วัดเกาะแก้วสุวรรณาราม เป็น วัดราษฎร์ เลขรหัสประจำวัด 2406-026494-6 ตั้งอยู่เลขที่ 5/1 หมู่ที่ 4 บ้านต้นสำโรง ตำบล บ้านซ่อง อำเภอ พนมสารคาม จังหวัด ฉะเชิงเทรา สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน พุทธศักราช 2515 ความเป็นมาของ ชื่อ วัดเกาะแก้วสุวรรณาราม เดิมชื่อ วัดหนองคอกควาย เริ่มสร้างมาเมื่อประมาณปี พุทธศักราช 2374 ตามหนังสือรับรองสภาพวัด ที่ พ.ศ.0014/045 ให้ไว้ ณ วันที่ 16 สิงหาคม 2548
ประวัติความเป็นมาของของหลวงพ่ออิด เกิดที่ อำเภอ ศรีมหาโพธิ จังหวัด ปราจีนบุรี เมื่ออายุครบ บวช ได้บวชตามประเพณี เพื่อทดแทน คุณบิดา คุณมารดาเป้าหมายคือเพื่อสืบต่ออายุพระพุทธศาสนาเมื่ออุปสมบทแล้วหลังจากออกพรรษา ท่านได้ลาพระอาจารย์ เพื่อไปเดิน ธุดงค์ และไป เรียน พระธรรมวินัย
ที่สำคัญคือ ไปเรียน วิปัสสนา กรรมฐาน ที่ จังหวัด พระนครศรีอยุธยา ซึ่งในสมัยนั้น มีพระอาจารย์ที่มีชื่อเสียงโด่งดัง มากมาย เป็นเวลาหลายปี แล้วได้เดินทางกลับมาจำพรรษา ที่ วัดบ้านซ่อง และได้เป็นเจ้าอาวาสประจำวัดบ้านซ่อง หลวงพ่ออิด เป็นพระนั่งสมาธิญาณ ไม่ปรารถนายศถาบรรดาศักดิ์
ท่านเห็นความสำคัญ ของพระพุทธศาสนา หลักธรรมคำสอน ขององค์ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จะต้องนำออกมาเผยแพร่ ให้ประชาชน ได้รับรู้ และนำไป ประพฤติปฏิบัติ ยึดมั่นในหลักไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ
ปัญญาเพื่อ สังคมที่มีความสุข นอกจากเอาหลักธรรม มาสอนประชาชนแล้ว ท่านยังเป็นกำลังสำคัญ ในการนำประชาชน ร่วมสร้าง วัดไว้ รวมถึง 4 วัด ด้วยกัน คือ 1.วัดเกาะแก้วสุวรรณาราม (หนองคอกควาย) 2.วัดต้นโพธิ์ศรีมหาโพธิ์ จ.ปราจีนบุรี 3.วัดกระทุ่มแพ้ว 4.วัดลาดบัวขาว
ตามคำบอกเล่า และ หลักฐาน ที่มีอยู่ วัดที่ท่านสร้างวัดแรก คือ วัดเกาะแก้วสุวรรณาราม หรือที่ ชาวบ้านเรียกว่า วัดหนองคอกควาย เหตุที่ชื่อว่า วัดหนองคอกควาย เดิมที เป็นที่เลี้ยงควาย ของชาวบ้าน พื้นที่โดยรอบ ลักษณะ เป็นเนินดิน เป็นเกาะป่าทึบมีต้นไม้ใบหญ้า โดยเฉพาะป่าไผ่ไม้ศรีสุขมี โดยรอบ ลักษณะ เป็นเนินดิน เหมาะที่ชาวบ้านเอาควายมาปล่อยเลี้ยง รอบ ๆ เกาะที่ทำนาและมีน้ำมากในฤดูทำนา การที่ชาวบ้าน เอาความมาปล่อยเลี้ยงนานเข้า เจ้าทุยก็จะพากันไปนอน ตามแอ่งน้ำทำให้แอ่งน้ำขยายใหญ่ขึ้นเป็นเกาะมีหนองน้ำและทางสาธารณะผ่านหลวงพ่ออิดท่านมาสำรวจพื้นที่โดยรอบท่านบอกว่าเป็นเกาะที่เหมาะมากในการที่จะสร้างวัด ท่านเลือกที่จะสร้างโบสถ์ตรงที่เป็นแอ่งน้ำที่เป็น ปลักควาย นอน ท่านจึงได้ขอร้องชาวบ้าน ช่วยกันเอาดินมาถมพื้นที่ ตรงที่เป็นปลักควายนอน ในการก่อสร้างวัด การสร้างวัดสมัยก่อน นิยมสร้างโบสถ์ ก่อนเป็นหลัก ส่วนกุฎิ ที่อยู่ ก็จะอยู่แบบเรียบง่าย หรือบางที ก็ปักกรด อยู่แบบ ธรรมชาติ การสร้างโบสถ์ สมัยก่อน จะใช้ไม้เป็นหลัก เสาก็เสาไม้ สรุป ก็คือไม้เกือบทั้งหมด ทั้งประตู หน้าต่าง เพราะไม้สมัยก่อน หาง่าย ยกเว้นหลังคาโบสถ์ใช้กระเบื้องดินเผา แบบ โบราณ มีพระประธานปูนปั้นอยู่ 1 องค์ คือพระพุทธชินราช ขนาดหน้าตัก 69 นิ้ว ลักษณะสวยงาม อมยิ้มนิด ๆ ถ้าเรามองพระพักตร์ ด้วยการพิจารณา หลวงพ่ออิด ท่านสร้างเอาไว้โดย ไม่ได้บอกบุญ เรี่ยไรเงินทองจากใคร นอกจาก ขอความร่วมมือ แรงงานจากชาวบ้าน ช่วยทำให้การสร้างโบสถ์สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี ท่านเอาทรัพย์ ในดินมาเป็นทุนในการก่อสร้าง มีคนเล่ากัน ต่อ ๆ มา ว่า วัดมีก้อนหินปาฏิหาริย์ลูกกลมสวยงามมาก
เมื่อก่อน นั้น กล่าวกันว่า ก้อนหินนี้ วันดีคืนดี จะลอยขึ้นมา สามารถกลิ้งไปไหนเองได้ มายุคหลังไม่ปรากฏให้เห็น ชาวบ้านเข้าใจว่า อยู่ภายใต้ในโบสถ์ หลังเก่า ซึ่งปัจจุบัน ได้สร้างวิหาร หลวงพ่ออิดเป็นที่ประดิษฐาน พระประธาน พระพุทธชินราช ปูนปั้น ไว้สักการะบูชา นอกจากนี้ท่านยังได้ สร้าง รอย พระพุทธบาทจำลอง ไว้และ เก่าแก่มาก ซึ่งได้นำมาไว้ในพระอุโบสถ์ หลังเก่า หรือ วิหารหลวงพ่ออิด เพื่อให้ทางวัด จัดงานประจำปี โดย กำหนด เอาวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 ของทุกปี กลางเดือน 3 ปิดทอง หลวงพ่ออิด เป็น เวลา 3 วัน 3 คืน จนถึงปัจจุบัน
ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นางสาวชนาธิป สืบสันต์
ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดยนางสาวชนาธิป สืบสันต์
ข้อมูล TKP อ้างอิง https://shorturl.asia/25LnD