AGIÑIGA - URDUÑAKO MENDATEA
Bilbotik abiatu ondorengo laugarren etapa honetan, ibilbidea aurrekoaren oso antzekoa izango da; bereziki egokiak dira ibilaldi hauek inguruaz gozatzeko.
Aiarako Agiñiga (Wikipedia) auzotik (384 m) abiatuko gara eta aurreko ibilaldian bezala Gorobelgo (Wikipedia) mendilerroko lautadara igo beharko dugu; mendilerroko hegi malkartsuen ertzetatik aurrera eginez, Urduñako mendatera joan eta hantxe amaituko dugu ibilaldia.
Hara igotzeko bi aukera daude; aukera handienak dituena Menerdigako (Wikipedia) mendatetik igotzen denak ditu, eta hara 5,3 kilometroko bidea egin eta 670 metroko garaiera gainditu ondoren helduko gara.
Bigarren aukera gogorxeagoa da, mendilerroaren goialdera Atatxako (Mendiak) atakatik igota (hantxe egon ginen aurreko etapan, Unginotik jaitsi ondoren); desnibela berdina bada ere, alde honetatik 4 kilometroko igoera izango genuke.
Bi aukeretatik edozein hautatzen delarik ere, zeharkaldiko lekurik atseginenera helduko gara: Iturrigorri (Wikipedia) (1.073 m) mendira; Aiarako bailara bere magalean duen tontor harkaiztsu hau, Gorobel mendilerroko gailurrik garrantzitsuenetako bat da. La Barrenilla izeneko atakara jaitsiera txiki bat izan ostean, 10. kilometroan mendilerroko beste gailur garrantzitsu batera iritsiko gara, Bedarbidera (1.041 m)(Mendiak), zeinak Burgosko eta Bizkaiko probintziak mugatzen dituen.
Bedarbideren ondotik, Atezabalgo (1.027 m), Solaierako (1.038 m) eta Txolopeko (1.027 m)(Mendiak) buzoietatik igaroko gara, Goldetxoko atakara jaitsi ondoren, ibilaldiko beste leku garrantzitsu batera iristeko: Txarlazo gailurrera (933 m)(Mendiak). Mendi honen tontorrean, 25 metroko garaiera duen eskultura bat dago, Antiguako Ama Birjina irudikatzen duena.
Handik 5 kilometro baino gutxixeago faltako dira Urduñako mendatera (Wikipedia) iristeko.
Oharra: Mendizale askok Iturrigorri toponimoaren adiera desitxuratua (Tologorri) erabili ohi dute. Tontor honetan eta Txarlazon bat egiten dute Arabako, Burgosko eta Bizkaiko mugek. Solaieran eta Txalopen, aldiz, Burgoskoak eta Bizkaikoak.
Etapa cuarta desde que salimos de Bilbao, con recorrido muy similar al anterior; son etapas especialmente indicadas para disfrutar del entorno.
Saldremos del concejo de Agiñiga (384 m) (Wikipedia) y como en la etapa anterior tendremos que alcanzar la meseta de la sierra Salvada/Gorobel (Wikipedia) y siempre bordeando sus escarpadas laderas dirigirnos al puerto de Orduña donde finalizaremos la etapa.
Para la subida existen en este caso dos opciones la más probable será por el portillo de Menerdiga el cual alcanzaremos tras recorrer los primeros 5,3 km y 670 metros de desnivel.
La segunda opción es un poco más exigente para alcanzar la parte superior de la sierra en el portillo de Atatxa (en el cual estuvimos después de bajar de Ungino en la etapa anterior), siendo el mismo desnivel lo tendríamos que realizar en unos 4 km.
Sea cual sea la decisión tendremos ahora la parte más agradable de la travesía, nos dirigiremos a Iturrigorri (1.073 m), rocosa peña aérea desde la cual se domina el valle de Aiara; se trata de una de las cumbres más importantes de la sierra Salvada/Gorobel. Después de un ligero descenso hasta el portillo de La Barrenilla, llegaremos sobre el kilometro 10 a otra de las cimas importantes de la sierra, Bedarbide (1.041 m), cumbre que limita las provincias de Burgos y Vizcaya.
Desde Bedarbide pasaremos por los buzones de Atezabal (1.027 m), Solaiera (1.038 m), Txolope (1.027 m), para bajar al portillo de Goldetxo, antes de llegar a otro de los puntos clave de la etapa la cima de Txarlazo (933 m), sobre la que existe una escultura de 25 metros de altura que representa a la Virgen de la Antigua.
Desde este punto quedara poco menos de 5 kilómetros para llegar al puerto de Orduña.
Nota: Iturrigorri “Fuente roja”, muy conocida por los montañeros como Tologorri, siendo este topónimo una deformación. En esta cima como en el Tarlazo confluyen las mugas de Álava, Burgos y Vizcaya. Las de Solaiera y Txalope las mugas de Burgos y Vizcaya.
AGIÑIGA
Agiñiga Aiarako kontzeju bat da, Arabako probintzian kokatzen dena. Gorobel mendilerroaren hegaletan dago, Iturrigorri eta Ungino tontorren artean. Gorobel mendilerroan gehien bisitatzen diren gailurrak Iturrigorri eta Txarlazo dira, non Antiguako Ama Birjinaren irudi bat dagoen. Bertatik, bailara osoko ikuspegi ederrak ditugu.
Tologorri edo Iturrigorri (1068 m) harresi harkaiztsuaren mutur batean dago, Gorobel mendilerroan. Araba eta Burgos arteko muga naturala da, eta Aiarako haran osoa hartzen du mendean. Iturrigorri izena gailurretik gertu dagoen iturburu batetik dator.
Ondoren, Bizkaiko mendirik esanguratsuetako batera igoko gara: Txarlazo (927 m). Tontor hau Urduña (Bizkaia) eta Villalba de Losa (Burgos) artean dago. Gailurrean, ohiko postontziaz gain, 1904an eraikitako Antiguako Ama Birjinaren irudia dago.
Gailurretik gertu, Fraileburu tontor ospetsua (853 m) dago, kareharrizko formazio bitxia. Profilez ikusiz gero, fraide baten aurpegiaren tankera du. 1924an eskalatutako tontor honek eskaladari hasiera eman zion Euskal Herrian. Gailurrera oso goi mailako eskaladaren bidez baino ezin da iritsi, eta, izatez, euskal eskaladako "klasiko" bat da.
Gaurko ibilbidea Urduñako mendatean bukatuko dugu. Mendate honek Amurrio eta Urduña lotzen ditu Burgosko probintziarekin, eta urteetan Euskal Herritik Gaztelara joateko bide nagusia izan da.