Kiến thức: Rác ngày càng tăng và đang không phân loại dẫn đến quá tải và ô nhiễm môi trường. Hiện trạng này xảy ra do: Nhu cầu tiêu dùng tăng, lãng phí, sử dụng sản phẩm dùng một lần, vứt rác, đốt rác...
Kỹ năng: kỹ năng tổ chức trò chơi đố vui.
Bộ câu hỏi Rung chuông vàng; Bộ thẻ rác;
Giấy trắng và bút màu;
Phim Thực trạng rác tại Đà Nẵng, Thực trạng rác tại Hội An, Hoạt hình về Rác
Các CLB tổ chức trò chơi Rung Chuông Vàng với nhiều hình thức sáng tạo như trả lời bằng động tác hay thi đấu qua Kahoot để tăng phần hấp dẫn
Em giới thiệu: Để tìm hiểu về hiện trạng rác, chúng ta sẽ cùng chơi trò chơi Rung Chuông Vàng nhé!
Em hướng dẫn cách chơi và chơi thử: Mời cả lớp chia thành nhóm (có thể ngồi theo bàn từ 4-6 người/nhóm, hoặc cho các bạn đứng thành 4 hàng dọc). Sau khi quản trò đọc câu hỏi, mỗi nhóm có 7 giây suy nghĩ để trả lời đáp án A,B,C,D (có thể cho nhóm dùng 1 tờ giấy viết A - B - C - D, hoặc cho thành viên nhóm sử dụng động tác). Mỗi đáp án đúng được tính 1 điểm, nhóm thắng cuộc là nhóm có số điểm cao nhất.
Em tổ chức cho cả lớp cùng chơi.
Em tổng kết: Nhắc lại một số hiện trạng chung của vấn đề rác thải: Rác ngày càng tăng và bị để lẫn lộn, dẫn đến khó khăn trong việc thu gom, tái chế và xử lý
Em tổ chức trò chơi Nói trệch nói tránh (em lựa chọn 5-7 thẻ trong các thẻ: 10 - 19, 27, 36, 37). Tổ chức theo nhóm, hoặc dãy bàn:
Em giới thiệu: Để tìm hiểu các vấn đề và nguyên nhân ô nhiễm rác thải, chúng ta sẽ cùng nhau chơi Nói Trệch Nói tránh nhé!
Em nêu cách chơi: Mỗi đội cử ra 1 bạn đoán từ khóa nhưng không được nhìn, các bạn còn lại trong đội được nhìn từ và phải diễn đạt. Người diễn đạt được dùng hành động và lời nói, trong đó không được nói từ có trong thử thách, không được dùng ngoại ngữ. Đội nào đoán đúng trước sẽ được điểm.
Em tổ chức chơi: Sắp xếp chỗ ngồi cho người đoán và cho chơi thử. Khi chơi, em đưa thẻ cho đội đoán đúng.
Em tổng kết: Mời các đội đọc nội dung của các thẻ, rồi tóm tắt: Đây là các nguyên nhân làm ô nhiễm rác bao gồm: lãng phí, sử dụng sản phẩm dùng một lần, đốt rác, xử lý rác chưa hiệu quả, bãi rác quá tải, ...
Em mời các bạn chia nhóm 4 – 6 người/nhóm. Mỗi nhóm được phát 1 bộ thẻ ghi tên các loại rác. Em đặt các thẻ mốc thời gian lên sàn nhà/góc bàn ở giữa lớp.
Em giới thiệu tên các loại rác thường gặp và yêu cầu: Rác sẽ tồn tại được bao lâu nếu phân hủy trong môi trường tự nhiên? Mời các bạn tham gia trò chơi Tuổi thọ của rác hay thời gian phân hủy tự nhiên của rác. Có 5 mốc tuổi thọ hay thời gian phân hủy của rác. Trong 8 phút, các nhóm hãy phán đoán rồi xếp rác theo các mốc tuổi thọ/thời gian phân hủy trên. Nhóm thắng cuộc là nhóm có nhiều phán đoán chính xác nhất.
Em tổ chức chơi: Em làm mẫu sắp xếp 1 loại rác vào mốc thời gian để các nhóm biết rõ cách chơi, sau đó cho các nhóm chơi thật. Khi các nhóm thảo luận xong, em yêu cầu các nhóm xếp theo hàng ngay dưới các cột mốc thời gian để dễ so sánh. Em chọn 1 nhóm để chữa bài, và yêu cầu các nhóm còn lại tính toán xem có bao nhiêu thẻ chính xác.
Ví dụ: CLB LTK-Xanh (THCS Lý Thường Kiệt) tổ chức trò chơi "Tuổi thọ của rác"
Em tổng kết: Có rất nhiều loại rác khác nhau và thời gian phân hủy của chúng có thể dài hơn tuổi thọ con người. Nếu vứt rác ra sông, hồ hay vào rừng, rác sẽ khó phân hủy và ảnh hưởng tới sức khỏe của thiên nhiên. Để giảm thiểu rác thải, chúng ta nên có các hành động cụ thể như sau:
- Từ chối: Từ chối sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần hoặc các đồ dùng không cần thiết như ống hút nhựa, cốc nhựa dùng một lần, cốc xốp, hộp xốp… bằng cách luôn mang theo túi vải, làn hoặc hộp khi đi mua sắm
- Tiết kiệm: chỉ mua sắm khi thật cần thiết, ưu tiên mua các sản phẩm đóng gói ít ni lông, chỉ chọn thức ăn vừa đủ…
- Tái sử dụng: trao tặng và dùng quần áo, đồ chơi còn tốt
- Tái chế: phân loại, giữ khô và sạch rác từ giấy, nhựa, kim loại… để chuyển cho ve chai hoặc công ty thu gom để tái chế
Tìm hiểu về Đường đi của rác: rác từ đâu đến, rác sẽ đi đâu?
Em tổ chức thảo luận nhóm theo 3 hoặc 5 nhóm.
Em chuẩn bị: Chọn một số thẻ về các nhóm rác:
- Rác thực phẩm: vỏ chuối, vỏ cam; lõi táo
- Rác tái chế: chai nhựa; lon kim loại
- Rác còn lại: cốc xốp, hộp xốp
- Chất thải nguy hại (thẻ 7)
Em giới thiệu: Để tìm hiểu rác từ đâu đến, rác sẽ đi về đâu, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu Đường đi của rác nhé!
Em nêu cách chơi:
- Mỗi nhóm sẽ được phát 1 loại rác và vẽ lại đường đi của loại rác đó, kể từ khi phát sinh cho tới khi được xử lý. Lưu ý: Nhóm hãy vẽ tất cả các đường đi có thể xảy ra với loại rác đó (ví dụ: được phân loại đúng – tái chế / bị vứt ra đường – trôi xuống sông…).
- Mỗi nhóm có 5p để hoàn thành. Có thể giới hạn thời gian 5-7 phút cho các nhóm thảo luận.
Em tổ chức hoạt động:
- Phát cho mỗi nhóm 1 thẻ rác, và giấy để vẽ lại đường đi của rác.
- Mời các nhóm thuyết trình (và tùy thời gian có thể đóng vai, diễn kịch ngắn, kể chuyện... ). Ví dụ: Học sinh CLB Green Live (THCS Chu Văn An) chia sẻ về đường đi của cốc nhựa, chai nhựa.
- Mời xem phim phân loại rác (xem tới phút 6:20)
Em tổng kết:
- Mời các đội nhìn lại đường đi của rác trong nhóm mình, cảm nghĩ của mình sau khi xem phim và liên hệ thực tế về tình hình rác ở địa phương
- Em có thể sử dụng poster rác để chia sẻ về tình hình rác khi có và không phân loại: Rác ngày càng tăng và đang không phân loại dẫn đến quá tải và ô nhiễm môi trường. Hiện trạng này xảy ra do: Nhu cầu tiêu dùng tăng, sử dụng sản phẩm dùng một lần, phân loại và xử lý rác không hiệu quả…
Mời 1 – 2 bạn nhắc lại chủ đề và các hoạt động đã làm.
Chọn bài tập thực hành tại gia đình/lớp học
Thông báo chủ đề, thời gian, địa điểm buổi sinh hoạt tiếp theo.
Cảm ơn và chào tạm biệt thầy cô và các bạn.
Em và các bạn hãy thực hiện kiểm kê rác trong thùng rác nhà mình trong ít nhất 1 tuần, xem tỷ lệ rác và suy nghĩ các cách để giảm rác nhé. Tham khảo hướng dẫn chi tiết tại đây.