เมาส์ (อังกฤษ: mouse) คืออุปกรณ์ที่ใช้ในการควบคุมตัวชี้บนจอคอมพิวเตอร์ (pointing device) เป็นอุปกรณ์สำคัญในการใช้งานคอมพิวเตอร์ชิ้นหนึ่ง ซึ่งปัจจุบันถูกออกแบบมาให้มีรูปร่าง ลักษณะ สีสัน ต่าง ๆ กัน บางรุ่นมีไฟประดับให้สวยงาม เพื่อให้เมาะสมกับการใช้งานในแต่ละประเภทและความชื่นชอบของผู้ใช้ เช่นมีขนาดเล็ก มีส่วนโค้งและส่วนเว้าเข้ากับอุ้งมือของผู้ใช้ มีรูปร่างสีสันแปลกตาไปจากรุ่นทั่วไป หรือเป็นรูปตัวการ์ตูน และล่าสุดได้มีการพัฒนา เมาส์อากาศ (Air Mouse) ซึ่งสามารถใช้งานเมาส์โดยถือขึ้นมาเอียงไปมาในอากาศโดยไม่จำเป็นต้องใช้แผ่นรอง ก็สามารถควบคุมตัวชี้ได้เช่นกัน
ถ้าถามว่าเมาส์มีหน้าที่อะไรละก็ เมาส์ถือว่าเป็นอุปกรณ์ที่ออกแบบมาสำหรับการควบคุมตัวชี้เป้าหรือเคอร์เซอร์บนหน้าจอของเรา ซึ่งโดยทั่วไปเมาส์จะมีส่วนประกอบที่สำคัญอยู่ 2 ส่วนด้วยกัน ส่วนแรกจะเป็นส่วนที่จับการเคลื่อนที่เมาส์ ให้ลากตัวเคอร์เซอร์ตามการขยับของเมาส์ และส่วนที่สองก็จะเป็นส่วนปุ่มกดคำสั่งต่างๆ ซึ่งเราน่าจะคุ้นกันดีในชื่อปุ่มคลิกซ้าย - ขวา เพื่อใช้ในการควบคุมสิ่งต่างในคอมพิวเตอร์ของเรา ไม่ว่าจะกดเปิดไฟล์ เลือกไฟล์ ย้ายไฟล์ กดในจุดที่ต้องการ และอื่นๆ อีกมากมาย ทำให้การใช้งานคอมพิวเตอร์นั้นง่ายขึ้นมากๆ โดยในปัจจุบันนั้นก็มีการออกแบบเมาส์ออกมาหลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นสีสัน หน้าตา ฟังก์ชันต่างๆ เพื่อตอบโจทย์ความชอบและการใช้งานของแต่ละคนกัน
เมาส์มีสาย
สำหรับเมาส์ประเภทนี้ก็ตามชื่อของมันเลย ก็คือเป็นที่ต้องใช้สายสัญญาณต่างๆ ในการเชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์ ซึ่งปัจจุบันมักจะเชื่อมต่อผ่านพอร์ต USB ต่างๆ ซึ่งข้อดีของเมาส์มีสายก็คือการเชื่อมต่อ รับส่งข้อมูลนั้นทำได้อย่างเสถียรกว่าการเชื่อมต่อไร้สาย แต่เมาส์มีสายก็จะเสียเปรียบในเรื่องความคล่องตัวและการพกพา รวมถึงปัญหาสายพัน สายลากถ่วงเมาส์
เมาส์ไร้สาย
ส่วนเมาส์ประเภทนี้จะใช้การเชื่อมต่อแบบไร้สายในการทำงาน ซึ่งหลักๆ แล้วจะใช้การเชื่อมต่ออยู่สองประเภทด้วยกันก็คือ Wireless 2.4 GHz และ Bluetooth ซึ่งข้อดีเมาส์ไร้สายคือเรื่องของความอิสระในการใช้งาน และพกพาได้ง่าย ตัดปัญหาเรื่องสายไปได้เลย ส่วนปัญหาหลักๆ ของเมาส์ไร้สายก็คือเรื่องของแบตเตอรี่และความสเถียรของสัญญาณ ทำให้การใช้งานบางจังหวะนั้นไม่ราบรื่น
เมาส์ทั่วไป/ เมาส์ทำงาน
สำหรับเมาส์ประเภทในก็ถือว่าเป็นเมาส์ในระดับเบสิค ไม่มีฟีเจอร์หรือหวาอะไรเลย เน้นแค่การใช้งานคลิกซ้าย - ขวาทั่วไปเท่านั้น ส่วนมากจะมีราคาที่ถูก และหาซื้อได้ง่าย ใช้งานได้ไม่ยาก
เมาส์เกมมิ่ง
ส่วนเมาส์เกมมิ่งนี้ส่วนใหญ่จะออกแบบมาพร้อมกับเซนเซอร์ที่มีความแม่นยำที่สูง และฟังก์ชันอื่นๆ ที่ตอบโจทย์การเล่นเกม ไม่ว่าปุ่มเสริมนอกจากเมาส์ซ้าย - ขวาและ Mouse Scroll การตั้งค่าต่างๆ อย่างการเซ็ตปุ่มมาโคร ปรับความไวเมาส์ หรือปรับแต่งไฟ RGB ต่างๆ ได้ รวมถึงการออกแบบตัวเมาส์ให้รับกับการจับในแตละแบบ เพื่อการเล่นเกมที่ยอดเยี่ยม และเหนือชั้นกว่าคู่แข่ง
เมาส์ Ergonomic
สำหรับเมาส์ประเภทนี้ก็เริ่มเป็นที่นิยมมากขึ้นเรื่อยๆ ในหมู่คนทำงานที่รักสุขภาพหรือกลุ่มจัดโต๊ะคอมต่างๆ ถ้าถามว่าเมาส์มีหน้าที่อะไรละก็ เมาส์ Ergonomic นั้นจะออกแบบมาให้ผู้ใช้งานนั้นสามารถจับเมาส์แบบด้านข้าง ไม่ได้คว่ำมือจับแบบเมาส์ทั่วไป ซึ่งท่าจับนี้ถือว่าเป็นท่าที่ถูกหลักสุขภาพ ช่วยลดการปวดกล้ามเนื้อ ข้อมือต่างๆ จากการใช้เมาส์ได้เป็นอย่างดี รวมถึงในบางรุ่น ยังมีฟีเจอร์พิเศษที่ออกแบบมาเพื่อการทำงานที่ง่ายขึ้นด้วย
เมาส์ปากกา
เมาส์ประเภทนี้จะพบเห็นได้บ่อยในกลุ่มคนทำงานสาย Graphic ต่างๆ โดยตัวเมาส์นั้นจะแบ่งออกเป็นสองส่วนหลักๆ ส่วนแรกจะเป็นส่วนของตัวเมาส์ปากกาสำหรับจับและควบคุมการวาดของเรา ส่วนที่สองก็จะเป็นแผ่นกระดานที่คอยรองรับการวาดเขียนของเรา ซึ่งแผ่นกระดานของเมาส์ปากกาบางรุ่นก็จะมาพร้อมกับหน้าจอเพื่อการวาดที่แม่นยำขึ้นด้วย