ผู้จัดทำ
ผู้จัดทำ
นางสาวธันธิชา สงครามสี
รายวิชาชีววิทยา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ส่วนที่ 1 ข้อตกลงในการพัฒนางานตามมาตรฐานตำแหน่ง
ภาระงานเป็นไปตามที่ ก.ค.ศ. กำหนด
ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567
1.1.ชั่วโมงสอนตามตารางสอน 18 ชั่วโมง/สัปดาห์
รายวิชาชีววิทยา 2 จำนวน 12 ชั่วโมง/สัปดาห์
รายวิชาโลก ดาราศาสตร์และอวกาศ จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
รายวิชาบันเทิงคดีวิทยาศาสตร์ จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
กิจกรรมแนะแนว จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
กิจกรรมลูกเสือ - เนตรนารี จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
PLC จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
1.2 งานส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการเรียนรู้
แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
จัดทำสื่อประกอบการจัดการเรียนรู้ จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
จัดทำแบบทดสอบเพื่อวัดและประเมินผล จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
การมีส่วนร่วมในชุมชนวิชาชีพ จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
รวมจำนวน 9 ชั่วโมง/สัปดาห์
1.3 งานพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของสถานศึกษา
ปฏิบัติงานหัวหน้างานสารบรรณกลุ่มบริหารวิชาการ
จำนวน 6 ชั่วโมง/สัปดาห์
ปฏิบัติหน้าที่เจ้าหน้าที่งานนิเทศการศึกษา จำนวน 3 ชั่วโมง/สัปดาห์
ปฏิบัติหน้าที่เจ้าหน้าที่งานรับนักเรียน จำนวน 3 ชั่วโมง/สัปดาห์
ปฏิบัติหน้าที่เจ้าหน้าทีดูแลห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์
จำนวน 3 ชั่วโมง/สัปดาห์
รวมจำนวน 15 ชั่วโมง/สัปดาห์
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2567
1.1ชั่วโมงสอนตามตารางสอน รวมจำนวน 22 ชั่วโมง/สัปดาห์ ดังนี้
รายวิชา ชีววิทยาพื้นฐาน (ชีวภาพ) จำนวน 6 ชั่วโมง/สัปดาห์
รายวิชาชีววิทยา 1 จำนวน 12 ชั่วโมง/สัปดาห์
รายวิชาบันเทิงคดีวิทยาสาสตร์ จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
กิจกรรมแนะแนว จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
กิจกรรมลูกเสือ จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
PLC จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
1.2 งานส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการเรียนรู้
แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
จัดทำสื่อประกอบการจัดการเรียนรู้ จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
จัดทำแบบทดสอบเพื่อวัดและประเมินผล จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน จำนวน 2 ชั่วโมง/สัปดาห์
การมีส่วนร่วมในชุมชนวิชาชีพ จำนวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์
รวมจำนวน 9 ชั่วโมง/สัปดาห์
1.3 งานพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของสถานศึกษา
ปฏิบัติงานหัวหน้างานสารบรรณกลุ่มบริหารวิชาการ
จำนวน 6 ชั่วโมง/สัปดาห์
ปฏิบัติหน้าที่เจ้าหน้าที่งานนิเทศการศึกษา จำนวน 3 ชั่วโมง/สัปดาห์
ปฏิบัติหน้าที่เจ้าหน้าที่งานรับนักเรียน จำนวน 3 ชั่วโมง/สัปดาห์
ปฏิบัติหน้าที่เจ้าหน้าทีดูแลห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์
จำนวน 3 ชั่วโมง/สัปดาห์
รวมจำนวน 15 ชั่วโมง/สัปดาห์
เอกสารอ้างอิง
คำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการและเจ้าหน้าที่งานตามสายงานบริหารราชการโรงเรียนประจำปีการศึกษา 2567
งานที่จะปฏิบัติตามมาตรฐานตำแหน่ง ครู
ด้านการจัดการเรียนรู้
ด้านการส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการเรียนรู้
ด้านการพัฒนาตนเองและวิชาชีพ
ส่วนที่ 2 ข้อตกลงในการพัฒนางานที่เป็นประเด็นท้าทาย
ประเด็นท้าทาย
ประเด็นท้าทาย การพัฒนาการเรียนรู้รายวิชาชีววิทยา เรื่องการถ่ายทอดลักษณะทาง
พันธุกรรมและการหาอัตราส่วนของจีโนไทป์และฟีโนไทป์ของรุ่น F1 และ F2 โดยใช้วิธีการสอนแบบสืบ
เสาะหาความรู้ (5E) ร่วมกับเทคนิคการสอนโดยใช้แบบฝึกทักษะการแก้ปัญหาทางพันธุศาสตร์
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเขวาไร่ศึกษา
1. สภาพปัญหาการจัดการเรียนรู้และคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียน
เนื่องจากรายวิชาชีววิทยา มีเนื้อหาค่อนข้างมาก ส่งผลทำให้รูปแบบการจัดการเรียน การสอน จะเน้นวิธีการสอนแบบบรรยายเป็นหลัก เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจองค์ความรู้ได้อย่างถูกต้องและตรงประเด็น ควบคู่กับการทำปฏิบัติการทดลองในเนื้อหาบางเรื่อง ซึ่งรูปแบบการสอนในลักษณะนี้ ไม่กระตุ้นพฤติกรรมการเรียนรู้ของผู้เรียนเท่าที่ควร ส่งผลให้ผู้เรียนไม่ค่อยมีปฏิสัมพันธ์กับครู ผู้สอน รวมทั้งขาดปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียน เกิดความเบื่อหน่ายในระหว่างเรียน และมีเจตคติที่ไม่ดีต่อการเรียนชีววิทยา ซึ่งส่งผลให้ผู้เรียนมีมโนมัศน์ที่คลาดเคลื่อนในเนื้อหาชีววิทยา อีกทั้งยังส่งผลต่อเนื่อง ทำให้ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนชีววิทยา และผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐานในสาระชีววิทยาต่ำกว่าเกณฑ์
ดังนั้น การแก้ปัญหาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในรายวิชาชีววิทยา ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) จะทำให้ได้สารสนเทศที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาและยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนชีววิทยาต่อไป
2. วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล
แนวคิดหลัก: การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5E)) เป็นกระบวนการเรียนการสอนที่เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมและมีปฏิสัมพันธ์กับกิจกรรมการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติที่หลากหลายรูปแบบ เช่น การวิเคราะห์ การระดมสมอง การเรียนรู้ผ่านกิจกรรมเกม โดยกิจกรรมที่นำมาใช้ ควรช่วยพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ การสื่อสาร และการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างเหมาะสม ผู้เรียนมีบทบาทหลักในการเรียนรู้ และต้องมีปฏิสัมพันธ์กับผู้สอนและผู้เรียนด้วยกัน ผู้สอนควรลดบทบาทในการถ่ายทอดความรู้แก่ผู้เรียนในลักษณะการบรรยายลง และเพิ่มบทบาทในการกระตุ้นให้ผู้เรียนมีความกระตือรือร้นที่จะทำกิจกรรมต่างๆ รวมถึงการจัดเตรียมสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมในการเรียนรู้ เพื่อส่งเสริมความสามารถในการเรียนรู้ แก้ปัญหามโนมัศน์ที่คลาดเคลื่อนของผู้เรียน และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนชีววิทยา โดยมีขั้นตอนการดำเนินการ ดังนี้
1) ศึกษาและวิเคราะห์ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนเขวาไร่ศึกษา
2) ครูผู้สอน ออกแบบแผนการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ในรายวิชาชีววิทยา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
3) ดำเนินการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) โดยครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เพื่อปรับปรุงพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ในรายวิชาชีววิทยา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
4) ครูผู้สอน จัดการเรียนการสอน โดยใช้แผนการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ผ่านกระบวนการเปิดชั้นเรียน (Lesson study)
5) ครูผู้สอน จัดทำสารสนเทศที่เกิดจากการจัดการเรียนรู้ และสรุปสารสนเทศของผู้เรียน
3. ผลลัพธ์การพัฒนาที่คาดหวัง
- ผู้เรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ได้รับการแก้ไขปัญหาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในรายวิชาชีววิทยา โดยใช้การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) โดยมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนชีววิทยาสูงกว่ามาตรฐานผลสัมฤทธิ์กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีตามที่สถานศึกษากำหนด คิดเป็นร้อยละ 74
- ผู้เรียนร้อยละ 74 มีความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ในระดับมาก ขึ้นไป
ผู้เรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนชีววิทยาที่สูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด และสามารถประยุกต์ใช้ความรู้ในการดำเนินชีวิตประจำวันได้อย่างเหมาะสม
คะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 การพัฒนาการเรียนรู้รายวิชาชีววิทยา เรื่องการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมและการหาอัตราส่วนของจีโนไทป์และฟีโนไทป์ของรุ่น F1 และ F2 โดยใช้วิธีการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ร่วมกับเทคนิคการสอนโดยใช้แบบฝึกทักษะการแก้ปัญหาทางพันธุศาสตร์มีคะแนน หลังเรียนผ่านเกณฑ์ร้อยละ 80
การพัฒนาการเรียนรู้รายวิชาชีววิทยา ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ร่วมกับเทคนิคการสอนโดยใช้แบบฝึกทักษะการแก้ปัญหาทางพันธุศาสตร์ ที่ผู้เรียนร้อยละ 89.86 มีผลผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ตั้งแต่ 2.50 ขึ้นไป
ตัวชี้วัด (Indicators)
ผู้เรียนร้อยละ 89.86 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรายวิชาชีววิทยา ตั้งแต่ 2.5 ขึ้นไป
แบบสรุปผลการเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ และผลการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน
ว31242 รายวิชา ชีววิทยา 2 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567
แผนภูมิแสดงการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรายวิชาชีววิทยา 2 ว31242 ภาคเรียนที่ 2/2566
แผนภูมิแสดงการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรายวิชาชีววิทยา 2 ว31242 ภาคเรียนที่ 2/2567
เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่องการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
ภาพกิจกรรม
ตัวอย่างผลงานนักเรียน
ขอขอบคุณที่ปรึกษาในการพัฒนาเว็บไซต์ Online
นางสาวสุนิษา บัวดง
ผู้อำนวยการโรงเรียนเขวาไร่ศึกษา
จัดทำโดย ครูธันธิชา สงครามสีโรงเรียนเขวาไร่ศึกษา อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคามสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษามหาสารคาม