ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี

เมื่อครั้งในอดีต มีพระสงฆ์รูปหนึ่งธุดงค์มาจำพรรษาที่ริมน้ำพุง บ้านเต่างอย เป็นผู้ริเริ่มและชักชวนให้ชาวบ้านที่มีความเชื่อเดียวกันได้ทำพิธีสักการบูชาแม่น้ำ ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 10 ซึ่งตรงกับวันทำบุญข้าวสาก ชาวบ้านจะนำต้นกล้วย มาสร้างเป็นเรือไฟ ประดับด้วยใบและก้าน นำขี้ตะบองสำหรับจุดไฟ(ขี้ไต้) จำนวนหลายสิบมัดมามัดผูกติดกับเรือไฟด้วยตอก พอพลบค่ำก็ทำพิธีแห่ขบวนเรือไฟ และจุดตะบองไฟให้สว่างไสว ก่อนที่จะนำเรือไฟลอยสักการะในลำน้ำพุง ชาวบ้านเรียกพิธีกรรมนี้ว่า “บุญไหลเรือไฟ” เป็นการร่วมแรงร่วมใจของชาวบ้านหลายภาคส่วนที่จัดขึ้นทุกปีในช่วงเทศกาลออกพรรษา

การจัดทำเรือไฟโบราณจึงถือเป็นประเพณีสำคัญที่สืบทอดกันมาแต่โบราณของชาวบ้านเต่างอย ผ่านการร่วมแรงร่วมใจเป็นน้ำหนึ่งอันเดียวในการสร้างเรือไฟโบราณ ตั้งแต่ขั้นตอนการต่อเติมโครงสร้างตามแบบภูมิปัญญาชาวบ้านใช้วัสดุธรรมชาติ ออกแบบการวางจุดแขวนตะเกียงไฟบนเรือ เพื่อให้ดวงไฟส่องสว่าง ออกมาสวยงาม หัวใจสำคัญการสร้างเรือไฟโบราณ จะต้องเกิดจาก ความรัก ความศรัทธา ความสามัคคีจากทุกคนที่สร้างเรือไฟโบราณ ความปรารถนาสูงสุดของชาวบ้านคือความภาคภูมิใจที่ได้สืบสานประเพณีและความงดงามของลำน้ำพุงให้กับนักท่องเที่ยวและผู้มาเยี่ยมชม

เมื่อถึงเวลากลางคืน ก็ได้เวลาอวดโฉมเรือไฟโบราณของแต่ละหมู่บ้านในอำเภอเต่างอย ในแต่ละลำจะมีขนาด ความกว้าง 3 เมตร ยาว 5 เมตร รวมทั้งสิ้นจำนวน 24 ลำ เรือแต่ละลำจะมีการตกแต่งอย่างประณีตสวยงาม นำลอยลงสู่ลำน้ำพุง ปรากฏภาพเรือประดับตกแต่งด้วยแสงไฟลอยเคลื่อนไปบนลำน้ำพุงแลงดงามตระการตา ส่องประกายระยิบระยับสะท้อนใต้ผืนน้ำน่าดูชม