ระเบียบพิธีการ 

1.  วงดุริยางค์ลูกเสือ กองลูกเสือ เนตรนารี ตั้งแถวสวนสนาม ตามแผนผัง

2.  ประธานในพิธีมาถึง ผู้บังคับขบวนสวนสนามสั่ง “ลูกเสือ-ตรง” ทำความเคารพประธาน “ตรงหน้า-ระวัง”  “วันทยา-วุธ” วงดุริยางค์บรรเลงเพลงมหาฤกษ์

- ลูกเสือในแถวไม่มีไม้พลอง ไม้ง่าม ทำความเคารพด้วยท่าตรง

- ลูกเสือในแถวที่มีไม้พลอง ไม้ง่าม ทำความเคารพด้วยท่าวันทยาวุธ

- ผู้บังคับบัญชาลูกเสือที่ควบคุมแถวที่ไม่มีไม้ถือทำความเคารพด้วยท่าวันทยหัตถ์

- ผู้บังคับบัญชาลูกเสือที่ควบคุมแถวที่มีไม้ถือทำความเคารพด้วยท่าวันทยาวุธ

- ผู้ถือป้าย ทำความเคารพด้วยท่าตรง

- ผู้ถือธง ทำความเคารพด้วยท่าธง (โรยธง)

- ผู้บังคับบัญชาที่อยู่ในแถวกองบังคับการผสมทำความเคารพด้วยท่าวันทยหัตถ์

- ผู้บังคับบัญชาลูกเสือทุกคนที่อยู่ในบริเวณพิธี (จะสวมหมวกหรือมิได้สวมหมวกก็ตาม)   

   ทำความเคารพด้วยท่าวันทยหัตถ์

จบเพลงมหาฤกษ์ ผู้บังคับขบวนสวนสนามสั่ง “เรียบ-อาวุธ”  “ตามระเบียบ-พัก”

หมายเหตุ   เมื่อได้ยินคำสั่ง “ตามระเบียบ,พัก” ให้ลูกเสือ ผู้บังคับบัญชาลูกเสืออยู่ในท่าตามระเบียบพัก ยกเว้นคนถือป้าย คนถือธง และผู้บังคับบัญชาที่มีไม้ถือให้อยู่ในท่าพัก (บ่าอาวุธ) และให้หย่อนเข่าขวาเท่านั้น

3.      ประธานในพิธีเปิดกรวยดอกไม้ถวายราชสักการะพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวองค์พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ เมื่อเปิดกรวยเสร็จแล้วประธานถอยหลัง 1 ก้าว ถวายความเคารพ (วันทยหัตถ์) ผู้บังคับขบวนสวนสนามสั่ง “ลูกเสือ-ตรง” “ทำความเคารพพระบรมฉายาลักษณ์” “วันทยา-วุธ” วงดุริยางค์บรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี (ลูกเสือ ผู้บังคับบัญชาลูกเสือทุกคนทำความเคารพ ผู้ถือธงโรยธง)

-            เมื่อจบเพลงสรรเสริญพระบารมี ผู้บังคับขบวน สวนสนามสั่ง “เรียบ-อาวุธ” “ตามระเบียบ,พัก”

4.  ประธานในพิธีขึ้นยืนบนแท่นรับการเคารพ

5.  ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียน รายงานกิจการลูกเสือในรอบปี

6.  ประธานในพิธีมอบโล่แก่ผู้มีอุปการคุณ หรือเกียรติบัตรผู้บังคับบัญชาลูกเสือดีเด่น หรือเข็มบำเพ็ญประโยชน์ (ถ้ามี)

7.  ผู้บังคับขบวนสวนสนาม นำลูกเสือและผู้บังคับบัญชาลูกเสือกล่าวทบทวนคำปฏิญาณ

การปฏิญาณตนของลูกเสือสามัญ และลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่

-        ผู้บังคับขบวนสวนสนามสั่ง “ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ลูกเสือวิสามัญ เนตรนารี

และผู้บังคับบัญชาลูกเสือ กล่าวคำปฏิญาณตามข้าพเจ้า”

(ลูกเสือและผู้บังคับบัญชาลูกเสือทุกประเภทแสดงรหัส)

-        ผู้บังคับขบวนสวนสนามแสดงรหัส แล้วกล่าวนำ

“ด้วยเกียรติของข้า ข้าสัญญาว่า

ข้อ 1 ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์

ข้อ 2 ข้าจะช่วยเหลือผู้อื่นทุกเมื่อ

ข้อ 3 ข้าจะปฏิบัติตามกฎของลูกเสือ”

เมื่อกล่าวคำปฏิญาณจบ ลูกเสือและผู้บังคับบัญชาลูกเสือทุกคนลดมือขวาลง แต่ยังอยู่ในท่าตรง

8.  ประธานในพิธีให้โอวาท จบคำให้โอวาท ผู้บังคับขบวนสวนสนาม สั่ง “ตรงหน้า,ระวัง” “วันทยา-วุธ” วงดุริยางค์บรรเลงเพลงมหาฤกษ์ 

            (ลูกเสือและผู้บังคับบัญชาลูกเสือทุก คนทำความเคารพ) จบเพลงมหาฤกษ์ ผู้บังคับขบวนสวนสนามสั่ง “เรียบ-อาวุธ”

9.  การเดินสวนสนาม

แตรเดี่ยวเป่าให้สัญญาณเตรียมสวนสนาม 2 ครั้ง

ผู้บังคับขบวนสวนสนามสั่ง  “ลูกเสือเตรียมสวนสนาม”  “ขวา-หัน”

-        “ปรับขบวนสวนสนาม” “แบก-อาวุธ”

(ลูกเสือที่มีไม้พลองหรือไม้ง่ามให้แบกอาวุธ ลูกเสือที่ถือป้ายให้แบกป้าย ลูกเสือที่ถือธงให้แบกธง ผู้บังคับบัญชาลูกเสือที่ถือไม้ถือให้ทำท่าบ่าอาวุธ) ผู้บังคับขบวนสวนสนามเดินเข้าประจำที่ที่กำหนดไว้ เพื่อเตรียมตัวสวนสนามแล้ว สั่ง “หน้า-เดิน”

-        การจัดขบวนสวนสนาม มีโดยลำดับ ดังนี้

(1) วงดุริยางค์ลูกเสือ

(2) ผู้บังคับขบวนสวนสนาม

(3) กองลูกเสือประเภทต่าง ๆ ที่เข้าร่วมพิธี

-กองลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่

-กองลูกเสือสามัญ

-กองลูกเสือสำรอง

10.  ขบวนลูกเสือ-เนตรนารีสวนสนาม และเดินกลับเข้าสู่ที่ตั้งในสนาม ให้อยู่ในท่าพักตามระเบียบ

11.  ส่งประธาน ผู้บังคับขบวนสวนสนาม สั่ง “ลูกเสือ-ตรง” “ทำความเคารพประธานในพิธี” “ตรงหน้า,ระวัง”

“วันทยา-วุธ” “วงดุริยางค์บรรเลงเพลงมหาฤกษ์” จบแล้วผู้บังคับขบวนสวนสนามสั่ง “เรียบ-อาวุธ”

12.  ประธานในพิธีเดินทางกลับ

13.  เสร็จพิธี

หมายเหตุ : พิธีทบทวนคำปฏิญาณและสวนสนาม เพื่อถวายสัตย์ปฏิญาณและถวายความจงรักภักดีแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวองค์พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ ในส่วนกลางกราบบังคมทูลอัญเชิญพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ เป็นประธานในพิธี สำหรับต่างจังหวัดจะทำพิธีเชิญธงลูกเสือประจำจังหวัดมาประดิษฐานแทน จังหวัดใดได้ส่งตัวแทนกองลูกเสือจังหวัดพร้อมธงลูกเสือประจำจังหวัดไปร่วมในพิธีกับส่วนกลางแล้วให้อัญเชิญพระบรมฉายาลักษณ์หรือพระบรมสาทิสลักษณ์องค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาประดิษฐานแทน

การทำความเคารพของผู้ถือธงและถือป้าย

ก. ธงประจำกองลูกเสือ

1. เวลาอยู่กับที่ให้ถือธงด้วยมือขวา โคนคันธงจรดกับพื้นประมาณโคนนิ้วก้อยเท้าขวา

คันธงแนบกับลำตัวอยู่ร่องไหล่ขวา เวลาทำความเคารพเมื่อเพลงมหาฤกษ์หรือมหาชัยบรรเลง ให้ผู้ถือธงทำความเคารพด้วยท่าธงติดต่อกันไป โดยอาศัยคำบอกว่า “วันทยา-วุธ” ให้ทำข้อ 1.1 ทันที (หน้า 158 บรรทัดที่ 10 จากคู่มือการฝึกระเบียบแถวลูกเสือของสำนักงานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ) ดังนี้

1.1 เมื่อมีคำบอกว่า “วันทยา-วุธ” ให้ผู้ถือธงใช้มือซ้ายไปจับคันธงชิดมือขวาและเหนือมือขวาแล้วใช้มือซ้ายยกคันธงขึ้นมาในแนวตรงเสมอไหล่ขวา ข้อศอกซ้ายตั้งเป็นมุมฉากกับลำตัว มือขวายังคงเหยียดตรง และจับคันธงไว้ แล้วทำกึ่งขวาหัน

1.2 ค่อย ๆ ลดปลายคันธงลงไปทางไหล่ซ้ายอย่างช้า ๆ ตามจังหวะของเพลง พร้อมกับเลื่อนมือซ้ายที่กำคันธงอยู่ทางแนวไหล่ขวามาทางด้านไหล่ซ้าย โดยการลดข้อศอกซ้ายลงแนบลำตัวจนคันธงอยู่ในแนวขนานกับพื้น มือซ้ายอยู่เสมอแนวไหล่ซ้าย ห่างจากตัวเล็กน้อย มือขวาจับคันธงยกขึ้น จนแขนขวาเหยียดตรงไปทางข้างขวามือตามคันธง และให้คันธงวางอยู่บนร่องระหว่างนิ้วหัวแม่มือ และนิ้วชี้ของมือขวา (เมื่อเพลงบรรเลงไปได้ครึ่งเพลง)

1.3 ครั้นแล้วให้ยกปลายคันธงกลับขึ้นในท่าเคารพช้า ๆ ให้ได้จังหวะเช่นเดียวกับขาลง โดยใช้มือขวากดโคนคันธงลงจนคันธงตั้งตรง และแขนขวาแนบลำตัว เมื่อเพลงมหาฤกษ์หรือมหาชัยบรรเลงจบลง

1.4 เมื่อได้ยินคำสั่ง “เรียบ-อาวุธ” ให้ลดคันธงลงในท่าตรง ยกมือซ้ายกลับเข้าที่แล้วทำกึ่งซ้ายหันกลับที่เดิม

                 2. เวลาเคลื่อนที่ ให้แบกธงด้วยบ่าขวา ยกธงขึ้นด้วยมือขวาและใช้มือซ้ายช่วยนำคันธงขึ้นพาดบนบ่าขวา ต้นคันธงเฉลียงลงเบื้องล่าง ข้อศอกขวาทำมุม 90 องศากับลำตัวแล้วลดมือซ้ายกลับมาอยู่ที่เดิม

                 3. การทำความเคารพในขณะเดินสวนสนามให้ปฏิบัติ ดังนี้

                           -เมื่อถึงธงที่ 1 (ธงระวัง) ให้ลดธงลงจากท่าแบกมาแนบลำตัว โดยการเหยียดแขนขวาให้ตึง คันธงตั้งตรง มือขวากำคันธง ยกมือซ้ายมาจับคันธงในแนวไหล่ซ้าย ยกข้อศอกให้ตั้งได้ฉากกับลำตัว

                           -เมื่อถึงธงที่ 2 (ธงทำความเคารพ) ให้เหยียดแขนซ้ายตรงออกไปข้างหน้า มือซ้ายกำคันธงไว้ให้คันธงเอนไปข้างหน้าประมาณ 45 องศา มือขวาแนบลำตัว ตาแลตรงไปข้างหน้า ขนานกับพื้น ไม่ต้องสะบัดหน้าไปยังประธานในพิธี

                           -เมื่อถึงธงที่ 3 (ธงเลิกทำความเคารพ) ให้ยกธงขึ้นมาอยู่ในท่าแบกธงตามเดิม และลดมือซ้ายลงแกว่งแขนตามปกติ

ข. ป้ายชื่อโรงเรียนและป้ายอื่น ๆ (ถ้ามี)

1.  เวลาอยู่กับที่ถือป้ายทั้งสองมือ คือมือขวากำคันป้ายชิดแผ่นป้าย มือซ้ายกำต่อลงมา

ชิดมือขวา โคนคันป้ายจรดพื้นตรงหน้ากึ่งกลางระหว่างปลายเท้าทั้งสอง เวลาทำความเคารพผู้ถือป้ายทำท่าตรงเท่านั้น

                 2. เวลาเคลื่อนที่ ให้ถือป้าย โดยมือขวาจับคันป้าย ในลักษณะคว่ำมือ โดยใช้นิ้วชี้และนิ้วกลางจับที่สำหรับจับ ถ้ามี ถ้าไม่มีที่สำหรับจับ ก็ให้โคนคันป้ายวางอยู่บนอุ้งมือขวา โดยหันฝ่ามือเข้าหาตัว แขนขวาเหยียดตรงแนบลำตัว มือซ้ายจับคันป้ายในแนวเสมอไหล่ขวา และตั้งได้ฉากกับลำตัว หันหน้าป้ายไปข้างหน้า

                 3. การทำความเคารพในขณะที่เคลื่อนที่ ให้ถือป้ายตามปกติ ตามองตรงไปข้างหน้าขนานกับพื้น (ไม่ต้องสะบัดหน้าไปยังประธานในพิธี) แต่ให้หันหน้าป้ายเข้าหาประธานในพิธีก่อนที่จะถึงธงที่ 1 ประมาณ 20 ก้าว และหันป้ายกลับที่เดิม เมื่อผ่านพ้นธงที่ 3 แล้ว

การทำความเคารเมื่อเดินสวนสนาม

       ด้านหน้าปะรำพิธีจะมีธงเป็นเครื่องหมายอยู่ 3 ธง ธงที่ 1 คือ ธงระวัง (สีเหลือง) ธงที่ 2 คือ ธงทำความเคารพ (สีแดง) และธงที่ 3 คือ ธงเลิกทำความเคารพ (สีเขียว)

       1. ลูกเสือในแถวเมื่อได้ยินคำสั่งว่า “แลขวา-ทำ” ให้ทุกคนสะบัดหน้าไปยังประธานในพิธีจนถึงธงที่ 3 จึงสะบัดหน้ากลับ แล้วเดินตามปกติ ยกเว้นคนที่ขวาสุดของแต่ละแถว ไม่ต้องสะบัดหน้า คงมองตรงไปข้างหน้าขนานกับพื้น ลูกเสือที่มีไม้พลองหรือไม้ง่ามเวลาสะบัดหน้าต้องแกว่งแขนด้วย ส่วนลูกเสือที่ไม่มีไม้พลองหรือไม้ง่าม เวลาสะบัดหน้าแขนทั้ง 2 ข้างไม่แกว่ง ลูกเสือเมื่อได้ยิน    คำสั่ง “แลขวา-ทำ” ให้ทุกคนทำ แม้แต่ตนจะยังไม่ถึงธงที่ 2 ก็ตาม แต่เมื่อธงที่ 3 แถวใดถึงก็ให้สะบัดหน้ากลับโดยไม่ต้องมีการบอก

       2. ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ และผู้ควบคุมแถวที่ไม่มีไม้ถือ เมื่อถึงธงที่ 2 ให้ทำ วันทยหัตถ์พร้อมกับสะบัดหน้าไปยังประธานในพิธี แขนไม่แกว่งจนถึงธงที่ 3 จึงสะบัดหน้ากลับ และเดินแกว่งแขนตามปกติ

       ผู้บังคับบัญชาลูกเสือที่มีไม้ถือให้เดินท่าบ่าอาวุธ เมื่อถึงธงที่ 1 ให้ยกไม้ขึ้นมาเสมอปาก ห่างจากปากประมาณ 1 ฝ่ามือ เมื่อถึงธงที่ 2 ให้ทำท่าวันทยาวุธ พร้อมกับสะบัดหน้าไปยังประธานในพิธี แขนซ้ายไม่แกว่งจนถึงธงที่ 3 ให้สะบัดหน้ากลับ ยกไม้ขึ้นเสมอปาก แล้วลดลง ในท่าบ่าอาวุธ และเดินแกว่งแขนตามปกติ

       3. รองผู้กำกับลูกเสือ (ที่เดินควบคุมแถว) เมื่อถึงธงที่ 1 ให้สั่ง “ระวัง” ให้แถวลูกเสือเดินเข้าระเบียบอย่างดีที่สุด และเมื่อใกล้ถึงธงที่ 2 ให้รองผู้กำกับสั่ง “แลขวา-ทำ” ขณะเดียวกันให้ผู้สั่งทำความเคารพพร้อมกับคำว่า “ทำ” เมื่อถึงธงที่ 2 (ตัวเองทำ วันทยาวุธ ถ้ามีไม้ถือ ถ้าไม่มีไม้ถือให้ทำวันทยหัตถ์) พร้อมกับสะบัดหน้าไปยังประธานในพิธี แขนซ้ายไม่แกว่งจนถึง ธงที่ 3 จึงสะบัดหน้ากลับแล้วเดินแกว่งแขนตามปกติ

       4 ส่วนผู้ถือธง และถือป้ายให้ปฏิบัติดังกล่าวมาแล้ว

เดินตามปกติ

คำบอก       “หน้า-เดิน”

การปฏิบัติ

โน้มน้ำหนักตัวไปข้างหน้า พร้อมกับก้าวเท้าซ้ายออกเดินก่อน ขาเหยียดตึง ปลายเท้างุ้ม ส้นเท้าสูงจากพื้นประมาณ 1 คืบ เมื่อจะวางเท้าและก้าวต่อไป ให้โน้มน้ำหนักตัวไปข้างหน้าตบเต็มฝ่าเท้าอย่างแข็งแรง ทรงตัวและศรีษะอยู่ในท่าตรง แกว่งแขนตามธรรมดาเฉียงไปข้างหน้าและข้างหลังพองาม เมื่อแกว่งแขนไปข้างหน้า ข้อศอกงอเล็กน้อย เมื่อแกว่งแขนไปข้างหลัง ให้แขนเหยียดตรงตามธรรมชาติหันหลังมือออกนอกตัว แบมือให้นิ้วมือเรียงชิดติดกัน ความยาวของก้าว 40-60 ซ.ม. (นับจากส้นเท้าถึงส้นเท้า) รักษาความยาวของก้าวให้คงที่อัตราความเร็วในการเดินนาทีละ 90-100 ก้าว

เดินสวนสนาม

คำบอก       “เตรียมตัวสวนสนาม”  “หน้า-เดิน”

การปฏิบัติ

       ก้าวเท้าซ้ายออกเดินก่อนอย่างแข็งแรง ขาซ้ายตึงปลายเท้างุ้ม ยกส้นเท้าสูงจากพื้นประมาณ 1 คืบ ทรงตัวและศีรษะอยู่ในลักษณะท่าตรง แกว่งแขนเฉียงไปข้างหน้าตรงข้ามกับเท้าที่ก้าว ฝ่ามือผ่านประมาณกึ่งกลางลำตัวเสมอแนวหัวเข็มขัดห่างจากหัวเข็มขัดประมาณ 1 ฝ่ามือ มือแบนิ้วเรียงชิดกัน แขนท่อนล่างขนานกับพื้นระดับและแกว่งไปข้างหลัง ให้แขนเหยียดตรงตามธรรมชาติ เมื่อจะวางเท้าและก้าวต่อไป ให้โน้มน้ำหนักตัวไปข้างหน้า และตบเต็มฝ่าเท้าอย่างแข็งแรง ยืดตัวอย่างองอาจ ความยาวของก้าว 40-60 ซ.ม. (นับจากส้นเท้าถึงส้นเท้า) รักษาความยาวของก้าวให้คงที่ อัตราความเร็วในการเดินนาทีละ 90-100 ก้าว

หมายเหตุ   ให้เดินแบบ “เดินสวนสนาม” หน้าปะรำพิธีเริ่มตั้งแต่ ธงที่ 1-3 นอกนั้นให้เดินแบบ“เดินตามปกติ”

เดินตามสบาย

คำบอก       “เดินตามสบาย”

การปฏิบัติ

       เปลี่ยนจากเดินตามปกติเป็นเดินตามสบาย ระยะก้าวเช่นเดียวกับการเดินตามปกติ อัตราความเร็วในการเดิน นาทีละ 120-150 ก้าว แต่ไม่ต้องรักษาท่าทางให้เคร่งครัด ถ้าเดินทางเป็นหน่วยก็ไม่ต้องเดินเท้าพร้อม ลูกเสืออาจจะพูดกันได้ เว้นแต่จะมีคำสั่งห้าม

       ถ้าจะเปลี่ยนให้เดินทางพร้อมกัน และให้กลับมาอยู่ในท่าเดินตามสบาย ให้ใช้คำบอกว่า “เดินเข้าระเบียบ” หรือจะบอกแถวหยุดเสียก่อน แล้วจึงบอกให้ออกเดินทางใหม่ก็ได้ จากท่าเดินตามสบาย เมื่อจะบอกแถวหยุด จะต้องบอกให้ลูกเสือเดินเข้าระเบียบเสียก่อนเสมอ

ลักษณะ

       ต้องมีลักษณะกลม เส้นผ่าศูนย์กลางหัวไม้ 1.8 ซ.ม. กลางไม้ 1.5 ซ.ม. ปลายไม้  1.2 ซ.ม. ยาว 75 ซ.ม. ที่หัวและปลายไม้ให้มีปลอกทองเหลืองหุ้มทางด้านหัว ยาว 6 ซ.ม. ด้านปลายไม้ยาว 4 ซ.ม. จากหัวไม้ลงมา 12 ซ.ม. ให้ผูกพู่ 2 พู่ และจากหัวไม้ลงมา 16 ซ.ม. ให้มีปลอกทองเหลืองเป็นตราคณะลูกเสือแห่งชาติหุ้มอยู่ ไม้ถือให้เป็นสีน้ำตาลแก่

วิธีใช้ไม้ถือของผู้บังคับบัญชาลูกเสือ

       การใช้ไม้ถือของผู้บังคับบัญชาลูกเสือ จะใช้ในโอกาสที่จัดแถวลูกเสือในพิธีใด ๆ ที่ลูกเสือถือไม้พลอง หรือไม้ง่าม ผู้บังคับบัญชาลูกเสือที่คุมแถวก็ต้องถือไม้ถือ (ยกเว้นผู้บังคับบัญชา ลูกเสือสำรอง ไม่ต้องถือไม้ถือ) ซึ่งมีวิธีดังต่อไปนี้

        1. วิธีถือไม้ในท่าปกติ โดยปกติไม้ถือจะหนีบอยู่ในซอกรักแร้ซ้าย แขนซ้ายท่อนบนแนบขนานกับลำตัวหนีบไม้ไว้ แขนซ้ายท่อนล่างเหยียดตรงไปข้างหน้า มือซ้ายกำไม้ให้ฝ่ามือหงายขึ้นห่างจากโคนไม้ประมาณ 1 ฝ่ามือ ให้ไม้ขนานกับพื้น

       2. ท่าบ่าอาวุธ ใช้มือขวาจับโคนไม้ถือ ให้ฝ่ามือต่ำลง แล้วนำไม้มาแนบข้างตัวทางขวาในท่าตรง ให้นิ้วทั้งสี่เรียงกันอยู่ด้านนอก หัวแม่มืออยู่ด้านใน ให้โคนไม้อยู่ระหว่างนิ้วชี้กับนิ้วหัวแม่มือ ปลายไม้อยู่แนบร่องไหล่ขวา พร้อมกับปล่อยมือซ้ายลงข้างตัว

       3. ท่าทำการเคารพอยู่กับที่ เมื่อบอกแถวทำความเคารพ “ขวา (ซ้าย,ตรงหน้า) ระวัง   วันทยา-วุธ” พร้อมกันนั้นผู้ควบคุมแถวต้องทำวันทยาวุธด้วย โดยใช้มือขวาถือไม้ มาในท่าบ่าอาวุธ  แล้วยกไม้ขึ้นมาให้ปลายไม้ตั้งตรงนิ้วหัวแม่มือหันเข้าหาตัว ตั้งตรงขึ้นตามไม้ ปลายนิ้วหัวแม่มือเสมอปาก ห่างจากปาก 1 ฝ่ามือ แล้วฟาดปลายไม้ และแขนขวาลงอยู่ในท่าตรง มือขวากำโคนไม้ ให้นิ้วหัวแม่มืออยู่ข้างบน และชี้ปลายนิ้วไปทางปลายไม้ ให้ปลายไม้ชี้ตรงไปข้างหน้า และเฉียงห่างจากพื้นประมาณ 1 คืบ ท่าเรียบอาวุธ เมื่อบอก “เรียบ-อาวุธ” ให้ยกไม้ถือขึ้นมาเสมอปาก แล้วนำลงมาในท่าบ่าอาวุธ แล้วจึงยกไม้ชูแขนขวาขึ้นเหนือศีรษะ เฉียงไปข้างหน้าทางกึ่งขวาพร้อมกับเอนปลายไม้ลงมา เหน็บที่ซอกรักแร้ มือซ้ายยกขึ้นกำโคนไม้ไว้แล้วปล่อยมือขวาลงในท่าตรงตามเดิม

       4. ควบคุมแถวลูกเสือเดิน   เมื่อบอกลูกเสือแบกอาวุธ ผู้บังคับบัญชาลูกเสือต้องอยู่ในท่าบ่าอาวุธ และเดินในท่าบ่าอาวุธ จนกว่าจะบอกให้ลูกเสือเรียบอาวุธ

      5. สวนสนาม เมื่อจะถึงผู้รับการเคารพ คือถึงธงแรกให้ทำระวัง คือยกไม้จากท่าบ่าอาวุธอยู่เสมอปาก (แขนซ้ายยังคงแกว่งอยู่) เมื่อถึงธงที่ 2 ให้ฟาดไม้ลงในท่าวันทยาวุธ พร้อมกับทำแลขวา (แขนซ้ายไม่แกว่ง) ถึงธงที่ 3 ให้ยกไม้ขึ้น เสมอปาก แล้วลดลงในท่าบ่าอาวุธ สะบัดหน้าตรงและเดินแกว่งแขนต่อไป

ลักษณะพู่ของไม้ถือ

       เป็นด้ายหรือไหมพรม สีตามประเภทของลูกเสือหรือตำแหน่งของลูกเสือ ถักเป็นเชือกผูกติดกับไม้ถือปลายเชือกยาวข้างละ 6 ซ.ม. ต่อจากปลายเชือกแต่ละข้างทำเป็นพู่ยาวข้างละ 7 ซ.ม. ขนาดโตพอสมควร

               -ผู้บังคับบัญชาลูกเสือสามัญ เชือกและพู่เป็นสีเขียว

               -ผู้บังคับบัญชาลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เชือกและพู่เป็นสีเลือดหมู

               -ผู้บังคับบัญชาลูกเสือวิสามัญ เชือกและพู่เป็นสีแดง

               -ผู้บังคับบัญชาลูกเสือขั้นผู้ตรวจการลูกเสือ สังกัดสำนักงานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ เชือกและพู่เป็นสีม่วง

               -ผู้บังคับบัญชาลูกเสือขั้นผู้ตรวจการลูกเสือ สังกัดสำนักงานคณะกรรมการลูกเสือจังหวัด เชือกสีม่วง พู่ข้างหนึ่งสีม่วงอีกข้างหนึ่งสีเหลือง

               -ผู้บังคับบัญชาลูกเสือขั้นผู้ตรวจการลูกเสือ สังกัดสำนักงานคณะกรรมการลูกเสืออำเภอ  เชือกสีม่วง พู่ข้างหนึ่งสีม่วงอีกข้างหนึ่งสีแดง