Embedded Files
ZER DIRA ITSAS HONDAKINAK?
Jatorri ez naturala duen edozein solido iraunkorra (manufakturatua edota prozesatua), itsasoko edo kostaldeko inguruneetan baztertuta, lehorreko iturrietatik itsas ingurunera garraiatzen diren materialak barne.
10 - 12 milioi tona plastiko itsasora iristen dira urtero
ITSAS HONDAKINEN TOP ESPAINIAN
Plastiko zati identifikaezinak ( 0 - 2,5mm )
Sokatxoak eta sokak ( 0 < 1mm )
Plastiko zati identifikaezinak ( 2,5 - 50mm )
Zigarro puntak
Plastikozko tapak, tapoiak eta kortxoak
Belarrietako kotoi - txotxak
Goxoki eta litxarrerien bilgarriak
Plastikozko poltsak
Apai sintetikoak ( poliuretano zatiak )
Plastikozko botilak
NONDIK DATOZ ITSAS HONDAKINAK?
Itsas hondakinen %80-ak barnealdeko lurraldeetako jatorria du
Beste %20-ak itsasoko jatorria du
MUNDU OSOKO HONDAKIN GEHIENAK ERAMATEN DITUZTEN 10 IBAIAK:
Ganges ( India ), Indo ( India ), Yangtsé ( China ), Río Amarillo ( China ), Amur ( Rusia - China ), Río de Perlas ( China ), Mekong ( China ), Nilo ( Egipto ) eta Níger ( Afrika).
ITSASORA IRISTEAN… NORA DOAZ?
%70 itsas hondoan
%15 itsas zutabean
%15 itsas azalean eta kostaldera iristen dena
ITSASOKO ZINTA GARRAIATZAILEA
Itsasoko zinta garraiatzaileek itsasoko hondakinak mundu guztira zabaltzen dituzte. Itsas korronteak poloetan sortzen dira urak dentsitate handiagoa eskuratzen duelako. Uraren eta lurrazalaren arteko frikzioagatik ura berotu egiten da eta azalera igotzen da.
ITSASOAREN GARRANTZIA. ZERGATIK DA HAIN INPORTANTEA?
Oxigenoa: Itsasoak oxigenoa ematen digu, guk arnasten dugun oxigenoaren %74 itsasotik dator.
Biodibertsitatea: Zenbat eta biodibertsitate gehiago egon esan nahi du animali mota gehiago daudela, itsasoko bizitzaren aniztasuna gure planetari aukera ematen dio aldaketei egokitzeko.
Sendatzeko ahalmena: Arnasbideak garbitzeko, zauriak sendatzeko gatzarekin ( mediterraneokoak txarrak dira )
Elikagaiak: Elikagai eta sendagai asko ematen digu
CO2 eta klima erregulatu: Nutrienteak eta beroa mugitzen du, CO2 (Karbono dioxidoa) xurgatzen du.
PLASTIKO TAMAINAK
MAKRO plastikoak > 2,5cm
MESO plastikoak 5mm - 2,5cm
MIKRO plastikoak 1µm - 5mm
NANO plastikoak <1 µm
MIKROPLASTIKOAK
SEKUNDARIOAK: Plastiko handien zatiketatik sortutakoak makrotik → mikrora < 5mm
PRIMARIOAK: Tamaina horrekin sortu direnak
MIKROPLASTIKO PRIMARIOAK
PE: Polietileno
PP: Polipropileno
PET: Politereftalato de etileno
PMMA: Polimetil metacrilato
MIKROPLASTIKOEN ONDORIOAK
→ Zeluletan sar daitezke eta kalteak eragin (motaren arabera)
→ Kutsatzaile organikoak erakarri → toxikoak irentsi
→ Patogenoen garraiatzaile (gaixotasunak eragiten dituzten mikroorganismoak)
→ Adiktiboak oso arriskutsuak dira → disruptore endokrinoak
PLASTIKOA ETA PLASTIKO MOTAK
Materialez mintzatuz, organikoa eta sintesiz lortua, polimero egitura duena eta egite prozesuan molda daitekeena ( Euskaltzaindia )
BA AL DAKIZU GIPUZKOAKO HONDAKINEKIN ZER EGITEN DA?
BEREIZKETA
Separatua jasotzea hondakinak, errefuxa errefuxarekin, papera paperarekin…
BIRZIKLAPENA
Materialak berriz ere erabiltzeko prestatzea jcsjknjdcdjhhj
*Bananduta jasotzen den guztia ez da birziklatzen
ITSAS HONDAKINEN ONDORIOAK
1. Korapilatzeak → Itsas hegaztun espezieen %45
→ Itsas hegazti espezieen %21
→ Itsas dortoka espezie guztiak
2. Ahorakinak
→ Bioakumulazioa → Organismoetan denbora igaro ahala mikroplastikoak metatzen joatea, adb: muskuiluetan
→ Biomagnifikazioa → Sare trafikoan gora egin ahala mikroplastiko gehiago egotea, adb: inuitetan
3. Ekosistemak suntsitzea
4. Galera ekonomikoak
5. Ondorioak osasunean
Page updated
Report abuse