การย้อมผ้าสีธรรมชาติ

ภูมิปัญญาท้องถิ่น การย้อมผ้าสีธรรมชาติ

บ้านหนองลุมพุก หมู่ที่ 1 ตำบลลือ อำเภอปทุมราชวงศา จังหวัดอำนาจเจริญ

วิทยากรกลุ่ม นางปั่ง โล่ห์คำ

คำขวัญตำบลลือ

ตำบลน่าอยู่ ราษฎร์เชิดชูศาสนา ภูมิปัญญามากมี ของดีข้าวหอมมะลิ เกจิพระอาจารย์ ใบลานตำนานศิลป์ ท้องถิ่นพอเพียง ลือเลื่องตำบลลือ

การย้อมสีธรรมชาติ คือ การนำเอาวัตถุดิบในธรรมชาติที่ได้จากพืช สัตว์ จุลินทรีย์ และแร่ธาตุต่างๆ มาทำการย้อมกับเส้นด้าย เพื่อนำมาใช้ในการทอผ้า เพิ่มสีสันให้กับเส้นด้ายให้มีความสวยงาม ซึ่งมีการสืบทอดเทคนิควิธีการย้อมมายังคนรุ่นหลัง เป็นวิธีการที่ง่ายไม่ยุ่งยากซับซ้อน ด้วยภูมิปัญญาของคนรุ่นก่อนได้นำเอาองค์ความรู้ในการย้อมสีผ้าด้วยวัสดุจากธรรมชาติที่ไม่เป็นพิษต่อผู้คน สัตว์ และสิ่งแวดล้อม ถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมมาสู่ลูกหลาน และเป็นเครื่องมือเลี้ยงชีพของชาวชนบท

สีย้อมผ้าที่ได้จากธรรมชาติโดยการนำส่วนต่าง ๆ ของพืช เช่น ดอก ผล ราก เปลือกลำต้น แกนลำต้น มาต้มสกัดเป็นสีย้อม สีธรรมชาติสามารถย้อม เส้นใยไหม และเส้นใยฝ้าย ในการย้อมจำเป็นต้องใช้สารช่วยติด เพื่อให้สีติดอยู่ในเส้นใย โดยไม่เคลื่อนย้ายออกจากเส้นใยทำให้เกิดความคงทนต่อการซักดีขึ้น วัตถุดิบธรรมชาติที่ได้จากพรรณไม้มีมากมายหลายชนิด เช่น ดอกกระโดน ใช้เปลือกลำต้น ให้สีน้ำตาลดำ กล้วยใช้กาบหุ้มลำต้นสีที่ได้สีชมพูอ่อน สีเทา กาแฟ ใช้เปลือกและเมล็ดคั่วคละเอียด ให้สีน้ำตาล ขมิ้น ใช้หัว เหง้า บดละเอียดให้สีเหลือง ฯลฯ

ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นางสาวเบญจวรรณ ลาภรัตน์

ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย นางสาวเบญจวรรณ ลาภรัตน์

อ้างอิงข้อมูลจาก : https://www.mythaicotton.com/blog/color-fabric-from-nature/