Tính toán các thông số đặc trưng về neutron và vật lý lò phản ứng bằng cách giải phương trình vận chuyển neutron bằng hai phương pháp:
PHƯƠNG PHÁP TẤT ĐỊNH (Deterministic Method): sử dụng các chương trình tính toán cho lò phản ứng sử dụng phương pháp tất định như CITATION, PERKY, SRAC,…để tính các thông số đặc trưng như hệ số nhân hiệu dụng, độ phản ứng, giá trị độ phản ứng, độ cháy nhiên liệu, phân bố mật độ công suất, phân bố thông lượng neutron,…
PHƯƠNG PHÁP NGẪU NHIÊN (Probabilistic Method): sử dụng các chương trình tính toán Monte Carlo như MNCP, GEANT4, SERPENT, OpenMC…mô phỏng quá trình vận chuyển neutron trong lò phản ứng từ đó thu được các thông số như hệ số nhân hiệu dụng, độ phản ứng,…
Hình 1. Lưu đồ tính toán cho lò phản ứng tái sinh nhanh FBR (Fast Breeder Reactor)
Hình 2. Một số kết quả tính toán cho lò phản ứng tái sinh nhanh FBR
Tính toán các quá trình động lực học dòng chảy và truyền nhiệt trong lò phản ứng sử dụng các phương pháp động lực học chất lưu CFD (Computational Fluid Dynamic) và phương pháp phần tử rời rạc DEM (Discrete Element Method). Các chương trình được sử dụng là ANSYS-CFX, OpenFOAM, SIMMER, SAS,...
Source: OECD-NEA Expert Group on Multi-Physics Experimental Data, Benchmarks and Validation, ICONE26-81571
Hình 3. Phân bố nhiệt độ thùng lò và các bó nhiên liệu của lò VVER-1000 theo các mô hình nhiễu loạn khác nhau
Hình 4. Phân bố vận tốc của dòng chảy tại các vị trí khác nhau dọc theo kênh tải nhiệt mở rộng trong bó nhiên liệu của lò VVER-1000
Trong hướng nghiên cứu nhà máy điện hạt nhân, hiên tại chúng tôi sử dụng một số phần mềm chuyên dụng thực hiện mô phỏng một số sự cố tai nạn của nhà máy điện hạt nhân, thực hiện mô phỏng tính toán các thông số vật lý trong lò như độ phản ứng, thông lượng neutron, các đồng vị phóng xạ, công suất nhiệt, công suất điện, các thông số về nhiệt độ, áp suất, dòng chảy,… Mục đích của những nghiên cứu này nhằm mục đích phục vụ công tác giảng dạy cho ngành “Kỹ Thuật Hạt Nhân”, hướng năng lượng và điện hạt nhân. Các phần mềm sử dụng hiện nay bao gồm PCTRAN, BWR, WWER-1000, CANDU,… Đây là gói phần mềm được tổ chức năng lượng hạt nhân quốc tế IAEA tài trợ, phục vụ công tác nghiên cứu và giảng dạy tại bộ môn.
Hình 5. Sơ đồ khối nhà máy điện hạt nhân. Loại lò áp lực PWR. Cấu tạo gồm có (1) nhà lò phản ứng hạt nhân (reactor system), (2) nhà turbine sinh ra điện (turbine building), (3) hệ thống làm mát (cooling tower), (4) nhà phụ xử lý trong trường hợp sự cố khẩn cấp (auxiliary building).
Hình 6. Giao diện phần mềm mô phỏng PCTRAN-2 loop. Loại lò áp lực. Gói phần mềm PCTRAN – 2 loop do IAEA cung cấp.
1. Hệ thống bơm phun áp suất cao
2. Bộ tích trữ
3. Thanh công cụ
4. Thanh điều khiển
5. Van an toàn
6. Van phun hơi
7. Bình điều áp
8. Bể cứu trợ
9. Chân nóng
10. Chân lạnh
11. Bình sinh hơi SG B
12. Van cung cấp nước
13. Van hơi chính của SG
14. Van turbine chính
15. Bể ngưng tụ
16. Turbine
17. Bể Borate
18. Hệ thống bơm phun áp suất thấp
19. Hệ thống phun nước trong nhà lò
20. Hệ thống quạt và van thông gió
21. Bình sinh hơi SG A
22. Các thông số trong nhà lò
23. Máy bơm tuần hoàn A
24. Các thông số của lõi lò
25. Thùng lò
26. Hệ thống nhiên liệu
27. Hệ thống thanh điều khiển
28. Máy bơm tuần hoàn B
29. Hệ thống bảo vệ lò
30. Thanh trạng thái
31. Van hơi turbine phụ
32. Hệ thống cung cấp nước làm mát
33. Turbine phụ
34. Bể cung cấp nước làm mát phụ
Hình 7. Giao diện chính của phần mềm WWER-1000 cho loại lò áp lực WWER-1000 (loại lò của Nga). Gói phần mềm WWER-1000 do IAEA cung cấp.
1. Van quy định boron và bảng điều khiển.
2. Các phím khóa của hệ thống bảo vệ lò.
3. Bộ chọn điểm thiết lập bảo vệ khẩn cấp.
4. Khóa cho sự hoạt động của thanh điều khiển riêng.
5. Khóa cho sự hoạt động của nhóm thanh điều khiển.
6. Các thông số lò tổng quan
7. Hai nhóm của sự lựa chọn các nhóm thanh điều khiển.
8. Các nút để chọn các trang trình bày
9. Mô hình sự kết nối cho mô hình mạch sơ cấp và mô hình trao đổi boron.
10. Bảng điều khiển chêm boron.
11. Bảng vị trí thanh điều khiển
12. Sự phân bố theo trục của năng lượng tương đối được tạo ra trong bó nhiên liệu.
13. Các thông số của bó nhiên liệu riêng
14. Các buồng ion hóa
15. Sự phân bố bó của các thông số lõi lò
16. Nút mô hình neutron tĩnh
17. Thang màu
18. Đồng hồ mô phỏng