ธุงใยแมงมุม ภูมิปัญญาท้องถิ่น
ธุงใยแมงมุม เป็นสื่อสัญลักษณ์ความเชื่อเรื่องโชคลางของชาวอีสาน โดยเชื่อกันว่าสามารถใช้ป้องกันสิ่งร้ายๆ หรือสิ่งไม่ดีที่มองไม่เห็น อย่างเช่น ภูตผีวิญญาณต่างๆ ที่จะมารบกวนงานบุญนั่นเอง ธุงทำมาจากเส้นด้ายที่ได้มาจากฝ้าย หรือเส้นไหม ผูกโยงกันคล้ายใยแมงมุม นิยมใช้แขวนตกแต่งบริเวณหน้าพระประธาน หรือโดยรอบพื้นที่จัดงานพิธีกรรม เพราะฉะนั้นไม่ต้องแปลกใจหากไปร่วมงานเทศกาลต่างๆ ของภาคอีสาน ทุกคนจะได้เห็นเจ้าธุงใยแมงมุมประดับตกแต่งอยู่ทั่วงาน
ที่มาและความสำคัญ
ธุง เป็นเครื่องประกอบพิธีกรรมสำคัญของชาวอีสานมาอย่างยาวนาน เชื่อกันว่าสามารถใช้ป้องกันสิ่ง ชั่วร้าย หรือสิ่งไม่ดีที่มองไม่เห็น หรือภูตผีวิญญาณที่จะมารบกวนงานบุญ หากเห็นธุงแล้วจะถอยออกไป พร้อมกันนั้นยังเป็นการบอกกล่าวบวงสรวงเทพยดาในพื้นที่ว่ามีการทำบุญและมีพิธีการสำคัญให้มาช่วยปกป้องคุ้มครอง
ธุงใยแมงมุม คือธงชนิดหนึ่งของชาวอีสาน เป็นสัญลักษณ์ของการผสมผสานระหว่างภูมิปัญญาวัฒนธรรมทางความเชื่อของชาวอีสาน ศิลปะของการร้อยเส้นด้ายสลับสีสวยงาม มีรูปร่างเป็นรูปเรขคณิตสองมิติ ได้แก่ รูปสี่เหลี่ยม รูปหกเหลี่ยม และรูปแปดแหลี่ยม ปัจจุบันธงใยแมงมุม กำลังได้รับความนิยมอีกครั้ง ใช้ประดับตามวัดวาอาราม และบุญประเพณีต่าง ๆ เป็นอกลักษณ์ของชาวอีสาน เนื่องจากธุงใยแมงมุมมีรูปร่างทางเรขาคณิตที่มีสีสันสวยงาม จึงมีแนวคิดที่จะนำศิลปะของการร้อยเส้นด้ายสลับสีสวยงามเป็น ธุงใยแมงมุม มาเป็นแนวทางในการเสริมทักษะ และพัฒนาให้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันได้
ธุงใยแมงมุม ทำด้วยเส้นฝ้ายย้อมสีและไม้ไผ่ โดยใช้ไม้ไผ่เหลาเป็นซี่เล็ก ๆ ไขว้กากบาทกัน แล้วใช้เส้นฝ้ายพันสานกันเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส จากศูนย์กลางออกมาเรื่อย ๆ และมักจะใช้ฝ้ายสีพัน เป็นแถบสีสลับกันเป็นชั้น ๆ ขนาดของธุงจะใหญ่ต่างกัน แล้วนำธุงมาต่อกันเป็นผืนยาวทิ้งชายห้อย ให้แกว่งปลิวไปตามลม ธงชนิดนี้จะมีสีสันสวยงาม จึงมักแขวนประดับไว้ตามศาลาการเปรียญของวัด เป็นพุทธบูชาตามความเชื่อของชาวบ้าน นิยมใช้แขวนตกแต่งไว้หน้าพระประธาน หรือโดยรอบในงานพิธีกรรม ในการปกป้องภัยอันตรายต่าง ๆ
การใช้ประโยชน์ของธุงใยแมงมุม
ด้วยรูปแบบของธุงใยแมงมุมที่มีสีสันสวยงาม นอกจากใช้แขวนตกแต่งในงานพิธีกรรมในการปกป้องคุ้มครองคล้ายกับตุงไชย และใช้ในงานบุญประเพณีต่าง ๆ ของชาวอีสานแล้ว ปัจจุบันยังนิยมใช้ใช้ประดับตกแต่ง ในงานร่วมสมัย ประดับตกแต่งอาคารสถานที่ท่องเที่ยว ดังภาพประกอบ
ข้อมูล เนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นายชรัชวิช สุระสาย
ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย นายชรัชวิช สุระสาย
อ้างอิงข้อมูลจาก : https://shorturl.asia/GiKUb