Tamadun Sungai Batu menjalankan sistem ekonomi yang berteraskan industri peleburan besi, melonjakkan profil Lembah Bujang dan khususnya Sungai Batu sebagai pemangkin dan nadi kemajuan yang mutlak bagi kerajaan silam yang digelar Kedah Tua.  Ini membuktikan bahawa masyarakat tempatan sudah memiliki kemahiran tinggi dalam peleburan besi.

KOMPONEN RELAU 

Relau terdiri daripada tiga komponen penting iaitu tuyure, mulut relau dan corong. 

1. Tuyure merupakan satu perkakas penting dalam proses peleburan dan pemprosesan besi. Tuyure sebagai alat peniup angin, dimana oksigen atau udara dihantar kebahagian dalam relau untuk membantu meningkatkan suhu bagi mencairkan pelbagai jenis logam. 

2.  Semua bahan yang diperlukan dalam proses peleburan besi akan dimasuki dan disusun melalui mulut relau.

3.  Besi yang dilebur akan mengalir keluar melalui corong 

PROSES PELEBURAN BESI 

1. Pengumpulan bahan 

Pada permulaanya, masyarakat tempatan akan mengumpul semua bahan yang diperlukan dalam proses peleburan besi.  Bahan-bahan ini adalah seperti bijih besi, arang kayu pokok bakau, cangkerang dan pasir.

2. PENYUSUNAN BAHAN 

Semua bahan yang diisi melalui mulut relau. Bahan diletak empat lapis. Setiap lapis terdiri daripada 

• 10 kg bijih besi

• 5 kg kapur( cangkerang laut yang ditumbuk)

• 5 kg pasir

• Arang kayu pokok bakau 

Bijih besi diketuk kepada saiz yang kecil sebelum dimasuk melalui mulut relau

3. Peleburan besi

HASIL PRODUK

Terdapat dua jenis hasil produk di Sungai Batu, iaitu jongkong besi dan sisa besi. Tiada satu relau yang lengkap dijumpai di sini kerana relau dipecahkan selepas tamat proses peleburan besi untuk mendapatkan jongkong besi di dalamnya. Sisa besi akan mengalir keluar melalui corong.

Jongkong Besi kemudian diketul untuk menjadi ketulan kecil dan dieksport ke luar untuk pembuatan pedang dan sebagainya

Sila tekan butang di bawah untuk KEMBALI ke bahagian FUNGSI TAPAK