TREBIÑU-OZIO
(2024-03-13an, asteazkena)
Gasteiz-Iruñea zatiko bigarren etapa eta bederatzigarrena Bilbotik hasi ginenetik.
Aurreko etapan Trebiñuko herrira iritsi eta Trebiñuko konderriaren erdia zeharkatu ondoren, gaur egingo dugun ibilbidean, Burgosko lurraldea gurutzatu eta Araban sartuko gara berriro.
Aurreko etapan jasotako tokitik abiatuko gara, eta malda biziko aldapan gora igoko gara Cerro mendiaren gailurrera iritsi arte (901 m); atzean geratuko da herria, eta haren gainean, berriz, Tomas Zumalakarregi (zumalakarregimuseoa) jeneral karlista ormaiztegiar ospetsuak suntsitu zuen gazteluaren hondakinak.
Cerro mendia Cogolla izeneko mendilerroan dago, haren ekialdean; mendilerroko gailurrik garaiena eta nagusia da, eta zaintza-postu bat du tontor-tontorrean. Mendilerro horrek Zadorra ibaiaren ibaiadar diren Ihuda (Wikipedia) eta Riorrojo (Wikipedia) ibaien arroak banatzen ditu (kontuz, azken horrek ez du zerikusirik John Wayneren 1948ko filmarekin).
Lehenengo 4 kilometro horien ondoren, mendebalderantz joko dugu mendilerroaren goiko aldetik, La Culebra (885 m) izeneko muino txiki bateraino. 5,4 kilometroan, Caricedo herrirantz (680 m) jaisten hasiko gara, “inguru hartan dauden herri hustu ugarietako bat”; 6,6 kilometroan gaude, eta jaisten jarraituko dugu, 8,7 kilometroan Trebiñuko Billa Tobera (577 m) herria zeharkatzeko.
Handik, poliki-poliki, igotzen hasiko gara, 11. kilometroan Arabako Tobera herrira iristeko: “bi herrien erdian, bi lurraldeak bereizten dituen muga zeharkatuko dugu”; gero, malda handixeagoekin, 12,2 kilometroan Las Mochadasetik igaroko gara, eta 14. kilometroan, aldiz, Portilla mendilerroko Las Tasugueras (893 m) mendiaren gailurretik: “gailur horrek azkonarren zulo edo gordelekuetatik hartzen omen du izena”; hauxe izango da igoko dugun lekurik garaiena bigarren mendilerro horretan.
Igoko ez dugun arren, aipatu behar da gure ezkerraldean, kilometro bat baino gutxiagora, Txulatoko gailurra (946 m) ikusiko dugula, mendilerroko gailur nagusia, Urrezko Zezenaren kondaira bitxiari lotua. Gailurrera landaretza trinkoz babestutako bidezidor batetik iristen da.
Behera egin eta 15,7 kilometroan geldialdi bat egingo dugu Portillako gazteluaren aurriak ikusteko. Portillako gaztelua (Wikipedia) Arabako Lurralde Historikoaren armarrian ageri da.
Lau kilometro baino gehixeago egin eta Ozio herrira hurbilduko gara, gerturatu ahala geroz eta hobeto ikusiko dugun Lanosko gazteluko (turismoa.euskadi) aurrien azpian dagoen herrira.
Hurrengo etapa aurri horiek bisitatuz hasiko dugu.
Nafarroako gazteluei buruzko bideoa: bideo honetako zenbait unetan Portillako gazteluaren ikuspegiak ageri dira.
Segunda etapa del tramo Gasteiz-Iruña y novena desde Bilbao.
Tras la llegada a la población de Treviño en la etapa anterior y después de atravesar la mitad del condado de Treviño, en la ruta que haremos hoy terminaremos de cruzar el territorio burgalés para volver a entra en Álava.
Saldremos del lugar de recogida de la etapa anterior y remontaremos con fuerte subida hasta alcanzar la cima del monte Cerro (901 m); atrás queda la población y sobre ella las ruinas del castillo (Amigos de los Castillos) que fue destruido por el famoso general carlista ormaizteguiarra Tomás de Zumalacárregui (Wikipedia).
El Cerro se encuentra en la sierra de la Cogolla en su parte más oriental, es su cima más alta y principal, coronada por un puesto de vigilancia. Dicha Sierra separa las cuencas del río Ayuda y el río Rojo (“ojo nada que ver con la película de 1.948 deJohn Wayne😂😂“(Wikipedia) ambos afluentes del Zadorra.
Después de estos primeros 4 kilómetros nos dirigiremos dirección oeste por la parte superior de la sierra hasta un pequeño promontorio llamado La Culebra (885 m). Allá por el kilómetro 5,4 comenzaremos el descenso hacia el despoblado de Caricedo (680 m) ”uno de los muchos que hay por la zona”; nos encontramos en el kilómetro 6,6 y seguiremos descendiendo, para en el kilómetro 8,7 cruzar la treviñesa localidad de Villanueva de Tobera (577 m).
Desde aquí empezaremos a subir primero suavemente para llegar en el kilómetro 11 a la población alavesa de Tobera “en mitad de ambas poblaciones habremos cruzado la muga que separa ambos territorios”; luego, con pendientes algo más pronunciadas, pasaremos en el kilómetro 12,2 por las Mochadas y en el 14 por la cumbre de Las Tasugueras (893 m), “cima que toma su nombre de las guaridas de los tejones, llamadas de tejoneras o tasugueras”, perteneciente a la sierra de Portilla; esta será la zona más alta que vamos a alcanzar de esta segunda sierra.
Aunque no lo subiremos, hacer mención que a nuestra izquierda a menos de un kilómetro veremos la cresta aérea del Txulato (946 m), cima principal de la sierra, con la curiosa leyenda del Torito de Oro, a cuya cumbre se llega por una senda protegida por una espesa vegetación.
Iremos descendiendo y en el kilómetro 15,7 realizaremos una parada para ver las ruinas del Castillo de Portilla “Foto1”. El Castillo de Portilla es el representado en el escudo del Territorio Histórico de Álava.
Poco más de cuatro kilómetros nos acercarán a la población de Ocio dominada por las ruinas del castillo de Lanos (Eduardo Argote), la cual apreciaremos según vayamos acercándonos.
La próxima etapa empezaremos con una visita por sus ruinas.
Video sobre los Castillos de Navarra…..en él aparece en varios momentos vistas del Castillo de Portilla.
Gehiago/Más
Gehiago/Más
TREBIÑU-OZIO
Trebiñuko konderria Arabako probintziaren hego-ekialdean dago, Burgosko probintziarekin mugan. Geografikoki Araban egon arren eta bere biztanle gehienek Arabako parte izatearen aldarria hainbatetan azaldu arren, administratiboki Burgosko parte da.
Argantzon udalerriarekin batera, Trebiñuko enklabea osatzen du. Burgos hiritik 105 kilometrora dago, eta Gasteiztik 20 kilometrora.
Trebiñu izenaren jatorriari buruzko hainbat teoría daude. Onartuena Julio Caro Barojarena, erromatarren garaiko ”trifinium” hitzetik datorrela da (hiru muga).
260,71 kilometro koadro eta 1.500 biztanle inguru ditu, hainbat herrixkatan banaturik. Ayud Trebiñu (youtube), Argantzonekin batera Trebiñuko barrendegia osatzen du. Hirigune historikoaren jatorria Erdi Arokoa da, nahiz eta babes-harresi gehienak desagertu egin diren. Bere arkitekturan, Udaletxea nabarmentzen da, bere garaian XVI. Mendeko jauretxea izan zena, eta fatxada nobleak bere armarriekin ateen gainean (Izquierda jauregia). Plaza Nagusiaren erdian San Pedro Eliza dago, dorre barroko bitxiarekin.
Cogolla edo Caricedo mendilerroan, eskualdeko gailur nagusia eta talaia El Cerro da (906 m), ondoren La Culebra (885 m) eta La Cogolla (881 m).
Ondoren, Billa Tobera (gmb) aldera joango gara, Riorrojo ibaiaren ezkerraldean dagoen herrira. Hainbat haitz biltzen dira La Portilla mendilerroan, Txulatoko altitude handienarekin (947 m). Tontorrean, zezen txiki bat hautestontzi batean ikus daiteke. Kondairak dioenez, "urrezko zezena" aurkitzen duen pertsonak lurperatuta dagoen altxorra eskuratuko du. Aurkitu ahal izateko, zazpi ibaiak ikusten diren puntua aurkitu beharko litzateke.
Portillako gaztelua 780 metroko altuera duen haitz baten goialdean dagoen gotorlekua da, Portillan, Zanbranako udalerrian. Sancho III.a Nafarroako erregeak eraiki zuen, Arabako lurzoruan zuen agintea erakusteko.
Arabako armarrian, Portillako gaztelua irudikatzen da.
Lanosko Gaztelua, Ozioko Gaztelua bezala ere ezaguna, Ozion dagoen Erdi Aroko gotorlekua da, Gaztela eta Nafarroako erresumen arteko muga babesten zuten zenbait gazteluren parte zena. Gotorleku hori antzinako gune estrategiko zen.
Page updated
Report abuse