นาง สุนทร แสงลุน (ตะกร้าหวายลายขิต)

พื้นที่ปฏิบัติ บ้านเลขที่ ๙๗ หมู่ ๗ ตำบลพังโคน อำเภอพังโคน จ.สกลนคร

ประวัติ ความเป็นมา

กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านหนองหญ้าปล้อง ตั้งอยู่ที่ บ้านเลขที่ ๙๗ หมู่ ๗ ตำบลพังโคน อำเภอ พังโคน จังหวัดสกลนคร โดยมี นางสุนทร แสงลุน เป็นประธานกลุ่มและมีสมาชิก ๓๐ คน ได้มีการสืบทอด ภูมิปัญญาด้านการจักสาน และยังฝึกสอนให้แก่เยาวชนในท้องถิ่นและผู้สนใจทั่วไป พร้อมทั้งมีการออกแบบผลิตภัณฑ์เครื่องจักสานประเภทต่างๆ เพื่อประโยชน์ในการใช้สอย เช่น ตะกร้าหวายลายขิต กล่องใส่กระดาษชำระลายขิต และถาดผลไม้ เนื่องจากงานฝีมือจักสานของกลุ่ม ใช้กรรมวิธีในการผลิตแบบโบราณ โดยใช้ช่างฝีมือพื้นบ้านโดยแท้ ใกล้จะสูญหาย หาผู้สืบทอดได้ยาก การผลิตแต่ละชิ้นมีความละเอียดอ่อน ต้องใช้ความชำนาญ ความอดทน ใช้เวลาในการผลิตนาน เนื่องจากเป็นงานที่ละเอียด ประณีต สวยงาม มีคุณภาพ มีรูปแบบที่ทันสมัย จึงทำให้ผลิตภัณฑ์ของกลุ่มเป็นที่สนใจของกลุ่มเป้าหมายทั่วไป และได้รับการรับรางวัล OTOP ระดับ ๔ ดาว ในปี ๒๕๔๙

ขั้นตอนการผลิตตะกร้าหวาย มีวิธีทำ ดังนี้

๑. ตัดหวายให้มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง ๒ หุน ยาว ๘๐ เซนติเมตร

๒. นำหวายที่ได้ขนาด มาดัดโค้งเข้าหากันเป็นรูปไข่

๓. นำไม้ไผ่ที่เหลาให้ได้ขนาดประมาณ ๕ มิลลิเมตร

๔. นำหวายใหญ่ประมาณ ๓ มิลลิเมตร ยาว ๒ เมตร เอามาถักเป็นก้นด้านล่าง

๕. นำไม้ไผ่ที่เหลาไว้เท่าก้านธูป ไปย้อมสีแล้วนำไปตากแดดให้แห้ง จานั้นนำไปถักใส่ลวดให้เป็นแถวและแน่นให้ได้ ๑๔๕ ลิ้ว

๖. นำต้นกกที่กรีดเป็นเส้น (ตากแดดแห้งแล้ว) นำมาเปียให้สวยงา

๗. นำส่วนประกอบต่างๆ มาประกอบใส่ด้วยกันให้สวยงามจนแล้วเสร็จ

ประโยชน์

ตะกร้าหวาย เป็น ภาชนะชนิดหนึ่งที่มีไว้สำหรับใส่ของ ให้มีความระเบียบเรียบร้อย แต่คุณประโยชน์ของตะกร้าหวายสามารถเป็นได้มากกว่านั้น นอกจากไว้ใช้เก็บของ กระจุกกระจิกแล้ว ยังประยุกต์เป็นเฟอร์นิเจอร์ได้อีกด้วย เช่น ตะกร้าหวายขนาดใหญ่ทำเป็นโต๊ะรับแขก เป็นเก้าอี้ที่มีเบาะรองนั่ง เป็นลิ้นชักใส่ของเก็บไว้ใต้เตียง ใต้ม้านั่ง หรือสามารถนำมาติดกับผนัง เป็นชั้นใส่ของติดผนังกิ๊บๆ เก๋ๆ เป็นต้น ตะกร้าหวาย ให้ทั้งความสะดวกในการหยิบใช้งาน ความเป็นระเบียบสบายตา และให้ความเป็นธรรมชาติ ที่เป็นความสวยงามแบบยั่งยืนอีกด้วย

การสืบสานต่อ

นางสุนทร แสงลุน ได้มีการสืบทอดภูมิปัญญาด้านการจักสาน และยังฝึกสอนให้แก่เยาวชนในท้องถิ่นและผู้สนใจทั่วไป พร้อมทั้งมีการออกแบบผลิตภัณฑ์เครื่องจักสานประเภทต่างๆ เพื่อประโยชน์ในการใช้สอย เช่น ตะกร้าหวายลายขิต กล่องใส่กระดาษชำระลายขิต และถาดผลไม้ เนื่องจากงานฝีมือจักสานของกลุ่ม ใช้กรรมวิธีในการผลิตแบบโบราณ โดยใช้ช่างฝีมือพื้นบ้านโดยแท้ ใกล้จะสูญหาย หาผู้สืบทอดได้ยาก การผลิตแต่ละชิ้นมีความละเอียดอ่อน ต้องใช้ความชำนาญ ความอดทน ใช้เวลาในการผลิตนาน เนื่องจากเป็นงานที่ละเอียด ประณีต สวยงาม มีคุณภาพ