การทอผ้าไหมลายอำเภอศีขรภูมิ

อำเภอศีขรภูมิ เป็นอำเภอที่มีวัฒนธรรมการทอผ้ามานาน และได้สืบทอดเป็นมรดกทางวัฒนธรรมจนเป็นเอกลักษณ์ของตนเองที่โดดเด่น ยิ่งหากได้ศึกษาอย่างลึกซึ่งแล้วจะค้นพบเหตุผลหลายประการที่สนับสนุนในเรื่องการทอผ้าไหมที่เป็นเอกลักษณ์ของสุรินทร์ ในด้านต่าง ๆ เช่น วัฒนธรรมประเพณี การทอเส้นไหม ลวดลายผ้าไหม และกรรมวิธีการทอ ตลอดทั้งการใช้ผ้าไหมในโอกาสต่าง ๆ และยังเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้คงอยู่ตลอดไป

ลักษณะเด่นของผ้าไหมลายอำเภอศีขรภูมิ คือ เป็นผ้าไหมหมักโคลนธรรมชาติ ลายผ้าเอกลักษณ์จาก 5 ชนเผ่า ที่รวมไว้ในผืนผ้าของชาวอำเภอศีขรภูมิ รวมใจเป็นหนึ่งเดียว ส่งเสริมความรัก ความสามัคคี ในการส่งเสริมกลุ่มทอผ้าไหม และย้อมสีธรรมชาติ ของอำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์ ที่มีความโดดเด่นความหลากหลายของเชื้อชาติ ภาษา วัฒนธรรม ประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่หลากหลาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งภูมิปัญญาด้านการทอผ้าไหม ที่มีกี่ทอผ้า จำนวน 3200 หลัง ซึ่งเป็นกิจกรรมที่สร้างงาน สร้างอาชีพ สร้างรายได้ ให้กับประชาชนในพื้นที่ อำเภอศีขรภูมิ ทำให้เศรษฐกิจฐานราก มีความมั่นคง โดยรวบรวมวัฒนธรรม 5 ชนเผ่าไว้ด้วยกัน ผ่านเส้น ลายลงบนผืนผ้า ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของอำเภอศีขรภูมิ เช่น

- ลายประแจจีน เรขาคณิต เป็นลายมหามงคล เพราะเป็นที่รวมของมงคล 8 ชนิด ของพระพุทธศาสนา มหายาน และเป็นสัญลักษณ์ ทางสิริมงคล ที่แสดงถึงความโดดเด่นเนื่องอย่าง ไม่มีที่สิ้นสุด

- ลายบงกช เป็นลายดอกบัวจากฐานปราสาทศีขรภูมิ ดอกบัวในความหมายของศาสนาพุทธ เป็นดอกไม้ที่มีความบริสุทธิ์ จิตใจ ผ่องแผ้วสดใสไม่หมองมัวและความศรัทธา อีกทั้งยังหมายถึง การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้าบรรลุธรรม เมื่อนำมาเปรียบกับดอกบัวที่อยู่ใต้โคลนตม ได้โผล่พ้นเหนือน้ำออกมาเบ่งบานรับแสดงตะวัน

- ลายโคม 5 หรือลายลูกแก้ว หมายถึง โคมไฟส่องสว่างสู่ความรุ่งเรือง ความอุดมสมบูรณ์ ความเพิ่มพูนของผลผลิต ตลอดถึงการอยู่ดีกินดี ของเช่าอำเภอศีขรภูมิ

- ลายหมากจับ หรือลายลวดหนาม หมายถึง ความซื่อตรงมุ่งมั่น เข้มแข็งคงทน ความยั่งยืนแห่งมิตรภาพ ของชาวอำเภอศีขรภูมิ

- ลายดาว ความหมาย คือเครื่องหมายนำทาง บอกทิศทาง เมื่อมนุษย์ต้องเดินทาง เปรียบเทียบแสงสว่าง ค่อยส่งแสงให้ ชาวอำเภอศีขรภูมิเจอแต่ความดีงาม และเป็นสัญลักษณ์ ของชาวอิสลาม