หมู่บ้านโฮมสเตย์

ในปัจจุบัน ชุมชนบ้านปลาค้าว ม.3 หมู่บ้าน ต.ปลาค้าว อ.เมืองอำนาจเจริญ จ.อำนาจเจริญ บ้านปลาค้าว เป็นหมู่บ้านเกษตร ชาวบ้านส่วนใหญ่ทำนา มีทุ่งนาล้อมรอบหมู่บ้าน มีป่าสาธารณะโคกบ๋าใหญ่ จำนวน 718 ไร่ หน้าฝนเขียวขจีไปด้วยต้นข้าว หน้าแล้งร้อน ทุ่งนาว่างเปล่ามีแต่ตอซังข้าว ประชาชนส่วนใหญ่อยู่ที่บ้านทำงานหัตถกรรมในครัวเรือน ความพิเศษของชุมชน : การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์วัฒนธรรม ของชาวภูไทยลาว แบบเรียบง่าย ชมวิถีชีวิตของชุมชนหมู่บ้านหมอลำ กิจกรรมเกี่ยวกับการแสดงหมอลำ หมู่บ้านโฮมสเตย์ ซึ่งเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของอำนาจเจริญ ตั้งอยู่ที่ตำบลปลาค้าว อำเภอเมืองอำนาจเจริญ จังหวัดอำนาจเจริญ เป็นชุมชนที่ก่อตั้งมาประมาณ 200 ปี มีแหล่งท่องเที่ยวเป็นวัด 2 วัด ดอนปู่ตา เฮือนโบราณบ้านอีสาน พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน ศูนย์การเรียนรู้ตำบล

จากการสำรวจเอกสารบริบทของชุมชน เห็นได้ว่าชาวบ้านตำบลปลาค้าว อำเภอเมืองอำนาจเจริญ จังหวัดอำนาจเจริญ ดั่งเดิมส่วนใหญ่มีพื้นฐานในการจักสานไม้ไผ่เพื่อใช้ในเป็นอุปกรณ์อำนวยความสะดวกของตนในชีวิตประจำวันมาช้านานแล้ว ตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษ และสืบทอดต่อมา ประกอบกับสภาพภูมิประเทศของตำบลปลาค้าว วัตถุดิบในการจักสานไม้ไผ่อยู่ในชุมชนเป็นจำนวนมาก นั่นก็คือไม้ไผ่สีสุกซึ่งถือว่าเป็นสุดยอดของไม้ไผ่ที่นำมาใช้ในการจักสานเครื่องจักสานที่มีคุณภาพเช่น กระบุง ตะกร้า พัด กระจาด เป็นต้น เพื่อเป็นการรองรับนักท่องเที่ยวที่มีจำนวนมาก และได้ปรับวัตถุดิบจากไม้ไผ่มาเป็นเส้นพลาสติก เพื่อเป็นการเพิ่มสีสันและลวดลายในรูปแบบผลิตภัณฑ์ให้มีความโดดเด่นทั้งด้านสีสัน และด้านรูปลักษณ์ผลิตภัณฑ์ เหมาะกับทุกเพศทุกวัย

กลุ่มจักสานจากเส้นพลาสติก ตำบลปลาค้าว จัดตั้งขึ้นโดยมีจุดประสงค์หลักในการแก้ไขปัญหาการว่างงานของสตรีและผู้สูงอายุ ในทุกวัยที่มีรายได้น้อยหรือไม่มีรายได้ หรือต้องการมีอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ในช่วงว่างจากการว่างงานหลังฤดูทำนา หรืองานประจำ และในชุมชนตำบลปลาค้าว มีแหล่งท่องเที่ยวหมู่บ้านโฮมสเตย์ ซึ่งเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ซึ่งมีนักท่องเที่ยวได้เข้ามาท่องเที่ยวเยี่ยมชมเป็นจำนวนมาก และเป็นการแก้ปัญหาและพัฒนาอาชีพของกลุ่มสตรีและผู้สูงอายุในชุมชมให้มีอาชีพเสริมและ เพิ่มรายได้โดยนำวิถีชีวิต ทุนทางสังคมด้านภูมิปัญญาในงานจักสานมาสร้างผลิตภัณฑ์เป็นอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ซึ่งสามารถทำได้ทุกเพศทุกวัยและสร้างความภาคภูมิใจให้กับเจ้าของผลิตภัณฑ์ ซึ่งเป็นงานด้านฝีมือที่ไร้เสียง และสามารถฝึกสมาธิไม่ส่งเสียงดังเพราะต้องตั้งใจที่จะทำให้ชิ้นงานนั้นสำเร็จโดยมุ่งหวังให้ผลงานออกมาสวยงามและมีคุณภาพได้มีการถ่ายทอดความรู้ และวิธีแลกเปลี่ยนประสบการณ์จากภูมิปัญญา และการทำงานซึ่งกันและกันก่อให้เกิดการพึ่งพาตนเองนำไปสู่การสร้างงานสร้างอาชีพและรายได้นับตั้งแต่นั้นมาก็ทำมาตลอดและพัฒนาผลิตภัณฑ์หลากหลายรูปแบบตามความต้องการ และนำไปจำหน่ายในที่ต่างๆ และมีหลายคนในตำบลปลาค้าว อยากทำบ้างเพื่อสร้างรายได้ให้กับตนเองกลุ่มจักสานจึงใช้กลไกของการมีส่วนร่วมและแรงหนุนเสริมของท้องถิ่น ภาคีเครือข่าย และประชาชนในการร่วมคิด ร่วมทำ และมีส่งเสริมสนับสนุนอย่างมีส่วนร่วมให้มีการใช้วัสดุที่มีอยู่ในท้องถิ่นหรือใช้เศษวัสดุที่เหลือใช้มาสร้างงาน และการจัดซื้อจากแหล่งผลิตโดยตรง ในราคาย่อมเยา โดยการถ่ายภูมิปัญญาและทอดวิถีชีวิตชุมชนในการจักสานให้กับลูกหลานและผู้สนใจ

ในการจัดตั้งกลุ่มจักสานจากเส้นพลาสติก ตำบลปลาค้าว สมาชิกทุกคนในกลุ่มได้ร่วมกันประชาคม

ในการกำหนดวัตถุประสงค์ และเป้าหมายในการดำเนินงานของกลุ่ม ซึ่งมีวัตถุประสงค์ร่วมกัน 2 ประการ คือ

1. เพื่อมุ่งเน้นส่งเสริมให้มีรายได้เสริมจากการจักสานจากเส้นพลาสติกสามารถประกอบการเป็นอุตสาหกรรมขนาดเล็ก และสามารถพัฒนาเป็นอาชีพหลักหรืออาชีพเสริมแก่ครอบครัว และชุมชนได้

2. เพื่อส่งเสริมแหล่งท่องเที่ยวหมู่บ้านโฮมสเตย์ และมีสินค้าจากฝีมือชาวบ้านในชุมชน เป็นของฝากจากการท่องเที่ยว

กระบวนการในการผลิต และขั้นตอนการดำเนินงานของกลุ่มจักสานผลิตภัณฑ์จากเส้นพลาสติก ตำบลปลาค้าว อำเภอเมืองอำนาจเจริญ จังหวัดอำนาจเจริญ มีกระบวนการและการบริหารของกลุ่มในด้านต่าง ๆ ใน 6 ด้านดังนี้

1) ด้านการออกแบบผลงานและนวัตกรรม ในการออกแบบผลงานและนวัตกรรมทุกครั้ง สมาชิกในกลุ่มทุกคนร่วมภาคีเครือข่าย อาทิ กศน.อำเภอเมืองอำนาจเจริญ วัฒนธรรม พัฒนาชุมชน อบต. ปลาค้าว ร่วมกันศึกษาหาข้อมูลความต้องการของผู้บริโภคจากการสอบถามผู้บริโภคโดยตรง สื่อต่าง ๆ และร่วมกันวิเคราะห์ตกผลึกความคิดร่วมกันเมื่อทราบถึงความต้องการของผู้บริโภคแล้ว สมาชิกกลุ่มจักสานผลิตภัณฑ์จากเส้นพลาสติก และภาคีเครือข่ายร่วมกันออกแบบพัฒนาคิดค้นรูปแบบที่หลายหลาย ตามความต้องการและการใช้งานของผู้บริโภค เช่น กระเป๋าถือสุภาพสตรีในรูปทรงต่าง ๆ กล่องเก็บของ หลากหลายชนิด และแบบอื่น ๆ อีกทั้งเพิ่มมูลค่าในตัวสินค้า โดยเชื่อมโยงงานกับแหล่งเรียนรู้ที่มีอยู่ในชุมชน

2) ด้านการดำเนินงานกิจกรรมการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนากลุ่มอาชีพการดำเนินงานในการพัฒนาการเรียนรู้ของกลุ่มจักสานผลิตภัณฑ์จากเส้นพลาสติก การพัฒนาบุคลากรนั้นใช้รูปแบบการบริหารการเนินงานตามวงจรคุณภาพของเดมมิ่ง (PDCA) โดยมีขั้นตอน ดังนี้

2.1) ร่วมคิด ร่วมวางแผน (Plan) โดยกลุ่มจะทำการประชาคมกลุ่ม ไทยนิยมยั่งยืน เพื่อสำรวจความต้องการของสมาชิกในกลุ่มโดยกิจกรรมต้องมีความสอดคล้องกับชุมชนและความต้องการของกลุ่มเป้าหมายร่วมหารือกับพัฒนาชุมชนอำเภอ พัฒนาชุมชน อบต.ปลาค้าว และ กศน.อำเภอเมืองอำนาจเจริญ เพื่อขอแผนการบริหารจัดการชุมชน โดยมีการบูรณาการในการประชุมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และสรรหาวิทยากรที่มีความรู้ความสามารถมีทักษะ มีความชำนาญเพราะด้านตามความต้องการ

2.2) ร่วมทำร่วมปฏิบัติ (Do) ดำเนินการจัดกิจกรรมตามแผนการบริหารจัดการร่วมกับ กศน.ตำบลปลาค้าว โดยการบวนการจัดการเรียนรู้ต้องสอดคล้องกับศักยภาพและความพร้อมของผู้เรียนกระบวนการเรียนรู้จะต้องเน้นให้มีการจัดการเรียนรู้ที่หลากหลายเพื่อให้เป็นศูนย์เรียนรู้ของชุมชน ศูนย์สาธิต/ฝึกปฏิบัติ)

2.3) ร่วมติดตาม ร่วมตรวจสอบ (Check) กลุ่มจักสานผลิตภัณฑ์จากเส้นพลาสติก กศน.อำเภอเมืองอำนาจเจริญ และภาคีเครือข่ายได้ดำเนินการจัดกระบวนการเรียนรู้แล้ว จะมีการติดตามผลการดำเนินงานของกลุ่ม โดยติดตามระหว่างการจัดกิจกรรม และหลังการจัดกิจกรรม ซึ่งระหว่างการจัดการเรียนรู้จะใช้การสังเกต และใช้แบบสอบถามความพึงพอใจของผู้เรียนเป็นเครื่องมือในการติดตาม และหลังการจัดกิจกรรมประธานกลุ่มอาชีพ พัฒนาชุมชน อบต. และ กศน.อำเภอเมืองอำนาจเจริญ ร่วมกันนิเทศติดตามการดำเนินงานหลังจัดกิจกรรมเพื่อตรวจสอบผลการดำเนินงานความคงอยู่และความยังยืนของกลุ่มเมื่อดำเนินการนิเทศติดตามผลการดำเนินงานแล้ว ได้ดำเนินการรายงานสรุปผลการดำเนินงานพร้อมปัญหาอุปสรรค และความต้องการของกลุ่มให้ผู้บริหารทราบกลุ่มเป้าหมายสามารถนำความรู้ที่ได้รับไปใช้

2.4) ร่วมปรับปรุงพัฒนา (Action) เมื่อรับรายงานผลการดำเนินงานพร้อมปัญหา อุปสรรค์ และความต้องการของกลุ่มจักสานผลิตภัณฑ์จากเส้นพลาสติก และภาคีเครือข่ายร่วมกันวิเคราะห์สภาพปัญหา อุปสรรค ความต้องการ พร้อมทั้งเสนอแนวทางการปรับปรุงในส่วนที่มีปัญหาและร่วมพัฒนาสินค้าให้ดียิ่งขึ้นไป

3) ด้านประสิทธิภาพการดำเนินงานการเสนอปัญหาและความต้องการการนำพาสู่กระบวนการประสานความร่วมมือ ประสานงบประมาณ การบริหารจัดการ และการบูรณาการงานกับหน่วยงานภายนอก ในการขับเคลื่อนไปสู่การปฏิบัติ โดยทำโครงการของบประมาณในการฝึกอาชีพให้กับสตรีและผู้สูงอายุ ได้รับทุนสนับสนุนจาก สนง.วัฒนธรรมจังหวัดอำนาจเจริญ มีจัดตั้งกลุ่มขึ้นมา โดยมีกำหนดระเบียบข้อบังคับของกลุ่มอย่างชัดเจน มีการแบ่งหน้าที่กันทำงานตามความถนัดของคนแต่ละคนในกลุ่ม มีการบริหารจัดการเป็นรูปธรรมมากขึ้น เริ่มผลิตสินค้าออกจำหน่ายในงานต่างๆ ในกรณีที่จำหน่ายสินค้าได้จะมีการแบ่งรายได้ให้กับสมาชิก ส่วนต้นทุนก็นำเข้ากลุ่มเช่นเดิม

4) ผลการดำเนินการ/ผลสัมฤทธิ์/ประโยชน์ที่ได้รับจากการส่งเสริมทักษะศิลปะจักสาน อย่างมีส่วนร่วมโดย กศน.อำเภอเมืองอำนาจเจริญ วัฒนธรรม พัฒนาชุมชน อบต.และเครือข่ายจัดหาวิทยากรที่มีความรู้

ความชำนาญเฉพาะด้านมาให้ความรู้และทักษะในการจักสาน จึงส่งผลให้ผู้เรียนเกิดทักษะในกระบวนการผลิตจากการเรียนรู้สูงขึ้น สามารถนำรูปแบบจากการเรียนรู้มาประยุกต์ใช้ได้อย่างเหมาะสมกับผลิตภัณฑ์

จนเป็นที่น่าสนใจและส่งเสริมการขายอีกทั้งช่วยส่งเสริมการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์หลังจากการทำงาน หรือหลังฤดูการทำนา

5) ด้านผลสัมฤทธิ์ของงานการปฏิบัติการของแหล่งเรียนรู้กลุ่มจักสาน โดยมีจุดเด่นที่ประธานและสมาชิกกลุ่มมีความมุ่งมั่นตั้งใจทำงาน ทำให้เกิดการพัฒนารูปแบบสินค้าที่ทันสมัย ตรงกับความต้องการของผู้บริโภคและเสนอขายสินค้าในรูปแบบที่หลายหลาย อาทิเช่น ขายสินค้าออนไลน์ทางเพจ และจากกลุ่มนักท่องเที่ยว

6) ด้านผลประโยชน์ที่ได้รับจากการมีส่วนร่วมทำให้เกิดผลลัพธ์ที่เกิดประโยชน์ต่อสมาชิกกลุ่มและผู้เกี่ยวข้องในด้านต่าง ๆ เช่นการประสานความร่วมมือ รายได้ เกียรติยศชื่อเสียง ตลอดจนความเป็นอยู่ของสมาชิกที่มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น มีรายได้เพิ่มขึ้นจากการผลิตจักสานผลิตภัณฑ์จากเส้นพลาสติก ในรูปแบบต่าง ๆ ที่นำออกไปจำหน่ายทั้งในและนอกพื้นที่ และเกิดการพัฒนาศักยภาพของคนในกลุ่มอาชีพอย่างยั่งยืนสามารถพึ่งพาตนเองได้ และได้มีส่วนร่วมในการบริหารจัดการกลุ่มด้ายตนเอง

ปัจจัยแห่งความสำเร็จที่มีผลต่อกลุ่มจักสานผลิตภัณฑ์จากเส้นพลาสติก มีปัจจัยแห่งความสำเร็จหลักๆ มีอยู่ 5 ประการคือ

1. การบริหารจัดการงานในการบริหารจัดการงานของกลุ่มจักสานในการผลิตผลิตภัณฑ์จากเส้นพลาสติก ในรูปแบบต่างๆ ที่หลากหลาย อาทิ ตะกร้า กระเป๋า กล่องใส่ของ ฯลฯ โดยแจกจ่ายงาน ตามความถนัดของแต่ละบุคคล โดยนำงานที่ได้รับกลับไปทำที่บ้าน เมือทำเสร็จแล้วก็นำผลงานมาส่งที่กลุ่ม กลุ่มจะมีคณะกรรมในการลงทะเบียนรับผลิตภัณฑ์ และตรวจสอบคุณภาพของชิ้นงานในแต่ละชิ้นว่าได้มาตรฐานตามที่กำหนดหรือไม่ เมื่อตรวจสอบเสร็จและตรงตามมาตรฐาน เหรัญญิกของกลุ่มก็จะจ่ายเงินค่าตอบแทนให้กับเจ้าของผลงานชิ้นนั้นซึ่งเป็นการขายสินค้าให้กับกลุ่ม และทางกลุ่มก็จะเป็นผู้จัดจำหน่ายต่อไป โดยกลุ่มได้มีการบูรณาการในด้านการฝึกอบรมอาชีพ การสนับสนุนงบประมาณ การเสริมรายได้ร่วมกับ กศน.ตำบลปลาค้าว และหน่วยงานภาครัฐอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

2. การบริหารจัดการทุนในการบริหารจัดการทุนของกลุ่มจักสานประกอบด้วย เงินสนับสนุนกลุ่มอาชีพของ กศน.อำเภอเมืองอำนาจเจริญ การลงทุนเงินหุ้น เงินสนับสนุนจากพัฒนาชุมชน งบประมาณสนับสนุนกลุ่มจากการขอรับการสนับสนับสนุนจากหน่วยงานภายนอก อบต. และภาคีเครือข่าย ที่ได้จากการประสานขอรับงบประมาณ วัสดุอุปกรณ์ อาทิเช่น ขอรับการสนับสนุนเปิดกลุ่มอาชีพจาก กศน.ตำบลปลาค้าว ขอใช้ร้านค้าชุมชนตำบล เป็นที่รวบรวมสินค้า

3. การบริหารจัดการคนของกลุ่มจักสาน โดยสมาชิกกลุ่มที่มาจากการประชาสัมพันธ์เชิญชวน ผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรมในกลุ่มมาสมัคร ซึ่งเป็นที่ต้องการหารายได้เสริมจะได้รับการแบ่งหน้าที่รับผิดชอบตาม ความถนัดในการจักสาน คณะกรรมการกลุ่มได้แยกเป็นฝ่ายดังนี้ ฝ่ายทะเบียนเป็นผู้จัดบันทึกสินค้าที่สมาชิกนำมาส่งกลุ่ม ฝ่ายขายจะเป็นผู้นำสินค้าไปขายในงานต่างๆ ฝ่ายจัดซื้อเป็นผู้ซื้อวัสดุในการจักสานที่มาจากการคัดเลือกของสมาชิกที่มีคุณสมบัติเหมาะสมมาทำหน้าที่ต่างๆ ในกลุ่ม ซึ่งมีการจัดสรรแบ่งปันรายได้ให้แก่สมาชิก ได้รับการศึกษาดูงานด้านอาชีพต่างๆ และมีการปันผลจากกำไรการขายผลิตภัณฑ์ของกลุ่มฯ

4. การบริหารจัดการข้อมูลในการบริหารจัดการข้อมูลของกลุ่มจักสานประกอบด้วย รายชื่อสมาชิก ที่มาจากการการรับสมาชิก การลงเงินหุ้น บัญชีเงินฝากที่มาจากบัญชีรับจ่ายของกลุ่มฯ บันทึกรายงานการประชุมกลุ่ม ที่มาจากการประชุมและการจดบันทึกการประชุม บัญชีรายรับ รายจ่าย โดยการไปนำใช้เป็นฐานข้อมูลในการบริหารจัดการเงิน งาน คน วัสดุ ให้มีประสิทธิภาพและใช้ในการแสดงความพร้อมในการขอรับการสนับสนุนงบประมาณท้องถิ่นและหน่วยงานภาครัฐ

5. การเผยแพร่/การได้รับการยอมรับ/รางวัลที่ได้กลุ่มจักสานผลิตภัณฑ์จากเส้นพลาสติก ซึ่งได้รับการยอมรับจากคนในชุมชนและภายนอกชุมชน เนื่องจากสินค้ามีความละเอียดประณีตมีคุณภาพและสวยงาม ประกอบกับมีเอกลักษณ์เฉพาะของชุมชนปลาค้าว จึงทำให้เป็นที่ยอมรับของลูกค้าและประชาชนทั่วไป

จากการศึกษาวิจัยจากเอกสาร และบุคลากร กศน.อำเภอเมืองอำนาจเจริญ ดังกล่าวมาข้างต้น ของกลุ่มจักสานผลิตภัณฑ์จากเส้นพลาสติก บ้านปลาค้าว หมู่ที่ 3 ตำบลปลาค้าว อำเภอเมืองอำนาจเจริญ จังหวัดอำนาจเจริญ ได้มีกระบวนการในการบริหารจัดการกลุ่มโดยกระบวนการบริหารอย่างมีส่วนร่วม จนทำให้กลุ่มจักสานไม้ไผ่ประสบความสำเร็จในการดำเนินงานตลอดจน เกิดความเข็มแข็งในการบริหารจัดการจนเป็นที่ยอมรับของประชาชน และหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งในและนอกพื้นที่ ผู้ศึกษาจึงสนใจที่จะศึกษากลุ่มจักสานไม้ไผ่ ในการบริหารอย่างมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพเพื่อนำข้อมูลที่ได้ใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาและบริหารกลุ่มอาชีพอื่น ๆ ต่อไป

เรื่องราวเล่าขานบ้านปลาค้าว ตำบลปลาค้าว เมื่อประมาณ 150 - 200 ปี มาแล้ว มีนายพรานเกิ้น กับนายพรานสีโท พร้อมลูกน้องสมุนอพยพครอบครัวจากหนองบัวลำภูนั่งหลังช้าง เดินทางมาตั้งบ้านเรือนอยู่ที่บ้านขามเฒ่า อำเภอพนา จังหวัดอุบลราชธานี ต่อมาสองนายพรานได้ออกหาล่าเนื้อในละแวกนี้ซึ่งเรียกว่าป่าดงใหญ่ผู้คนทั้งหลายไม่กล้าที่จะเข้ามาเพราะกลัวผีสาง กลัวสัตว์ร้าย แต่สองนายพรานผู้เชี่ยวชาญการล่าเนื้อไม่ได้มีความกลัวแม้แต่น้อยจึงชวนกันมาพักแรมล่าเนื้อในบริเวณป่าหนาทึบ ตรงที่ตั้งหมู่บ้านปลาค้าวในปัจจุบันบริเวณนี้มีลำห้วยมีหนองน้ำ มีสัตว์ป่า หมู่ปลาชุกชุมมาก ในลำห้วยที่เป็นคุ้งน้ำลึก เรียกว่า กุด มีปลาค้าวเนื้ออ่อนจำพวกหนึ่ง ตัวใหญ่จำนวนมากมาย ซึ่งต่อมาเรียกกันว่าปลาค้าว นั่นเองสองนายพรานเห็นว่าที่ตรงนี้เป็นพื้นที่อุดมสมบูรณ์จึงพากันย้ายบ้านเรือนมาตั้งที่ป่าแห่งนี้ เนื่องจากมีปลาค้าวเยอะจึงเรียกชื่อ หมู่บ้านนี้ว่า หมู่บ้านกุดปลาค้าว ซึ่งต่อมาการพูดเพี้ยนสั้นลงเหลือ เฉพาะ ชื่อว่า หมู่บ้านปลาค้าว ในปัจจุบัน

การตั้งบ้านสมัยก่อนไม่ตั้งอยู่รวมกันพรานสีโทได้แยกตัวไปตั้งบ้านที่ป่าดงใกล้ ๆ กัน เรียกว่า บ้านดงสีโท แต่พรานทั้งสองก็ไปมาหาสู่และออกล่าเนื้อร่วมกันเรื่อยมาครั้งหนึ่งสองนายพรานได้พากันไล่ช้างไปทางทิศตะวันออกหมู่บ้าน จึงมีชื่อเรียกว่า ท่าดอนไล่ ตรงหนองที่พรานพุ่งหลาวใส่ช้างเรียกว่า หนองบักหลาว ไล่ล่าช้างขึ้นไปทิศเหนือตามร่องน้ำ ในที่สุดช้างถูกยิงตายเรียกว่า ห่องช้างตาย พรานทั้งสองกับสมุนแบ่งเนื้อช้างกัน พรานสีโทอยากได้หัวช้างจึงหาบคอนเอาจะกลับไปบ้านดงสีโท แต่มันหนักเอาไปไม่ไหวจึงทิ้ง จึงเรียกตรงนั้นว่า ทุ่งหัวช้าง ต่อมาเกิดมีหมู่บ้านรอบข้างไม่ห่างไกลกันเกิดขึ้นอีกมากมาย เช่น หมู่บ้านหนองน้ำเที่ยง บ้านดอนก่อ บ้านนาดี บ้านถ่อนใหญ่ บ้านดอนชี บ้านดอนชาด บ้านหนองลุมพุก ฯลฯ

หมู่บ้านปลาค้าวเป็นหมู่บ้านเผ่าภูไท รักความสงบ ชอบความสนุกสนาน งานฝีมือเป็นเลิศ มีวัฒนธรรมที่ลือชื่อคือ หมอลำ มีงานฝีมือที่ยอดเยี่ยมคือ งานแกะสลักตุ๊กตาไม้ขนุน การทอผ้าฝ้าย ผ้าไหม ผ้าขิด หมอนขิด หมอนฟักทอง การถักเสื้อไหมพรม ผลิตภัณฑ์จากเส้นพลาสติก รวมไปถึงการแสดงดนตรี หมอลำ กลองยาว ร้องสรภัญญะ กล่อมลูก ผญา สอย เป่าแคน ดีดพิณ เล่นเครื่องดนตรีสมัยใหม่ได้ทุกชนิดปัจจุบันมีคณะหมอลำที่ชื่อเสียงโด่งดัง นำรายได้สู่หมู่บ้านปีละหลายล้านบาท แต่ละปีจะมีบุญประเพณีที่สำคัญ คือ บุญบั้งไฟ บุญมหาชาติ และงานลอยกระทงประจำปีของตำบล ปัจจุบันหมู่บ้านปลาค้าว แบ่งการปกครองออกเป็น 4 หมู่บ้าน มีวัด 2 วัด คือ วัดศรีโพธิ์ชัย วัดฉิมพลี มีโรงเรียน 2 แห่ง คือ โรงเรียนปลาค้าวหนองน้ำเที่ยง โรงเรียนปลาค้าววิทยานุสรณ์มีสถานที่เคารพนับถืออีกคือ ดอนหอเจ้าปู่ และวัดเก่าวัดสิงห์ทอง มีสิ่งที่น่าดูชมคือแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศและเชิงอนุรักษ์ มีการแสดงหมอลำรูปแบบต่าง ๆ

ปัจจุบันมีแหล่งท่องเที่ยวหมู่บ้านโฮมสเตย์ ซึ่งเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ซึ่งมีนักท่องเที่ยวได้เข้ามาท่องเที่ยวเยี่ยมชมเป็นจำนวนมากและเป็นการแก้ปัญหาและพัฒนาอาชีพของกลุ่มสตรีและผู้สูงอายุในชุมชนให้มีอาชีพเสริมและเพิ่มรายได้โดยนำวิถีชีวิตทุนทางสังคมด้านภูมิปัญญาในงานจักสานมาสร้างผลิตภัณฑ์เป็นอาชีพเสริม เพิ่มรายได้ ซึ่งสามารถทำได้ทุกเพศทุกวัย และสร้างความภาคภูมิใจให้กับเจ้าของผลิตภัณฑ์ ซึ่งเป็นงานด้านฝีมือที่ไร้เสียงและสามารถฝึกสมาธิไม่ส่งเสียงดังเพราะต้องตั้งใจที่จะทำให้ชิ้นงานนั้นสำเร็จโดยมุ่งหวังให้ผลงานออกมาสวยงามและมีคุณภาพได้มีการถ่ายทอดความรู้และวิธีแลกเปลี่ยนประสบการณ์จากภูมิปัญญาและการทำงานซึ่งกันและกันก่อให้เกิดการพึ่งพาตนเองนำไปสู่การสร้างงานสร้างอาชีพและรายได้นับตั้งแต่นั้นมาก็ทำมาตลอดและพัฒนาผลิตภัณฑ์หลากหลายรูปแบบตามความต้องการ และนำไปจำหน่ายในที่ต่าง ๆ และมีหลายคนในตำบลปลาค้าว อยากทำบ้างเพื่อสร้างรายได้ให้กับตนเองกลุ่มจักสานจึงใช้กลไกของการมีส่วนร่วมและแรงหนุนเสริมของท้องถิ่น ภาคีเครือข่าย และประชาชนในการร่วมคิด ร่วมทำและมีส่งเสริมสนับสนุนอย่างมีส่วนร่วมให้มีการใช้วัสดุที่มีอยู่ในท้องถิ่นหรือใช้เศษวัสดุที่เหลือใช้มาสร้างงาน และการจัดซื้อจากแหล่งผลิตโดยตรงในราคาย่อมเยา โดยการถ่ายภูมิปัญญาและทอดวิถีชีวิตชุมชนในการจักสานให้กับลูกหลานและผู้สนใจ

ข้อมูล เนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นางสาววงค์เดือน จันทะแสง

ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย นางสาววงค์เดือน จันทะแสง

อ้างอิงข้อมูลจาก : https://www.wikiwand.com/th