BELAGUA-IZABA
(2025-07-16an, asteazkena)
Pirinioetako etapa honetan, hegoaldeko haranetako emakumeak Zuberoako apreta fabriketara lanera joatekorakoan igarotzen zituzten bide eta lepoak (Enaren bidea (rutadelasgolondrinas)) zeharkatuko ditugu, aldi berean, kontrabandisten bideak ere bazirenak.
Belaguako Angel Oloron aterpetxetik (refugiobelagua) irtenda, IL/GR 12aren arrastoei jarraituko diegu asko erabiltzen den bidezidorretik, iparraldeko eta hegoaldeko haranen artean dagoen Arrakogoitiko lepoko antzinako pasabideraino. Keleta tontorraren azpitik igaroz, poliki-poliki Lapatia lepora igo eta bista ederrak dituen Larrondoko (senderosvallederoncal) tontor zabal eta irekira eramango gaituen aldapari ekingo diogu.
Gain hartatik mendi-tontor ugari ikusiko ditugu: Otsogorrigaña, Txamantxoia, Auñamendi, Hiru Erregeen Mahaia, Petrechema, Bisaurin, Alanoak, Ezkaurre, etab. Izan ere, mendilerroaren goialdetik bista panoramiko ikusgarriak daude eta mendebaldeko Pirinioen zati handi bat ikusten da; Belagua haranaren gaineko ikuspegiak ere nabarmentzen dira. Hain zuzen ere, mendebaldean Mintxateko harana izango dugu eta ekialdean Belaguakoa.
Haraino bide soil eta irekietatik ibiliko gara, baina handik aurrera pagadi, harizti eta pinudien artetik jaisten hasiko gara. IL/GR 321.1a edo Kontrabandisten bidea delakoak Izabaraino jaitsiko gaitu. Ezpelen, pagoen eta haritzen artean, ikuspegi zoragarriak ere izango ditugu: Izabako bailara batetik eta Orhi (valledesalazar) mendia bestetik.
Gehiago/Más
Gehiago/Más
IZABA- BELAGUA
Izaba (wikipedia) Euskal Herriko udalerri bat da, Nafarroa Garaia lurraldean kokatua, Zangozako merindadean eta Pirinioak eskualdean, Iruñea hiriburutik 106,7 kilometrora. 2023. urtean 404 biztanle zituen.
Ibar-burua ez den arren, Erronkariko ibaxako merkataritza- eta turismo-gunea da, bai herriko zerbitzuengatik, bai kanpoko zerbitzuengatik ere. Erronkaribarreko herri tipikoa da eta bere kale harriztatuen artean arkitektura oso berezia mantentzen du, lau isurkiko teilatuak eta harrizko horma lodiak dituzten etxeekin.
Toponimoaren etimologiari dagokionez, Izaba uren elkarguneari egingo lioke erreferentzia; horrela, Izabak “ur ugari dagoen lekua” edo “ibai ugari dagoen lekua” esan nahiko luke.
XIII. eta XIV. mendeetan, Izaba ibarreko herririk jendetsuena zen, baina izabarrak (herriko biztanleak) asko jaitsi ziren 1427an hiria suntsitu zuen sutearen ondorioz.
1375etik aurrera, Izabako alkatea, Gardeko, Uztarrozeko eta Urzainkiko alkateekin batera, hiru behien zerga jasotzeaz arduratu zen.
1813an, frantsesek, Iberiar penintsulatik ihes egin eta herritik igarotzean, XVIII. mendearen hasieran eraikitako bolbora eta arma lantegiari su eman eta herriko etxe gehienak suntsitu zituzten.
Glaziar-haran baten morfologia duen Belagua ibarrean, Angel Oloron izeneko aterpetxea (refugiobelagua) egon da martxan hainbat urtez eta abiapuntu ederra da hala ipar eskia, nola mendi ibilaldiak egiteko. Urte batzuetan itxita egon ondoren, 2020an guztiz berritua ireki zuten berriro.
Eguraldia/El tiempo
Hurrengo irteera
Izaba
Belagua
Page updated
Report abuse