2 Boot PC eerste keer

2.0 Boot USB/BIOS vanuit Windows

Bij deze eerste opstart heb je een scherm, toetsenbord en muis nodig. 
Voor de meeste PC's is dit aanwezig, maar een NUC is bedoeld om er zonder te draaien en via remote te connecteren. 

Bij het eerste gebruik is het zinvol om een aantal instellingen, pakketten en updates door te voeren,  zodat je met een volledig uitgeruste en geupdate installatie kan starten.

Het maken van een restore point of snapshot van deze "naakte installatie" is zeker aangewezen om nadien op terug te keren.
Je kan er ook een live-distro of iso van maken, zodat je ook andere apparaten kan testen,.

Om in windows met een UEFI boot de bootmenu of de BIOS te kunnen raadplegen dien je windows af te sluiten met een speciale stap.

1. Houd de shift toets ingedrukt en kies restart

2. Ga naar 

3. UEFI Firmware settings

4. Restart

5. Ga naar de tab Boot (met de pijltjes toetsen)

6. Ga naar de optie Auto Power 

7. Zet deze optie ON

8. Save & ExitBOOTboot

9. Herstart windows

10. Houd de shift toets ingedrukt en kies restart

11. Steek de USB met Lubuntu in

12. Kies Other device en start van de eerste partitie van de USB.

Hierdoor is de auto power on gezet en heb je Lubuntu Live gestart van je USB
Je kan dit testen door na een volledige reboot even de stekker van de voeding eruit te trekken en terug in te steken.

2.1 BIOS settings

Zorg ervoor dat de PC mag starten van USB en dat de boot optie toegankelijk is.
Dit is anders voor iedere PC, dus zoek het even op. (Esc of Del). 

Bij een NUC bestaat er meestal een AutoBoot setting, handig om op te zetten.
Zo zal de PC starten van zodra er voeding wordt opgezet.
Vermits deze toestellen nadien zonder toetsenbord, muis en scherm gaan draaien en dikwijls ergens achter of ingebouwd worden,  is dit een handigheid.

Wil je na de installatie van Linux de bios bereiken, dan kan dit ook vanuit de GRUB boot loader:

• Druk tijdens het opstarten op de ESC toets.

• geef na het bekomen van de Grub prompt het commando fwsetup in.
  De nu herstart in de bios mode.

2.2 Boot from USB

Tijdens de opstart krijg je wat vragen over de taal, de regio en de eerste gebruikersnaam en paswoord.
Dit is de naam die de volle rechten zal hebben op de PC.

2.3 Netwerk instellingen

Eens de PC is opgestart van USB, kan de de netwerkinstelling gebeuren, door op het wifi icoon te klikken.

2.4 Installatie op de vaste schijf.

Het installeren op de vaste schijf doe je door hem toe te laten om de schijf volledig te laten wissen of deze manueel eerst te ontdoen van alle partities en nadien een GPT table aan te maken waarop je twee partities maakt.

Op de installatie USB staat een desktop icoon Install Lubuntu met een wizard  die je gidst door het proces.

1. Kies de landkeuze en toetsenbord instellingen.

2. Kies Manuele partitioning omdat erase disk niet de juiste mountpoints aanmaakt.
   Wis alles en maak twee partities:

   1. Fat32 met de BOOT flag opgezet van 300mB, voor de bootloaders etc. met mountpoint /boot/efi

   2. ext4 voor de eerst van de nvram met als mountpoint / en geen flags

   3. Formateer beide partities

3. Er wordt je gevraagd voor een gebruiker aan te maken en je kan tevens kiezen om deze automatisch te laten inloggen, handig voor een autostart pc.

4. Na deze instelling zal Lubuntu installer aan de slag gaan en alle acties uitvoeren.

Indien de installatie gedaan is, gebeurt er een restart.

Op het einde van deze restart krijg je de melding om het install media (je USB stick) te verwijderen en op enter te drukken, waarna de PC reboot in je nieuw geïnstalleerde Lubuntu.

2.5 Update packages

Na installatie en herstart van de HD, kan je de aanwezige pakketten updaten.

Hiervoor krijg je een popup, zoniet ga je naar Preferences/Apply full upgrade

2.6 Terminal update packages list

De volgende actie is nodig om de laatste lijst binnen te halen van instaleerbare pakketten, eventueel via een command line.

1. Open een terminal via System Tools/Qterminal (Ctrl+Alt+T)

2. Geef het command
   sudo apt-get update

Je zal zien dat er heel wat sites bezocht worden en hiervan de lijsten worden gehaald.

2.7 Installeren net-tools

Dit tool zullen we veelvuldig nodig hebben om allerhande netwerk functies te kunnen testen of configureren.

Via package manager

Vanaf Lubuntu 22.4 is de System Tools/Muon Package Manager het aangewezen tool voor het installeren van extra pakketten.

1. Je kan net-tools terug vinden via het zoekvenster en installeren.

2. Kies Install en daarna Apply changes, waarna je het root paswoord moet ingeven als bevestiging.

Manuele installatie:

1. Open een terminal via System Tools/Qterminal (Ctrl+Alt+T)

2. Geef het commando ifconfig in.
   Indien dit lukt, is het tool geïnstalleerd en heb je het IP adres van je PC bekomen.

3. Indien dit niet lukt, krijg je een melding en voer je het volgende commando uit
   sudo apt install net-tools

2.8 Screen resolutie aanpassen

Hoge resoluties hebben veel rekenkracht nodig op oude hardware.
Mijn Z83 kan standaard 4K aan, maar met een Atom is dit niet aangewezen.
Vermits het de bedoeling is om nadien de PC te benader via een VNC verbinding en niet echt als "grafische machine" te gebruiken, kan je beter de standaard instelling van je scherm wat verkleinen.

2.8.1 Grafisch menu

Via de menu Preferences/LXQT settings/monitor settings kan je de resolutie aanpassen van het scherm.
Dmv Apply en Save wordt ze bewaard voor de toekomst.

2.8.2 Command line:

Je kan dit ook via een command line, zoals hier omschreven.
https://askubuntu.com/questions/1041372/how-to-change-display-resolution-and-scaling-using-the-command-line

Met xrandr kan je het aangesloten scherm achterhalen.
Nadien kan je de resolutie aanpassen op de volgende manier met als dit voorbeeld het scherm DP2.

xrandr --output DP2 --mode 1024x768 --scale 1x1

2.9 User access to IO

Voeg je gebruiker toe aan de dialout, tty en audio groep, zodat je toegang krijgt tot de poorten (USB en serial) en audio van je PC.

sudo usermod -a -G dialout walter

sudo usermod -a -G tty walter

sudo usermod -a -G audio walter

2.10 Bios of Load parameters

zie uitleg aanpassen module parameters tijdens booten: Kernel boot parameters

Om terug in de bios te komen in Linux, kan je gebruik maken van de ESC key of SHIFT key om het grub menu op te roepen.

Om de parameters definitief aan te passen, ga je als volgt te werk:

sudo nano /etc/default/grub