พิพิธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธิน ตั้งอยู่ทางด้านซ้ายของหาดเตยงาม อ่าวนาวิกโยธิน ภายในค่ายกรมหลวงชุมพร อำเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี นับว่าเป็นยุทธภูมิที่เหมาะสมกับการมาตั้งพิพิธภัณฑ์ และอนุสาวรีย์ทหารนาวิกโยธินเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากด้านหน้า มีหาดทรายสวยน้ำทะเลใสๆ ล้อมรอบ และด้านหลังมีภูเขา พิพิธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธิน โดยพิพิธภัณฑ์แห่งนี้เป็นพิพิธภัณฑ์แบบพิเศษซึ่งจัดตั้งขึ้นเพื่อรวบรวม สงวนรักษาและจัดแสดงวัตถุพิพิธภัณฑ์ที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับกิจการของทหารนาวิกโยธิน เพื่อใช้ประกอบการศึกษาค้นคว้าทางประวัติศาสตร์และการพัฒนาการของทหารนาวิกโยธิน ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญในการศึกษาพิจารณายุทธศาสตร์ ยุทธวิธีและหลักนิยมในการรบของทหารนาวิกโยธิน เพื่อให้ทหารนาวิกโยธิน ข้าราชการทั่วไป ตลอดจนประชาชนที่สนใจได้เข้าชมเพื่อการศึกษาและได้รับความเพลิดเพลินในโอกาสเดียวกัน

จัดตั้งขึ้นเพื่อรวบรวมสงวนรักษา จัดแสดงวัตถุทางทหารที่เกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์กิจการของทหารนาวิกโยธิน เพื่อให้ทหารนาวิกโยธิน ข้าราชการ ตลอดจนประชาชนทั่วไป เข้ามาเยี่ยมชม เพื่อประกอบการศึกษา ค้นคว้าทางประวัติศาสตร์และการพัฒนาการของทหารนาวิกโยธิน การจัดสร้างพิพิธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธิน ก่อนนั้นติดขัดเรื่องงบประมาณและสถานที่หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน จึงได้ตั้งกองทุนพิพิธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธินขึ้น ซึ่งขั้นต้นเงินที่ได้ก็มาจากข้าราชการ นักเรียนจ่า พลทหาร และลูกจ้าง ในสังกัดหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ต่อมาทหารเรือนอกราชการ รวมทั้งพ่อค้า ประชาชน เห็นถึงความสำคัญของงานด้านประวัติศาสตร์ จึงได้ร่วมกันบริจาคสมทบเงินอีกจำนวนหนึ่ง ซึ่งการจัดหางบประมาณในการจัดสร้างพิพิธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธินทั้งหมด รูปแบบของพิพิธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธินเป็นการจัดวางและตั้งแสดงอาวุธยุทโธปกรณ์ยานพาหนะ เครื่องแบบของทหารนาวิกโยธิน รวมทั้งยุทธภูมิจำลองต่างๆ ซึ่งมีความสำคัญเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ทหารนาวิกโยธิน เพื่อแสดงถึงวิวัฒนาการของทหารนาวิกโยธิน กองทัพเรือ การรักษาอธิปไตยของประเทศนับแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน นอกจากนั้นยังมีการแสดงภาพพระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ตลอดจนพระบรมวงศานุวงศ์ทุกพระองค์ที่เกี่ยวข้องกับทหารนาวิกโยธิน โดยแบ่งการจัดออกเป็น 2 พื้นที่ด้วยกันคือ ภายในอาคารและภายนอกอาคารพิพิธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธิน

โดยภายในอาคารพิพิธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธินมีห้องสำหรับการจัดแสดงนิทรรศการจำนวน 5 ห้องด้วยกัน ห้องแรกคือห้องบรรยายสรุป เป็นห้องที่ใช้สำหรับบรรยายสรุปถึงประวัติความเป็นมาตลอดจนวิวัฒนาการของทหารนาวิกโยธินตั้งแต่อดีตจนถึง ห้องที่สองคือห้องพระบารมีปกเกล้า จัดแสดงรูปภาพทางประวัติศาสตร์ ที่เกี่ยวกับพระราชกรณียกิจต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับทหารนาวิกโยธินภายในห้องจะติดตั้งพระบรมสาทิสลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวขนาดใหญ่ ทรงฉลองพระองค์ชุดสนามทหารนาวิกโยธินสีกากีแกมเขียวเป็นครั้งแรก ทรงนำธง "ราชนาวิกโยธิน" ปักไว้เหนือก้อนหินใหญ่ บริเวณอนุสรณ์สถานกลางหาดเตยงาม ห้องที่สามห้องเครื่องแบบทหารนาวิกโยธิน เป็นห้องแสดงการแต่งกายเครื่องแบบทหารนาวิก ห้องที่สี่คือห้องอาวุธยุทโธปกรณ์ ห้องสุดท้ายคือห้องยุทธภูมิ ซึ่งจัดแสดงยุทธการต่าง ๆ ที่ทหารนาวิกโยธินจัดกำลังเข้าปฏิบัติการทั้งภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคใต้ และภาคตะวันออก