พระธาตุเกศแก้วจุฬามณี กับการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม

ในปัจจุบัน การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ ถือว่าเป็นแนวคิดใหม่ ซึ่งปัจจุบันการท่องเที่ยวภายในวัด เป็นการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม มุ่งความสนใจพิเศษ โดยเฉพาะเรื่องของการเข้าร่วมกิจกรรมทางวัฒนธรรมของชุมชน ดังนั้นคิดว่าวัดจึงต้องมีการจัดการท่องเที่ยวเพื่อรองรับนักท่องเที่ยวให้เหมาะสม ไม่ให้กระทบกับทรัพยากรภายในวัด โดยเฉพาะวัดที่เป็นโบราณสถานและโบราณวัตถุ ที่เป็นทรัพยากรทางวัฒนธรรมของชุมชน

วันนี้เรามาทำความรู้จักกับ 1 ใน 4 พระธาตุของอำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม ที่เป็นที่เคารพสักการะของชาวตำบลนาหัวบ่อ อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม พระธาตุเกศแก้วจุฬามณี บ้านหนองบัวแดง ตำบลนาหัวบ่อ อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม

ความเป็นมาของพระธาตุเกศแก้วจุฬามณี เดิมบ้านหนองบัวแดง หมู่ที่ 7 บ้านเจริญศิลป์ หมู่ที่ 8 และบ้านนาหัวบ่อ หมู่ที่ 3 ได้รวมอยู่ในหมู่บ้านเดียวกัน โดยใช้ชื่อว่า "บ้านนาหัวบ่อ" ตำบลนาหัวบ่อ อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม โดยมีวัด 2 แห่งคือ วัดศรีษะเกษ บ้านนาหัวบ่อ และวัดบ้านนาหัวบ่อ (วัดป่าหนองบัวแดง บ้านหนองบัวแดง หมู่ที่ 7 ในปัจจุบัน) ต่อมากระทรวงศึกษาธิการ โดยกรมการศาสนาได้มีหนังสือแต่งตั้งชื่อวัดเมื่อปี พ.ศ. 2547 ชื่อว่า "วัดนาหัวบ่อ"หมายถึงวัดป่าหนองบัวแดงในปัจจุบันแต่เดิมมีสภาพเป็นสำนักสงฆ์

ต่อมานายคำ หาน้ำอัง ได้บริจาคที่ดินจำนวน 6 ไร่ 60 ตารางว่า ให้เป็นสถานที่ก่อสร้างวัด และเอาไว้เป็นที่เคารพสักการะของชาวตำบลนาหัวบ่อ ซึ่งมีชื่อว่าวัดป่าศิริมังคลาราม โดยมีพระสวาท ปฐนโน เป็นผู้ก่อตั้งและสร้างอุโบสถครั้งแรก เมื่อปี พ.ศ. 2516 ต่อมาท่านได้เลื่อนสมณศักดิ์ นาม พระครูวิมลจริยคุณ ดำรงตำแหน่ง

เจ้าคณะตำบลโพนสวรรค์ อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม (ปัจจุบันคือ อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม) และต่อมาท่านพระครูวิมลจริยคุณ ได้ลาสิกขา

ปี พ.ศ. 2523 ท่านพระครูวรธรรมธาดา ได้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส

ปี พ.ศ. 2529 ท่านพระครูวรธรรมธาดา ได้ลาสิกขาบทและได้มอบตำแหน่งเจ้าอาวาสให้กับหลวงปู่ฮุ่ง ธรรมวาโร

ปี พ.ศ. 2533 หลวงปู่ฮุ่ง ปนัสโร ได้ลาสิกขา ได้มอบให้กับหลวงพ่อสรวง ธรรมวาโร เป็นเจ้าอาวาส

ปี พ.ศ. 2540 หลวงพ่อสรวง ธรรมวาโร เจ้าอาวาส ได้มรณภาพ และวัดป่านาหัวบ่อก็ได้ว่างเว้นไม่มีเจ้าอาวาสหลายปี

ปี พ.ศ. 2544 พระชัยรัตน์ ชยรตตโน ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส

ปี พ.ศ. 2546 พระอาจารย์ประคอง อภิธัมโม หรือหลวงปู่เณรวัดบ้านเมืองเก่า อำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร ซึ่งเป็นที่เคารพนับถือของชาวตำบลนาหัวบ่อ ร่วมกับ กำนันแก่น บางพรมบาง ซึ่งเป็นกำนันตำบลนาหัวบ่อสมัยนั้นพร้อมด้วยผู้ใหญ่บ้านทุกหมู่บ้าน และผู้นำชุมชน ประชาชน ตำบลนาหัวบ่อ ได้พร้อมใจกันสร้างมหาเจดีย์ ในวันที่ 27 เมษายน 2546 โดยก่อสร้างเจดีย์ฐานสี่เหลี่ยมในชั้นแรกและทรงกลมในชั้นกลาง จนถึงยอด ส่วนบนสุดประดับตกแต่งด้วยเศวตรฉัตร ขนาดกว้าง 4 เมตร ยาว 4 เมตร สูง 10 เมตร รวมมูลค่าก่อสร้างประมาณ 1,200,000 บาท และได้อัญเชิญพระอรหันตรธาตุ มาจากกรุงเทพมหานคร โดยกรมการศาสนา ที่อัญเชิญมาจากประเทศอินเดีย และเนปาล

ในการนี้ได้มีผู้ร่วมอัญเชิญประกอบด้วยนายอมรา โกพล กำนันตำบลนาหัวบ่อ พระแยง ญาณเมธี นายคำพัน บางพรมบาง นายสวน โยลัย ในพระธาตุบรรจุพระอรหันตรธาตุ จำนวน 8 องค์ และสร้างแล้วเสร็จใน ปี พ.ศ. 2547

ปี พ.ศ. 2550 พระชัยรัตน์ ชยรตตโน ได้ลาสิกขาบทและหลวงพ่อแยง ญาณเมธี ดำรงตำแหน่งรักษาการเจ้าอาวาส และได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาส 1 ธันวาคม 2553 และได้ลาสิกขาบท เมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2555

ปี พ.ศ. 2555 เดือนมิถุนายน หลวงพ่อคำพัน อนาลโย ได้รักษาการเจ้าอาวาส จนถึง พ.ศ.2558

ปี พ.ศ. 2559 พระอธิการ กิตติชัย ธนปญฺโญฺ ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส จนถึงปัจจุบัน

การนมัสการพระธาตุเกศแก้วจุฬามณี กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้นำซุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้เล็งเห็นความสำคัญ ในการที่จะสืบทอดพระศาสนา และเป็นที่เคารพสักการะของพี่น้องประชาชนตำบลนาหัวบ่อและตำบลใกล้เคียง จึงได้มีการจัดงานบุญประเพณีนมัสการพระธาตุเกศแก้วจุฬามณี ขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยจะจัดขึ้นในเดือน 3 เดือน 4 หลังจากการนมัสการพระธาตุพนม พระธาตุจำปา บ้านเสาเล้า และพระธาตุนาเต่า