ผ้าพื้นเมืองบ้านคำเดือย

ผ้าพื้นเมืองบ้านคำเดือย ต.คำเขื่อนแก้ว อำเภอชานุมาน

ผ้ามัดหมี่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่าและเป็นเอกลักษณ์ของบ้านคำเดือย ซึ่งเป็นหมู่บ้านวัฒนธรรม

ภูไท โดยเฉพาะลายผ้าที่มีการถ่ายทอดจากบรรพชน สู่คนรุ่นปัจจุบัน การทอผ้ามัดหมี่กลายเป็นหัตถกรรมที่มีชื่อเสียงของบ้านคำเดือย ตำบลคำเขื่อนแก้ว อ.ชานุมาน จ. อำนาจเจริญ การทอผ้ามัดหมี่ในปัจจุบันจะคงเหลือเฉพาะผู้สูงอายุที่ยังทอผ้าอยู่อาจเป็นเพราะค่านิยมทางสังคมที่เปลี่ยนไป คนเริ่มเข้ามาใช้ชีวิตและทำงานในเมืองมากขึ้น รวมทั้งค่านิยมการแต่งกายที่เปลี่ยนไป จึงทำให้การทอผ้ามัดหมี่ไม่ได้รับการสืบทอดและพัฒนาต่อยอด

ผ้ามัดหมี่ เป็นศิลปะการทอผ้าพื้นเมืองที่ใช้กรรมวิธีในการย้อมสีที่เรียกว่าการมัดย้อม(tie dye)เพื่อทำให้ผ้าที่ทอเกิดเป็นลวดลายสีสันต่างๆ เอกลักษณ์อันโดดเด่นก็อยู่ตรงที่รอยซึมของสีที่วิ่งไปตามบริเวณของลวดลายที่ผูกมัดและการเหลื่อมล้ำในตำแหน่งต่างๆ ของเส้นด้ายเมื่อถูกนำขึ้นกี่ในขณะที่ทอลวดลายสีสันอันวิจิตรจะได้มาจากความชำนาญของการผูกมัดและย้อมหลายครั้งในสีที่แตกต่างซึ่งสืบทอดมาจากบรรพบุรุษการทอผ้ามัดหมี่จะมีแม่ลายพื้นฐาน 7 ลาย คือ หมี่ขอ หมี่โคม หมี่บักจัน หมี่กงน้อย หมี่ดอกแก้ว หมี่ข้อและหมี่ใบไผ่ ซึ่งแม่ลายพื้นฐานเหล่านี้ดัดแปลงมาจากธรรมชาติ เช่น จากลายใบไม้ ดอกไม้ชนิดต่างๆ สัตว์ เป็นต้น

ชาวบ้านจะรวมกลุ่มกันในเวลาว่างเพื่อช่วยกันทำในแต่ละวิธีของการทำผ้าโดยแต่ละคนจะทำคนละหน้าที่ตามที่ตัวเองถนัด นับตั้งแต่การ เรียงเส้นด้าย การมัดหมี่ การย้อม และเข้าสู่กระบวนการทอ

ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นางสาวศรัญญ่า จิตรเจริญ

ภาพถ่าย/ภาพปรกอบ โดย นางสาวศรัญญ่า จิตรเจริญ

อ้างอิงข้อมูลจาก : กลุ่มทอผ้ามัดหมี่บ้านคำเดือย