วนใหญ่ตกอยู่ภายใต้ความลำบาก การกดขี่ การเหยียดหยามจากคนผิวขาวมาโดยตลอด และก็ยังคงเกิดขึ้นอยู่เนืองๆ การใช้ข้อความบนเสื้อผ้าสำหรับเด็กผิวสีถูกเปรียบเปรยว่า H&M ทำสินค้ามาเพื่อเหยียดผิว...
|| แค่ข้อความบนเสื้อผ้า นำพาไปสู่การเหยียดผิวได้อย่างไร?
การเหยียดผิว (racism) เป็นการดูถูกคนเชื้อชาติอื่น ที่มีสีผิวต่างกับเชื้อชาติตนว่าต่ำต้อยกว่า พบได้กรณีคนผิวขาวเหยียดคนผิวดำ ตัวอย่างในประเทศสหรัฐอเมริกา การเหยียดผิวเป็นปัญหาสังคมมาอย่างยาวนาน กระทั่งปัจจุบันก็ไม่ได้ลดดีกรีความรุนแรงลง เห็นได้จากข่าวชายผิวสีถูกตำรวจยิงหลังถูกเรียกให้จอดรถเมื่อปีก่อน [6] และไม่ใช่เฉพาะสังคมอเมริกันเท่านั้น ประเทศที่ประชากรส่วนใหญ่เป็นคนผิวขาว (White Caucasians) ซึ่งมักเป็นสังคมตะวันตก จะเกิดการเหยียดผิวได้โดยเฉพาะทางอเมริกาตอนเหนือ และกลุ่มสหภาพยุโรปทางตะวันตก [7]
การเหยียดผิวของคนผิวขาวบางคนที่มีอคติรุนแรงต่อคนผิวสี และแสดงออกถึงการแบ่งแยกชนชั้น มักใช้คำเรียกว่า “Nigga (นิก-ก้า)” หรือ “Nigger (นิก-เก้อ)” หรือคำในกลุ่ม “N Word“ (คำที่คนผิวขาวเรียกคนผิวดำเชิงเหยียดหยาม) ซึ่งเป็นคำต้องห้ามในสังคม เว้นแต่คนผิวสีจะพูดกันเอง ย้อนไปราวปี ค.ศ.1901 คำว่า Niger มีที่มาจากภาษาละตินคือ “Nigrum“ หมายถึงสีดำ (Black, Dark, Sable, Dusky) คนผิวขาว (อังกฤษ สเปน โปรตุเกส) จึงนำคำนี้มาเรียกคนผิวสีว่า “Negro (นิ-โกร)“ [8]
|| ทำไม N Word ถึงใช้เพื่อดูถูกเหยียดหยาม?
ในยุคล่าอาณานิคมและการค้าทาส (ปลายศตวรรษที่ 14) แถบทวีปแอฟฟริกาโดยชาติตะวันตก มีการค้าทาสซึ่งเป็นคนผิวสี ถูกจับไปขายและส่งไปยังสหรัฐอเมริกา ทำให้ตอนนั้นชาวอเมริกาผิวขาวแบ่งแยกพลเมืองออกเป็น 2 ชนชั้นคือ นายและบ่าว (ทาส) หรือแม้แต่ลูกหลานของคนผิวสี ก็มองว่าเป็นเพื่อนบ้านที่ถูกพาเข้ามา เนื่องจากการค้าทาส การพูดหรือกล่าวถึงคนกลุ่มนี้ จึงใช้คำเฉพาะเพื่อแบ่งแยกจากกลุ่มคนผิวขาว นี่จึงเป็นที่มาของการนำ N Word มาใช้ ทั้งยังแสดงถึงการดูหมิ่น [9] ภาพยนตร์เรื่อง Django unchained กำกับโดย Quentin Tarantino ฉายในปี 2012 [10] เป็นตัวอย่างที่แจ่มชัดของการใช้ N Word ซึ่ง WeirdShit Tube ผู้เผยแพร่นับคำเหยียดในบทภาพยนตร์ได้ถึง 113 คำ ซึ่งภายหลังเนื้อหาดังกล่าวถูกถอดจาก Youtube [11] แต่ยังหาชมได้จากคลิปอื่น
|| N Words กรณี Coolest Monkey in the Jungle
ไม่เฉพาะคนผิวสีเท่านั้นที่ถูกเหยียดจากคำว่า Monkey เพราะคนเอเชียก็ถูกเรียก “ลิงเหลือง“ (Yellow Monkey) ซึ่งเป็นสีผิวของชาวเอเชียส่วนใหญ่ [12] แต่ในกลุ่มคนเอเชีย คำเหยียดนี้ไม่รุนแรงเท่า หากเทียบกับประวัติศาสตร์ของฝั่งคนผิวสีที่ผ่านความยากลำบากมามากกว่า
อันที่จริง H&M อาจไม่ตั้งใจจะเหยียด เพราะในอีกมุมการนำเด็กผิวสีมาเป็นนายแบบให้กับแบรนด์ของตน ก็คือการสลายความเป็นชนชั้นและเชื้อชาติ และก่อนหน้านั้นก็มีการเซ็นสัญญาร่วมงานกับ The Weekend ด้วย อย่างไรตาม H&M อาจลืมไปว่าปัญหาการเหยียดผิวยังคงคุกรุ่นอยู่ ซึ่งไม่ใช่เฉพาะสังคมอเมริกัน แต่ได้ลามไปทั่วโลกที่มีคนผิวสีอยู่ และ H&M ก็กระจายไปตั้งสาขาอยู่ในอาณานิคมของพวกเขา
การนำเสนอ “สาร“ ใดๆ โดยเฉพาะบนโลกออนไลน์ที่ข้อมูลและอารมณ์ของคนเสพนั้นไปไวยิ่งกว่าไฟลามทุ่ง ผู้นำเสนอต้องคำนึงถึงปัจจัยหลายๆ ด้าน โดยเฉพาะเชื้อชาติ ศาสนา เพศ การเมือง ฯลฯ เพราะหากสาธารณชนผู้รับสารไม่ได้ตีความอย่างที่ผู้ส่งสารต้องการเสนอก็อาจส่งผลต่อความรุนแรงได้ เรื่องเปรี้ยงๆ อาจจะกลายเป็นเรื่องปังๆ จบพังไม่สวยอย่าง H&M
H&M (The Guardian)H&M สาขาหนึ่งในแอฟริกาใต้ หลังกรณี Monkey in the Jungle [@abramjee via screenshot]
อ้างอิง
[1] g_eazy. (2018, January 10). Instragram
[2] Ben Beaumont-Thomas. (2018, January 10). The Weeknd and G-Eazy cut ties with H&M over 'monkey' hoodie.
[3] Jackie Wattles. (2018, January 13). H&M closes all its stores in South Africa after protests.
[4] James Cox. (2018, January 10). H&MBARRASSED H&M remove controversial ‘monkey’ hoodie after outrage over ‘racist’ photo of boy.
[5] BBC. (2018, January 8). H&M apologises over 'racist' image of black boy in hoodie.
[6] Ralph Ellis and Bill Kirkos. (2017, June 17). Officer who shot Philando Castile found not guilty on all counts. [7] MGR Online. (25 เมษายน 2550). ปัญหาเหยียดผิว (RACISM) ของสังคมตะวันตก.
[8] Etymonline. (n.d.). Negro (n.).
[9] Hyena. (17 กุมภาพันธ์ 2560). ทำความรู้จักกับ The N WORD...
[10] IMDB. (n.d.). Django Unchained (2012).
[11] WeirdShit Tube. (2018, April 16). Nigger COUNT - Django (113).
[12] Will Wister. (2012, November 9). Why is yellow an offensive term in the United States when used to describe someone of East Asian descent, while it is inoffensive to refer to someone of Caucasian descent as white, or someone of African descent as black?.