ประเพณีรับขบวนแห่หลวงพ่อพุทธโสธรทางน้ำ

คำขวัญอำเภอบ้านโพธิ์

แดนแห่งคูคลอง สองฝั่งบางปะกง ดงกุ้งปลาไก่ไข่ ขนมไทยเผยแพร่ แห่หลวงพ่อพุทธโสธรทางน้ำ

หลวงพ่อพุทธโสธร หรือที่ชาวบ้านเรียกชื่อสั้นๆ ว่า “หลวงพ่อโสธร” เป็นพระคู่บ้านคู่เมืองของฉะเชิงเทรามาช้านาน ประดิษฐานอยู่ที่วัดโสธรวรารามวรวิหาร อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา ประมาณ พ.ศ.2313 ตรงกับสมัยต้นกรุงธนบุรี หากนับถึงปัจจุบัน พ.ศ.2564 จะมีอายุ 251 ปี องค์หลวงพ่อโสธรจริง เป็นพระพุทธรูปหล่อด้วยทองสัมฤทธิ์ปางสมาธิเพ็ชร หน้าตักกว้างศอกเศษ ทรงสวยงาม ต่อมาพระสงฆ์ในวัดเห็นว่าไม่เป็นการปลอดภัย จึงพอกปูนเสริมให้ใหญ่หุ้มองค์จริงไว้ภายในดังปรากฏในปัจจุบัน ด้วยอานุภาพแห่งความศักดิ์สิทธิ์และอิทธิปาฏิหาริย์ เป็นที่ประจักษ์ ก่บุคคลผู้เคารพนับถือโดยทั่วไป ชาวฉะเชิงเทราจึงพร้อมใจกัน จัดให้มีงานนมัสการหลวงพ่อโสธรเป็นประจำทุกปี ประเพณีแห่หลวงพ่อพุทธโสธรเริ่มมีขึ้นเมื่อ พ.ศ.2433 ซึ่งมีมูลเหตุมาจากเกิดโรคฝีดาษระบาด คณะละครของนายทรัพย์ เป็นโรคฝีดาษจนต้องหยุดแสดงละครอาชีพ นายทรัพย์ ได้บนบานหลวงพ่อโสธร ถ้ารักษาหายจะจัดการฉลองสมโภชหลวงพ่อทางเรือ ให้เป็นที่สนุกสนานด้วยปาฏิหาริย์ของหลวงพ่อโสธรคณะละครที่เป็นฝีดาษรวมทั้งชาวบ้าน ได้หายขาดจากโรคฝีดาษอย่างน่าอัศจรรย์ นายทรัพย์และชาวโสธรจึงได้จัดการแห่สมโภชทั้งกลางวันและกลางคืนจนเป็นประเพณี สืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน

การแห่หลวงพ่อพุทธโสธรทางเรือ ลงมาถึงบ้านโรงสีล่าง ตำบลท่าพลับ อำเภอบ้านโพธิ์ เริ่มจาก นายทรัพย์ หรือ “โต้โผทรัพย์” ตามที่ชาวบ้านเรียกได้นำละครมาแสดงถึงโรงบ่อนท้ายตลาดโรงสีล่าง ตำบลท่าพลับ อำเภอบ้านโพธิ์ ขณะที่โต้โผทรัพย์กำลังแสดงละครอยู่ ผู้มีอิทธิพลในขณะนั้นและพรรคพวกได้ใช้กำลังลักพาตัวลูกสาวโต้โผทรัพย์ไปทั้งเครื่องละคร โต้โผทรัพย์ไม่เห็นหนทางอื่นใดที่จะช่วยลูกสาวได้ นอกจากหันหน้าพึ่งบารมีหลวงพ่อโสธรโดยบนบานว่า ถ้าได้ลูกสาวกลับคืนจะแห่หลวงพ่อโสธร มาสมโภชที่แห่งนี้ ด้วยความศักดิ์สิทธิ์และบารมีของหลวงพ่อโสธร โต้โผทรัพย์จึงได้ลูกสาวกลับคืนมาภายใน 3 วัน นับแต่นั้นมา จึงได้มีการแห่หลวงพ่อทางเรือมาถึงโรงสีล่างแล้วแห่ต่อไปจนถึงอำเภอบ้านโพธิ์เพื่อให้ประชาชน ได้สักการะบูชา

ประเพณีรับขบวนแห่หลวงพ่อพุทธโสธรทางน้ำ ชาวอำเภอบ้านโพธิ์ที่อาศัยอยู่ริมแม่น้ำบางปะกงและตำบลใกล้เคียงได้มีการสืบสานประเพณีที่จัดขึ้น วันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 12 ของทุกปี ชาวบ้านในพื้นที่พาครอบครัวและบุตรหลาน มาต้อนรับหลวงพ่อโสธร จุดธูปเทียนดอกไม้กราบนมัสการและปิดทองหลวงพ่อโสธรจำลองบนเรือลำใหญ่ที่ประดิษฐานองค์หลวงพ่อไว้ ซึ่งลอยลำอยู่ริมตลิ่งฝั่งน้ำบางปะกง มีวิวทิวทัศน์สดชื่น สวยงาม ร่มเย็น ทั้งยังมีเรือยนต์ลากจูง และเรือประกอบขบวนแห่ประดับตกแต่งธงทิวอย่างสวยงาม เป็นการทำบุญฉลองศรัทธาของชาวบ้านโพธิ์รูปแบบหนึ่งที่หาดูได้ยากการจัดเตรียมการรับขบวนแห่หลวงพ่อพุทธโสธรในแต่ละแห่งอาจมีความเชื่อศรัทธาคล้ายๆ กัน แต่ก็มีบางอย่างที่แตกต่างกันอยู่บ้างมีการตั้งปะรำพิธีรับ จัดมหรสพ ลิเก ภาพยนตร์ ดนตรี จัดอาหารให้ประชาชนได้รับประทาน ในปัจจุบันขบวนเรือแห่หลวงพ่อโสธรทางน้ำ วันแรกกำหนดจัดในวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 12 เคลื่อนออกจากท่าน้ำวัดโสธรวรารามวรวิหาร ล่องไปทางทิศใต้และจอดเทียบท่าน้ำในพื้นที่อำเภอบ้านโพธิ์ ให้ประชาชนร่วมปิดทองและสักการะองค์พระพุทธโสธร จำนวน 6 จุด ดังนี้

จุดที่ 1 วัดประศาสน์โสภณ (ชุมชนตลาดบางกรูด) หมู่ 1 ตำบลท่าพลับ ประมาณ 50 นาที

จุดที่ 2 ตลาดโรงสีล่าง หมู่ 2 ตำบลท่าพลับ ประมาณ 40 นาที

จุดที่ 3 วัดผาณิตาราม หมู่ 2 ตำบลบางกรูด ประมาณ 50 นาที

จุดที่ 4 ชุมชนประตูน้ำท่าถั่ว หมู่ 1 ตำบลสนามจันทร์ ประมาณ 40 นาที

จุดที่ 5 ที่ว่าการอำเภอบ้านโพธิ์ หมู่ 1 ตำบลบ้านโพธิ์ ประมาณ 1 ชั่วโมง

จุดที่ 6 บางปะกงริเวอร์ไซด์คันทรีคลับ หมู่ 2 ตำบลแสนภูดาษ ประมาณ 40 นาที

ข้อมูลเนื้อหาโดย หนังสือ 100 ปี อำเภอบ้านโพธิ์ และนายอุดม ขจรฤทธิ์

เรียบเรียงเนื้อหาโดย นางสาวปทิตตา ตันวิมลกุล

ภาพถ่าย/ภาพประกอบ กศน.อำเภอบ้านโพธิ์

ข้อมูล TKP อ้างอิง https://424chachoengsao.blogspot.com/2021/08/blog-post_34.html