การทำบัญชีชาวบ้านเป็นการทำบัญชีอย่างง่าย  ด้วยวิธีการจดบันทึกรายรับ- รายจ่ายประจำวันของครัวเรือน เพื่อประโยชน์ ดังนี้

1. ทำให้ทราบรายรับ รายจ่าย และหนี้สินของครัวเรือน

- รายรับ คือ รายได้ของครอบครัวเป็นเงินหรือของมีค่าที่ได้รับจากการประกอบอาชีพหรือผลตอบแทนที่ได้รับจากการแลกเปลี่ยน เช่น เงินเดือน ดอกเบี้ยจากเงินฝากธนาคารรายได้จากการขายสิ่งของเหลือใช้ เป็นต้น หนี้สินเป็นเงินหรือของมีค่าที่ครัวเรือนได้รับจากแหล่งภายนอก โดยมีภาระที่ต้องชดใช้คืนในอนาคต เช่น การกู้ยืมเงินจากธนาคาร การกู้ยืมเงินจากเพื่อนบ้าน การรับเงินช่วยเหลือต่าง ๆ ที่ต้องใช้คืนภายในระยะเวลาที่กำหนด การซื้อเงินผ่อน

- รายจ่าย คือ ค่าใช้จ่ายของครอบครัว เช่น การเช่าซื้อและการซื้อสินทรัพย์ เป็นเงินเชื่อ เป็นต้น รายจ่าย เป็นเงินหรือของมีค่าที่จ่ายออกไปเพื่อให้ได้สิ่งของหรือบริการ เช่น ค่าเช่าบ้าน ค่าน้ำ ค่าไฟฟ้า ค่าอาหาร เป็นต้น

         2. ทำให้ทราบว่าครัวเรือนมีเงินคงเหลือเท่าใดในแต่ละวัน  โดยการนำรายจ่ายหักลบจากรายได้

3. นำข้อมูลจากการจัดทำบัญชีครัวเรือนมาใช้ในการบริหารจัดการเงิน จัดลำดับความสำคัญของรายจ่าย และวางแผนการใช้จ่าย ว่ารายจ่ายใดมีความจำเป็น รายจ่ายใดไม่มีความจำเป็นสามารถตัดออกได้

ตัวอย่าง    การบันทึกรายรับรายจ่ายของครัวเรือน

วันที่  1  มีนาคม 2554  มีเงินเหลือมาจากเดือนก่อน 1,000  บาท  และได้รับเงินเดือนนี้อีก  5,000 บาท  วันที่  2  มีนาคม  ซื้อของใช้ในบ้าน  750  บาท  วันที่  5  มีนาคม  ซื้อเนื้อหมูเนื้อไก่  230  บาท  วันที่  7  มีนาคม  จ่ายค่าขนนมให้ลูกไปโรงเรียน  250  บาท  วันที่  10  มีนาคม  ขายผักได้เงิน  500  บาท  วันที่  12  มีนาคม  ซื้ออาหารทะเล  450  บาท  วันที่  14  มีนาคม  จ่ายค่าขนนมให้ลูกไปโรงเรียน  250  บาท  วันที่  15  มีนาคม  ซื้อของใช้ในห้องน้ำ  350  บาท วันที่  21  มีนาคม  จ่ายค่าขนนมให้ลูกไปโรงเรียน  500 บาท  วันที่  28  จ่ายค่าไฟฟ้า  280  บาท